Bütçede açık yıla hızlı başladı: Daha ilk ayda 139 milyar liralık açık

Hazine ve Maliye Bakanlığı, ocak ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.

Buna göre ocakta bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 48,6 artarak 917 milyar 83 milyon lira, bütçe giderleri yüzde 37,6 artışla 1 trilyon 56 milyar 342 milyon lira olarak kaydedildi.

Bütçe, ocakta 139 milyar 259 milyon lira açık verdi.
 

Bütçe giderleri 1 trilyon liradan fazla oldu

Merkezi yönetim bütçesinde ocakta vergi gelirleri tahsilatı, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 53,3 artışla 792 milyar 667 milyon lira oldu.

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak 2024'te 767 milyar 968 milyon lira iken bu yılın ocak ayında yüzde 37,6 artışla 1 trilyon 56 milyar 342 milyon liraya yükseldi. Böylece 2025'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 7,2'si kullanılmış oldu.

Geçen yıl ocakta 29 milyar 626 milyon lira olan faiz dışı açık, bu yılın aynı ayında 23 milyar 759 milyon lira fazla olarak hesaplandı.

Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 38,1 artarak 893 milyar 324 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2024'ün aynı ayında yüzde 6,6 iken geçen ay yüzde 7 olarak hesaplandı.

Ocakta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 38 artarak 359 milyar 153 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 10,3'ü kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, ocakta, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 38,5 artışla 42 milyar 334 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin yüzde 9,7'si kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin yüzde 4,5'i harcandı. Ocakta, yüzde 71,3 artışla 46 milyar 341 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler ocakta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 42 artarak 404 milyar 202 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin yüzde 7'si kullanıldı.

Ocakta 28 milyar 250 milyon lira sermaye gideri yapılırken sermaye transferi 662 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri ise 12 milyar 383 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 34,6 artışla 163 milyar 18 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak ayında 617 milyar 249 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 48,6 artarak 917 milyar 83 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ocak ayı gerçekleşme oranı 2024'te yüzde 7,3 iken geçen ay yüzde 7,2 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay 2024'ün ocak ayına göre yüzde 53,3 artarak 792 milyar 667 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı 2024'te yüzde 7 iken geçen ay yüzde 7,1 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 18,1 artarak 104 milyar 29 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 16 milyar 318 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 4 milyar 70 milyon lira olarak hesaplandı.

Vergi türleri itibarıyla ocakta geçen yılın aynı ayına göre, gelir vergisi yüzde 91,9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 52,6, özel tüketim vergisi yüzde 38,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 101,1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 24,4, damga vergisi yüzde 55,7, harçlar yüzde 50,5, diğer vergiler tahsilatı yüzde 50,7 artarken, kurumlar vergisi yüzde 20,9 azaldı.