Kuran’ı hakkıyla anlamak

Allah'ın eşref-i mahluk olarak yaratıp, tezyin ettiği insan, üzerine yüklenen sorumlulukların gereğini yerine getirmekle mükelleftir. Bu sorumlulukların en büyüğü iman etmesidir.
 
Bir insanın, Allah'ın yegâne kurtuluş ipi olarak gönderdiği İslam'dan, O'nun peygamberi olan Hz. Muhammed'den (s.a.a.) ve kitabı Kur'an'dan nasiplenmesinin yolu iman etmesinden geçer.
 
Ne derece inanıyorsanız o, Kur'an deryasından o nispette etkilenirsiniz. Mesela, yarasanın güneşi görmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, güneşin bu durumda bir eksikliği yoktur.
 
Bir insan düşünün; kapamış perdeyi, çekmiş, girmiş odasının içerisine; dışarıda dünya ışıl ışıl, her taraf aydınlık; o diyor ki: "Ben karanlıkta kaldım!" Evet, doğru, sen karanlıkta kaldın. Ama kainat karanlıkta değil. Bir oda içerisinde kalan insanın güneşten şikayet etmesi akla uygun değildir.
 
Şimdi gelelim asıl anlatmak istediğimiz hususa...
 
Biz, eğer imanımızı takviye eder, güçlendirirsek, arif-i billah olanların (en azından) sohbetlerinde bulunursak, bakış tarzımız çok değişir. Olayları anlama ve yorumlama kabiliyetimiz gelişir.
 
Kâmil bir zât, talebesinin bir tanesine, "Evladım! Yusuf sûresini oku ve de gel" demiş.
 
Çünkü talebe hocasına şu soruyu sormuş: "Efendim! Kur'an'da olmayan bir şey yok. Ama ben mü'minin ruhunun bedeninden yağdan kıl çeker gibi çıktığı hususunu bulamadım. Hadiste var ama Kur'an'da yok."
 
"Öyle mi?" diyor hocası, "Sen git, Yusuf sûresini oku, öyle gel." Gidiyor, okuyor talebe. "Aradığını buldun mu?" diyor hocası. "Hayır!" diyor talebe. İkinci defa, "Git, oku!" diyor hocası. Gidiyor, okuyor. "Buldun mu?" Yine, "Hayır!" diyor talebe. Üçüncü defa "Git, oku!" diyor.
 
Neticede, "Efendim, buldum" diyor talebe sevinçle. "Nerede buldun?" diyor hocası. "Hz. Yusuf, kadınlar topluluğuna girdiği zaman onun cemâlini müşahade eden kadınlar parmaklarını kestiler de, o güzelliği müşahade, acılarını onlara hissettirmedi, duyurmadı. Anladım ki son nefeste mü'min Allah'ın cemâlini müşahade ederse, ruhunun bedenden çıkışını duymaz. O'nunla meşgul olur" diyor. "Aferin" diyor hocası, "Şimdi okudun ve buldun..."
 
Tabii olayın temeli Kur'an'ı okumak. Ama nasıl? Bu gözle, bu sevda ile...
 
Allah ile bağ kurmak


 
Askerken biz, annemizden, babamızdan, aile efradından mektup alırdık. Biz askerliği 28 yaşında yaptık. O yaşta, ailesinin durumundan haberdar olmak istiyor insan. Çoluk-çocuk sahibisin çünkü.
 
"Ne yapıyorlar, ne ediyorlar?" diye merak ediyor, haberdar olmak istiyorsun. Mesela hanımın yazıyor: "Nasılsın? İyi misin? Çocuklar da çok iyi. Atlıyor, zıplıyorlar. Hiç merak etme!" Yazdığı sadece bu.
 
Ama sen okuyorsun, duygulanıyorsun. Hiçbir şikayet yok ortada. Bir mektup da sen yazıyorsun. İşte, "Anneciğim ben şöyleyim. Hiç merak etme. Sabah şunu yaptık. Öğlede bunu yaptık. Akşam şunu yaptık. Arkadaşlarla eğleniyoruz" diyorsun.
 
Annen okuyor bunu ve ağlıyor. Ağlayacak ne var? Ortada bir iletişim var. Ne iletişimi? Anne ile evlat veya koca ile karı o iletişimi satırlar üzerinde kurduğu için duygu alışverişine girmişler. Bir kağıt ona vesile oluyor. Bir mektup ona vesile oluyor.
 
Bu örneklerde olduğu gibi insan da, inandığı Allah ile, Kur'an okuyarak, ibadet ederek alaka kurarsa, okuduğu Kur'an'dan anladığı, yaptığı ibadetten aldığı zevk-i mânevî çok farklı olur.
 
Onun feyzi, onun muhab-beti çok daha başka bir aleme, bir lahuti aleme seni taşır. O zaman Kur'an-ı Kerim'i okuduğunun farkında olursun. Canlı bir örnek daha vererek ne demek istediğimizi açıklayalım:
 
Mesleğimiz gereği Kur'an'la ilgimiz sürekli; gerek okuyarak, gerek dinleyerek, gerekse ayetler üzerinde yaptığımız çalışmalar nedeniyle Kur'an'la içiçeyiz. Ama babam rahmetlinin kabri başında okunan Kur'an'ı ben hiç unutamam.
 
Bizim memleketimizde meşhur Ali Haydar Hafız vardı. Büyük bir zâttı. Babamı da çok severdi. Cenazeye geldi. "Elif Lam Mim. Zalike'l kitabu la- reybe fih..."i okudu. Öyle bir okudu ki, ben sanki ilk defa duyuyorum.
 
Aslında hoca her zamanki gibi okuyor. Ama ben o duygu dünyasını ilk defa o zaman yakaladım. Tabiri caizse, o dünyaya ilk defa o anda girdim. Rahmetli annemin cenazesinde de bu hali yaşadım. Evladım Fâtıma'yı defnederken de bu hali yaşadım. Kısaca, insanın kalp âlemi açılıp imanı güçlendiğinde, Kur'an'dan aldığı muhabbet anlatılmaz, dile gelmez bir hâl alıyor.
 
Onun için her insanın Kur'an'dan anladığı bir olmaz. Her insanın Kur'an'ı yaşayışı da bir olmaz. O zaman diyeceğiz ki ölçü olarak; herkes imanı ve yakınlığı nispetinde O'ndan feyz alır, muhabbet alır.
 
Kur'an'ı en iyi yaşayan Resûlullah'tır


 
Konu buraya gelmişken, hatırlatmamız gereken önemli bir husus var. Kur'an ortaya bir model getirmiştir. Eğer sahih bir imanımız var ise, onu hazme kafi ise, hangi zamanda yaşadığımızın bir önemi yoktur. Bize düşen Allah'ın Kur'an'da anlattığı modeli örnek almak ve hayatımıza geçirmektir.
 
Kur'an'da bir model tarif ediliyor. O, bir insan istiyor, bir toplum istiyor.
 
Kur'an bir mükemmel örnek çizdi, ortaya koydu; Allah'ın Sevgilisi Muhammed Mustafa (s.a.a.), Ehl-i Beyt'i ve O'na tâbi olanlar...
 
O'nun sabrı, O'nun kanaati, O'nun tevekkülü, O'nun tefekkürü, O'nun iz'anı, O'nun imanı, O'nun ihlası, O'nun yardımı, O'nun insanlarla münasebeti, davranışı, düşmana karşı tavrı, hareketi... Kısaca, hayatımızın tamamında uyacağımız örnek Fahr-i Kainat Efendimizdir (s.a.a.); Kur'an bunu anlatıyor.
 
Bu konu tabii ki çok derin ve teferruatlı bir konudur. Biz, işin özünü hatırlatmakla kifayet edeceğiz. Müslüman olarak ölçümüz bellidir. O da, Allah'ın Kitabında çizilen ölçüler çerçevesinde yaşamaktır.
 
Bu ölçüleri mükemmel mânâda yaşayan yegane insan Hz. Muhammed'dir (s.a.a.). Daha sonra O'nun tertemiz Ehl-i Beyt'i ortaya koydukları hayatla kendilerinden sonrakilere örnek olmuşlardır.
 
Ahir zamanı bütün alametleriyle yaşadığımız günümüzde, bizi bâtıla sürükleyecek pek çok unsurla sarmalandığımız bu süreçte, mutlak örneğimiz Hz. Muhammed'e (s.a.a.) ve Ehl-i Beyt'ine sarılmak kurtuluşumuzun yegane çaresidir.
 
Allah imanımızı güçlendirsin! Kur'an'ı ve Zâtını ay- ne'l-yakin, hakke'l-yakin mertebesinde anlamayı bizlere nasip etsin!" (Prof. Dr. Haydar Baş, İcmal Dergisi Ocak 2012) H: Akın Aydın