Dünya tarihinin en ilginç, en tartışmalı icraatlere imza atan lideri Türkmenbaşı, geçirdiği kalp krizi sonrasında hayatını yitirdi. Yazdığı Ruhname adlı eseri, ilkokuldan üniversiteye okutulmasını zorunlu hale getirdi Dünya tarihinin en ilginç liderlerinden biri olan Türkmenbaşı Niyazov hayatını kaybetti. Türkmenbaşı liderliği süresince hep ilginç icraatleriyle gündeme geldi. Saçı, sakalı, sirki, baleyi, arabada radyoyu, sokakta sigarayı hatta altın dişi bile yasakladı. Ancak bunlar en ilginç icraat girişimlerinin gölgesinde kaldı. Atatürk ismini almak istedi ama Türk Dışişleri Bakanlığı'ndan nazik bir uyarı aldı. Kendini peygamber ilan etmek istedi, tepkilerden çekindi...İcraatlerinden örnekler...Türkmenbaşı Saparmurat Niyazov, geçirdiği kalp krizi neticesinde öldü. Türkmenbaşı Niyazov haftanın günlerini yakınlarının adıyla değiştirmiş, havaalanlarına, okullarına hatta bir gök taşına bile adını vermişti.Türkmenistan devlet televizyonu, Saparmurat Niyazov Türkmenbaşı'nın ölümünü "Büyük Türkmenbaşı öldü" flaşıyla duyurdu. Televizyon, Türkmen liderin "kalbinin aniden durması sonucu öldüğünü" bildirdi.Saparmurat Niyazov, 20 yıldır ülkesini yönetiyordu. Birkaç yıldır kalp sorunları olan Niyazov, "Türkmenbaşı" olarak da biliniyordu. Dokuz yıl önce bir kalp amaliyatı geçiren Niyazov, daha sonra da sigarayı bırakmış, tüm bakanlarına da kendisini izlemeleri yönünde emir vermişti. Türkmenbaşı, ismini limanlara, çiftliklere, askeri birlikler ve hatta bir meteora bile vermesiyle ün salmıştı.Ömürboyu başkanSaparmurat Niyazov, otoriter yönetimi nedeniyle tepki çeken bir liderdi. 1985 yılında Türkmenistan Komünist Partisi'nin başkanı olan Niyazov, 1991'de bağımsızlığını ilan eden JTürkmenistan'ın ilk cumhurbaşkanı seçilmiş, 1999 da ülkenin meclisince ömür boyu bu görevde kalması kararlaştırılmıştı.Saparmurat Niyazov geçen yıl ise "Kimse sonsuza dek yaşamaz. Bir halef bulmak gerekiyor" diyerek, sürpriz bir şekilde ülkesinde 2009'da cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacağını açıklamıştı. Niyazov ayrıca seçiminde üç ya da dört adayın yarışması gerektiğini söylemişti. Seçimde kendisinin aday olup olmayacağı hakkındaysa yorum yapmamıştı.Yerine Berdimuhammetov geçtiTürkmenbaşı'nın kalp krizi sonucu vefatı üzerine bu göreve vekaleten Yardımcısı Gurbanguli Berdimuhammetov getirildi. Halk Maslahatı'nın Türkmenbaşı'nın yerine kimin geleceği konusunu görüşmek üzere 26 Aralıkta acil toplantıya çağrıldığını açıkladı.İşte ilginç icraatları*Türkmen gençlerin altın diş kullanmasını yasakladı, bunun yerine dişlerini korumalarını istedi.*Aşkaabat dışındaki hastaneleri kapatttı, hasta olan Türkmenlerin başkente gelebileceklerini söyledi. Ve 15 bin sağlık çalışanını işten çıkardı.*"Sıradan Türkmenler kitap okumaz" diyerek Aşkaabat dışındaki kütüphaneleri kapattı.* Doktorların Hipokrat Yemini'ni bırakarak kendisine yemin etmelerini istedi.*Çok fazla şiddet içerdiği gerekçesiyle bilgisayar oyunlarını yasakladı.*Haber spikerlerinin makyaj yapmasını yasakladı.*Her yıl Ağustos ayının ikinci Pazar'ını Türkmen Karpuzu günü ilan etti.*Ruhname isimli bir kitap yazdı ayrıca 2010 yılında tamamlanmak üzere Ruhname Üniversitesi açılması emri verdi. Üniversiteye ve ehliyet sınavına girişte kendi yazdığı Ruhname adlı kitabın ezbere bilinmesi gerekiyor.*Genç Türkmenlerin sakal bırakmasını yasakladı.*Arabalarda radyo dinlemeyi yasakladı.*Tüm paraların üzerine kendi resmini bastırdı. Beyaz saçlarını siyaha boyatınca eski paraları tedavülden kaldırıp yenisini çıkardı.*2001'de doğumgünü hediyesi olarak peygamberliğini ilan etmek istedi ancak tepkiler üzerine bundan vazgeçti.*Ocak ayına kendi, nisan ayına annesinin ismini verdi. Anne ve babasını milli kahraman ilan ettirdi. Türkmence'de çörek denilen ekmeğe annesinin ismini verdi.*Ülkede 'playback' yapılmasını yasakladı.*Opera ve baleyi Türkmen kültürüne uygun değil gerekçesiyle yasakladı.*Bir Türkmenle evlenmek isteyen yabancılardan 50.000 dolar istenmesine karar verdi.Zor günler bekliyorTürkmenistan'da fiilen devletin kendisi olan, ömür boyu lider Türkmenbaşı, geçirdiği kalp krizi sonrası hayatını yitirdi. Türkmenbaşı'ndan yüz bulamayan ABD, 'kadife devrim' mantığı ile ülkeyi karıştırmak için harekete geçebilir.Doğal gaz zengini, ABD'nin işgal ettiği Afganistan ve yine ABD'nin sindirmek istediği İran'a komşu Türkmenistan, Türkiye'nin ve Batının önemli bir ticaret ortağı konumunda... Türkmenistan'in 'ömür boyu lideri' Devlet Başkanı Niyazov'un kalp kirizi sonucu ölmesi "Türkmenistan'nın politik çizgisi değişebilir mi?" sorusunu gündeme getirdi. Batı, enerji satın aldığı Türkmenistan'a insan hakları ve demokrasi ihlalleri konusunda baskı yapamıyordu.Devlet başkanlığını 21 yıldır sürdüren Türkmenbaşı Sefermurat Niyazov, idari ve askeri tüm yetkileri elinde bulunduruyordu. Türkmenbaşı'nın demir yumrukla yönettiği ülkede yaşanan insan hakları ihlalleri Batı tarafından eleştirilse de, bu çıkışlar şimdiye dek Aşkabat yönetimince pek ciddiye alınmıyordu. Zira yeraltı madenleri bakımından son derece zengin olan, dünya doğal gaz rezervlerinin yüzde 5'ine sahip olan, batıda Hazar Denizi, kuzey batıda Kazakistan, kuzey ve doğuda Özbekistan, güney doğuda Afganistan ve güney batıda İran'a sınırı olan Türkmenistan, Batı'nın önemli bir ticaret ortağı.AB ülkeleri içinde özellikle Almanya'nın Türkmenistan ile yoğun bir enerji alışverişi var. Almanya, AB üyeleri içinde Aşkabat'ın en fazla ticaret yaptığı ikinci ülke. Peki Türkmenistan Devlet Başkanı Niyazov'un ölümü mevcut dengelerde ve siyasi çizgide değişikliğe yol açacak mı? Türkmenisten devlet televizyonunda okunan Niyazov'un ölümü nedeniyle 24 Aralık'a kadar yas ilan edildiğini belirten açıklamaya göre, Türkmenistan'ın iç ve dış siyasette izlediği çizgi aynen devam edecek. Aşkabat'ın uluslararı yükümlülüklerini yerine getireceği ve ikili anlaşmalara saygı göstereceğini de duyurdu. Ancak bunun böyle olacağını sanmak oldukça güç. Yeni lider belirsizliğiTürkmenbaşı'nın yerini kimin alacağı belirsiz. Türkmen yasalarına göre, cumhurbaşkanının yerini alacak kişi parlamento başkanı ancak Türkmenistan'da yasama organının başkanı da Niyazov'du.ABD rahatsızdıTürkmenbaşı, ABD'ye hiç yüz vermedi. İran ile ciddi hesabı olan ABD, Türkmenistan ile defalarca dirsek temasına geçmesine rağmen, istediği 'üs ve destek tavizini' bir türlü bulmadı. Orta Asya'nın kilit ülkelelerinden Kırgızistan'da 'kadife devrim' ile iktidar değişikliğine giden ABD, Türkmenistan'da böyle bir devrimin altyapısını oluşturmakta en küçük bir mesafe bile alamadı. Türkmenbaşı, Rusya ile ilişkilerini üst düzeyde tutmaya hep özen gösterdi. Ersümer'e fırçaTürkiye'nin doğalgaz ihtiyacını ucuz yoldan temin etmek isteyen ancak Ankara'dan olumlu cevap alamayan Türkmenbaşı, Enerji eski Bakanı Cumhur Ersümer'e 'attığı fırça ile de tanınıyor'. Türkiye, 57. Hükümet döneminde Türkmen gazı yerine, Mavi Akım'dan gelecek Rus gazını tercih etmişti.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.