İs’afu’l-Rağibîn, Ebu İrfan Muhammed b. Ali es-Sebban eş-Şafiî (ö. h.1206).

11. Kaynak: İs'afu'l-Rağibîn, Ebu İrfan Muhammed b. Ali es-Sebban eş-Şafiî (ö. h.1206).

Ebu İrfan Muhammed b. Ali es-Sebban eş-Şafiî (ö. h.1206). Kahire'de doğdu ve öğrenimini burada yaptı. Sebban; Çeşitli hocalardan İslâmî ilimlerin yanı sıra Arap dili ve edebiyatı, astronomi ve matematik dersleri aldı.

Abdülvehhâb el-Afîfî'den Şâzelî tarikatının esasları ile zahiri ve bâtıni ilimleri öğrendi. Bu tarikatın ileri gelenlerinden olan ve kendisine "Ebü'l-irfân" künyesini veren Muhammed Sâdât b. Vefâ'dan istifade etti.

Hicri 1170 (M. 1756-57) yılından itibaren vefatına (H. 1188/M. 1774) kadar zamanının çoğunu Hanefî fakihi, astronomi ve hendese âlimi Hasan b. İbrâhim el-Cebertî ile geçirdi. Daha sonra onun oğlu ve ʿAcâʾibü'l-âs̱âr'ın müellifi Abdurrahman el-Cebertî ile birlikte oldu. Bu arada Ebü'l-Envâr b. Vefâ'ya intisap etti. Özellikle Mısır ve Suriye'de tanınan Sabbân çok sayıda öğrenci yetiştirdi.

İmam Şâfiî Türbesi'nde muvakkitlik yaptıktan sonra Ebü'z-Zeheb Muhammed Bey, El-Ezher camisinin karşısında kendi adıyla anılan camisini inşa ettirince burada muvakkit oldu.
Tatarzâde (Tatarcık) Abdullah Efendi kadı olarak Kahire'ye geldiğinde şöhretlerini duyduğu Sabbân ve matematik âlimi Muhammed b. Mûsâ el-Cenâcî ile yakından ilgilendi.
Sabbân Kethüdâ Hasan Paşa'dan da saygı gördü ve Hasan Paşa vali olunca kendisine maaş bağlandı. Ebu İrfan Muhammed b. Ali es-Sebban eş-Şafiî Cemâziyelevvel 1206'da (Ocak 1792) vebadan öldü ve Bustân Mezarlığı'na defnedildi.

Ebu İrfan Muhammed b. Ali es-Sebban, eseri İs'afu'l-Rağibîn de yazmış olduğu konular; seçilmiş Peygamber Ehlibeytinin faziletleri, onların hakikat ışığı ve İslam tarihindeki önemli şahsiyetlerin biyografileridir.

Kitap, Peygamberimizin hayatındaki önemli olayların bir anlatımıyla başlıyor, ardından Ehlibeyt'in ve İslam'daki ilk dört halifenin biyografileri ve dört fıkıh okulunun kurucuları ve en önemli Sufi tarikatlarının kurucuları gibi İslam tarihindeki diğer önemli şahsiyetlerden bahsediyor.
İs'afu'l-Rağibîn adlı esere Şii âlimler büyük bir değer vermişlerdir. Peygamber Efendimizin (s.a.a.) dar'ül beka'ya rıhletinden sonra, halifelik meselesi gibi önemli bir konuyu açıklığa kavuşturan Gadir-i Hum hadisi şerifini tartışma da, Şii âlimlerin delil gösterdiği Sünni bir eser olmuştur.

Ebu İrfan Muhammed b. Ali es-Sebban, eseri İs'afu'l-Rağibîn adlı eserinin 58 numaralı sayfasında şöyle yazmıştır.

    • Tirmizi, Aişe (R. Anha) dan rivayet edilen hadisi çıkarttı; Aişe (R. Anha) şöyle dedi;

" Fatıma, kadınlardan Peygamber'in (s.a.a.) en çok sevdiği kişi idi ve O'nun kocası (İmam) Ali (a.s.) erkeklerden Peygamber'in (s.a.a.) en çok sevdiği kişiydi.  Sallallahü Aleyhi ve Sellem, Gadir-i Hum günü şöyle buyurdu; "Ben kimin velisi isem Ali'de onun velisidir. Allah'ım O'na dost olana dost ol. O'na düşman olana düşman ol. O'nu seveni sev, O'na buğuz edene buğuz et. O'na yardım edene yardım et. O'na hainlik yapana hainlik yap. Onunla beraber olanı hakka yönelt, ulaştır."
Otuz sahabe birçok yollardan bu hadisi Peygamber Efendimizden (s.a.a.) sahih ve hasen olarak rivayet etmişlerdir."