İki Gaybet’in olacağını bildiren rivayetler

Gaybet'in keyfiyetinden ziyade on ikinci imamın Gaybet'e gireceği vurgulanmıştır. Kaynaklarda Gaybet genel anlamda dile getirilmiştir. Gaybet'in niteliği, Gaybet'in süresi, Gaybet'in çeşitleri üzerinde durulmamıştır.

Allah Resûlü, "Benim evlatlarımdan olan Kâim bir ahd üzere gizlenecektir. O dönemde insanların çoğu, 'Allah'ın Âl-i Muhammed'e ihtiyacı yoktur' diyecektir. Bir kısmı da O'nun doğumunda şüphe edecektir. Öyleyse, kim Gaybet zamanını görürse dinini korusun" demiştir.

Hz. Ali, "Yeryüzünde her zaman Allah'ın dinini ayakta tutacak bir Hücceti vardır. O, ya görülüp bilinir, ya da gizli bir halde yaşar" demiştir.

Zeynelâbidîn, "On ikinci İmam'ın Gaybet'i uzun sürecektir. Onun imametine inancı olan ve Gaybet zamanında zuhûrunu bekleyen halk, diğer zamanlarda yasayan halktan daha üstündür" demiştir. 

Ca'fer es-Sâdık, "İmamınızın Gaybet haberi size ulaştığında onu inkâr etmeyin", başka bir haberde ise, "Bu işin sahibi için kesinlikle bir Gaybet dönemi olacaktır. O'nun Gaybet'inin hikmeti, kendisinden önce gelen peygamberlerin Gaybetlerinin hikmeti gibidir" demiştir. 

Hasan el-Askerî, Mûsâ b. Ca'fer el-Bağdâdî'ye şöyle söylemiştir: "Sizlerin, vâsim hususunda ihtilafa düştüğünüzü görür gibiyim. Bilin ki, oğlumun Gaybet'i çok uzun sürecektir. Öyle ki, imanlarını Allah'ın koruduğu kimseler dışında tüm insanlar bu hususta şüpheye düşecektir."

Hz. Ali, Esbag b. Nubâte'den naklen söyle buyurmuştur: "Allah'a and olsun, dünyaya bir gün bile rağbet etmedim. Yalnız Benden olacak olan on birinci çocuğumu düşünüyorum.

Yeryüzünü adalet ve eşitlikle dolduracak olan Mehdî O'dur. O Gaybet'e çekilecek ve bir şaşkınlık dönemi başlayacak, bazıları bu dönemde sapacak, bazıları ise hidayete ereceklerdir."

"Ey Emîrü'l-Mü'minîn! Bu şaşkınlık ve Gaybet dönemi ne kadar sürecek?" diye sordum. Buyurdu ki: "Altı gün veya altı ay veya altı yıl."

Haberde de görüldüğü üzere, Gaybet döneminin çetin geçeceğinden, bu dönemde insanların şaşkınlık içerisinde kalacaklarından ve süresi belirli olmayan bir Gaybet'ten bahsedilmiştir.

İKİ GAYBET'İN OLACAĞINI BİLDİREN RİVAYETLER

Gaybet'in biri kısa diğeri uzun olmak üzere ikiye ayrıldığı, an-cak bu sürelerin zamanının tespit edilmediği, Gaybet döneminde imamın belirli kişilerle irtibata geçeceği vurgulanmıştır.

İmamî âlimlerden Nu'mânî, hocası Kuleynî'de çok silik kalan, Kâim'in iki Gaybet'inin olduğu hususunu çok açık bir şekilde or-taya koymuş ve nakillerle bunu desteklemiştir.

Bu nakillerde, ilk Gaybet'in kısa (kasîr) olacağı ve bu dönemde imamın yerini an-cak Ehl-i Beyt Ekolü'nün havassının bileceği, ikincisinin ise uzun (tavîl) olacağı ve İmam'ın yerini ancak dinde O'nun dostu olanların bileceğine vurgu yapılmıştır.

Nu'mânî, eserinin ilgili bölümünde zikredilen hadislerde Gaybet'in iki türlü olacağının açıklandığını belirttikten sonra, ilk Gaybet sırasında sefirlerin İmam ile halk arasında elçilik vazifesi ifa ettiklerine dikkat çekmiştir.  

Ca'fer es-Sâdık, "Kıyam edecek olan İmam'ın, biri kısa, diğeri uzun iki Gaybet'i olacaktır. İlkinde yalnızca has Ehl-i Beyt dostları O'nun yerini bileceklerdir. İkincisinde ise, sadece O'nun hizmetinde olan özel şahıslar yerini bileceklerdir" demiştir. 

Başka bir haberde Ca'fer es-Sâdık söyle demiştir: "Kıyam ede-cek olan İmam'ın iki Gaybet'i olacaktır. Onların birinde her yıl hacca gelecek ve halkı görecektir ama halk O'nu göremeyecektir."

Yine başka bir haberde Ca'fer es-Sâdık, "Mehdî'nin iki Gaybet'i vardır. Onlardan birisi uzun olacaktır. Bazıları o öldü diyecekler; bazıları, öldürüldü, bazıları da, gitti diyecekler.

Ashabından çok azının dışında kimse O'nun emrinde kalmayacaktır. O'nun hizmetinde olan en yakın şahıstan başka evlatları veya diğerlerinden kim¬se O'nun yerini bilmeyecektir" demiştir. (Prof. Dr. Haydar Baş Hasan el-Askeri ve İmam Mehdi eserinden)