Hz. Abdulkadir Geylani'den Altın Öğütler

Lehine olan işleri bilen, kendinden zuhur edecek şeylere hâkim olan, ölüm anını sezebilen pek az kimse vardır. Onlar da bildiklerini kolayca açıklamaz, kalp hazinelerine yerleştirirler. Onlar, bu hâllere güneşi görür gibi bakarlar. Siz güneşe nasıl bakarsanız, onlar da olacak durumlarına öyle bakar, görürler. Şu var ki, dilleri ondan haber veremez.

Olacak bir işi önce sır duyar, sır kalbe aktarır, kalp itminan derecesine eren nefse bildirir ve iş orada saklanır. Nefsin, bu gibi şeylere ehliyet kazanması için hayli zaman terbiye görmesi, kalbe hareket edebilmesi için de hayli zaman mücadele ve mücahede yolunu tutması, hayli zorluklara dayanması icap eder. Bu sırra eren zat, yeryüzünde Hakk'ın naibi ve halifesidir. Sırların kapısı, ondan açılır. Hakk'ın hazineleri olan kalplerin anahtarı o Zât'ın yanındadır. Asıl hazinelerin sahibi odur. Bu hâl, halkın düşüncesi ötesinde olan bir iştir. Her ne ki zahir olur, onun varlık dağında bir zerrecik, onun varlık denizinden bir katre ve onun güneşinden bir ışıktır.

Allah'ım, ben hâlime mağlûbum, sırlara dair sarf ettiğim kelâm için Sana özür beyan ederim.

Bazı büyükler şöyle der: "Sakın, sonunda özür dileyecek işi yapma."

Ama bu kelâm benim için değil. Kürsüye çıktığım an sizleri göremiyorum. Sözlerimi sarf ettikten sonra kalp canibimde kimseyi bulamıyorum. Dolayısıyla hata ettiğim, yüzüne bakamayacağım ve özür beyan edeceğim şahsı göremiyorum. Bu yüzden sözlerimi saklamadan söylüyorum ve yalnız Hak'tan özür diliyorum.

Sizden ilk anlarımda kaçmak istedim, ama kendimi aranızda buldum. İstedim ki, her gece bir yerde geceleyeyim ve bir ülkeden öbürüne, bir diyardan öbürüne geçeyim. Ve ölünceye kadar garip gezeyim. Herkesin gözünden gizli olayım. Bunlar benim arzumdu, ama Hak Teâlâ beni, kaçmak istediğim şeylerin tam ortasına attı.

Bu kalp, iç sağlığını bulur, Hakk'ın kapısına tam durursa, Tekvin sahrasına yerleşir ve o denizde kaybolur. Bu Tekvin sıfatı tecellisi, bazen söz, bazen öz, bazen de gözle kendini gösterir. Buna sahip olan kalp, Hakk'ın fiil tecellisine mazhar olur. O, hem yok, hem de var edebilir. Bu hâli, sizden az kimse tasdik eder, çoğunuz da inkâr yolunu tutar. Buna iman etmek, yapılan işleri buna göre ayarlamak son merhaledir.