Hicretten kurbana

İnsanın; lekelerinden, günahlarından temizlenmesinin başında Allah'a (cc) ve Resûlüne iman etmek gelir. Ondan sonra bu vadideki ilerleyişi, yükselişi, Cemalullah'a muhatab oluşu ise Allah (cc) ve Resûlüne teslimiyet derecesi ve tâbi tutulduğu ilâhi imtihanlardaki başarısı ile doğru orantılıdır. Bu ilâhî imtihanların başında hicret ve kurban hadisesi gelmektedir. Bu büyük iki hadise ve iki imtihan olayı, Eşref-i Mahlûkât olarak nitelendirilen insanı, ya varacağı en yüksek seviye olan Cemallullah'a, veyahutta aşağıların aşağısı Esfel-i Sâfilin'e düşürecektir.

Zor ve çetin imtihan

Birbirine çok yakın ve girift olan bu iki imtihan; biri Allah için malı, mülkü, evlâd-ü iyâli veya canı terkedip göçmek; diğeri mal, mülk, evlâd-ü iyâl veya can sevgisi ve muhabbetini Allah için kurban etmek. Aman Allah'ım! Ne zor, ne çetin imtihan... Fakat ne ulvî, ne ulu imtihan... Ve nihayet ne feyizli, ne muhabbetli imtihan... Bu büyük ve çetin imtihanın muhatabı ise insan... Çünkü, imtihanın ağırlığına, namütenâhiliğine dayanabilecek tek varlık o. İşte, o büyük muhataba sunulan engin mesaj:

"Onların ne etleri, ne de kanları Allah'a ulaşmaz. Fakat sizin takvanız O'na ulaşır. Onları bu şekilde size boyun eğdirdik. Size yol gösterdiği için Allah'ı tekbir ediniz. Güzel davrananlara müjdele" (Hac: 37).

"Allah yolunda harcayın, kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın. İyilik edin. Doğrusu Allah iyilik edenleri sever" (Bakara: 95).

Nefsinden vazgeçmek:

Hicret

Rabbulâlemin, bütün enbiyasını, evliyasını ve de onlara tâbi olan sevdalılarını hicret imtihanına tâbi tutmuş. Hz. Peygamber bu olayla imtihan olan enbiyanın sonuncusu ve en şereflisi, O'nunla birlikte imtihan olunan sevdalıları. Sevdalılar başında Hz. Ebubekir ve İmam-ı Ali: Biri bu olayda bütün emvali ve evlâdını terketmekle imtihan olunurken, diğeri canını hiçe sayıp yüzde yüz bir ölümle neticelenebileceğini bildiği Resulûllah'ın (sav) yatağına girmekle imtihan olunmuştur.

Kurban imtihanının zirve noktasında ise Hz. İbrahim'i ve oğlu Hz. İsmail'i görüyoruz. Biri, gönlündeki evlât muhabbetini, Allah (cc) için bıçağı çalıp kurban eden bir baba, diğeri baba bıçağı ile can kuşunu Allah'a (cc) uçurma teslimiyetini gösteren bir evlat!? İki zirve imtihan... Enbiya imtihanı... Bu büyük imtihanın kazanılmasıyladır ki, bu baba ve oğul Beytullah ile birlikte tavaf edilmektedirler. Zengin mü'minlere de vacib olan bu ibadetin aslı, malının bir kısmını Allah (cc) için harcamaktan ziyade; nefsin putlaştırma temayülü gösterdiği mal sevgisi ve muhabbetinin gönülden çıkarılmasıdır.

Allah, kendi muhabbetinden başka muhabbetlerin, halifesi olan insanın gönlünde bulunmasına rıza göstermez. Çetin imtihanların sebebi bu olsa gerektir.

Celal MISIR