Her türlü hastalık ergenlikle başlıyor

Ergenlik dönemindeki kötü beslenme alışkanlıkları, ileri yaşlarda özellikle obezite, zayıflık, anemi, guatr, diş ve diş eti bozuklukları, raşitizm gibi hastalıklara sebep oluyor Adölesan (ergenlik) döneminde beslenmeyle ilgili tavsiyelerde bulunan uzmanlar, bu dönemin kızlarda 10, erkeklerde 12 yaşında başladığı ve 18-20'li yaşlara kadar devam ettiğini belirtiyor. Ergenlik öncesi dönemde yavaşlayan büyüme hızının bu dönemle birlikte yeniden arttığını hatırlatan uzmanlar, hem büyümenin hızlanması hem de etkinliğin artmasının toplam enerji ve besin öğeleri gereksinimini yaşamın hiçbir döneminde görülmeyecek derecede yükselttiğini kaydediyor. Buna karşın ev dışında geçirilen zamanın fazlalaşması ve düzensizleşen yaşam biçimine bağlı olarak pratik ve hazır yemeklerin (hamburger, pizza, tost, kola, döner vb.) tercih edilmesi artan gereksinimlerin karşılanamamasına neden oluyor. Büyüme ve gelişme için gerekli olan besin öğeleriyle enerjiyi karşılayamayan adölesanların, optimal boylarına ulaşamadıkları gibi kötü beslenmeye bağlı başka sorunlarla da karşılaşmaları muhtemel. Uzmanlar, bu sorunların başında obezite, zayıflık, anemi, guatr, diş ve diş eti bozukluklarıyla raşitizmi sıralıyor. Obezite sorununun özellikle kız adölesanlar arasında daha yaygın olduğunu belirten uzmanlar, rahatsızlığın nedenini yanlış ve kötü beslenme alışkanlıklarının yanı sıra bu dönemde kızlarda adipoz (yağ) dokusunun gelişiminin erkeklere oranla daha fazla olmasına bağlıyor. Adölesan kızların sürekli sınırlı beslenmesi (kahvaltı yapmamak, öğün atlamak, öğün geçiştirmek vb.) diğer öğünlerde besin alımını arttırarak obesiteyi tetikleyici etki gösteryor. Kemik gelişimi bu dönemde gerçekleşiyorKötü beslenmeye bağlı görülen bir diğer sorunun anemi olduğunu kaydeden uzmanlar şu bilgileri veriyor: "Demir yönünden yetersiz beslenme yine bu dönemdeki kızların anemiye daha yatkın olmalarına yol açar. Günlük demir gereksinimini karşılamak için et ve kurubaklagiller grubundan 3 porsiyon kadar tüketilmeli (1 porsiyon miktarı = 1 adet yumurta veya 1 köfte kadar et veya 4-5 yemek kaşığı etli sebze yemeği veya 4 yemek kaşığı kurubaklagil yemeği)". Erişkin kemik kitlesinin yüzde 50'sinden fazlasının ergenlik döneminde oluştuğuna dikkat çeken uzmanlar, kemik kitlesinin maksimum düzeye ulaşabilmesinin günlük kalsiyum gereksiniminin karşılanmasıyla mümkün olacağını kaydediyor. Kalsiyum alımının yeterliliği, sağlam bir kemik yapısı oluşumunu sağlayarak ileriki dönemde görülebilecek osteoporoz (kemik erimesi) riskini azaltıyor. Adölesanların gereksinimlerini karşılayabilmeleri açısından günlük ihtiyaçları olan kalsiyum miktarı 1200 mg. Bu miktar günlük 3 su bardağı süt veya yoğurdun yanı sıra 2 dilim peynir tüketilmesiyle sağlanabiliyor. Uzmanlardan altın öğütlerYine bu dönemde yaşanan önemli sağlık sorunlarından birinin yeme bozuklukları olduğunu belirten uzmanlar şu bilgileri veriyor: "Zayıflamanın takıntı haline dönüştüğü, sürekli kilo verme girişimlerinde bulunulduğu ya da kısa zamanda hızlı kilo verildiği durumlar anoreksia (yemek yemeyi reddetme) ve bulimia nervoza (yediklerini çıkarma) oluşumu açısından risk taşır. Böyle bir durumun ciddiyeti göz ardı edilmemeli mutlaka profesyonel yardım alınmalıdır". Uzmanlar, sağlıklı beslenmeyle ilgili şu tavsiyelerde bulunuyor: "- Mutlaka kahvaltı yapın ve öğün atlamamaya özen gösterin. - Azar azar sık sık beslenin. Günde en az 4-6 öğün arası beslenmeyi alışkanlık haline getirin. - Oturarak yemek yiyin, ayaküstü atıştırmayın. - Günde en az 3-5 porsiyon çiğ sebze ve meyve tüketin. Kabuğu soyulmadan tüketilebilenleri iyice yıkadıktan sonra kabuğuyla beraber yiyin. - Haftada 2-3 kez kurubaklagil yemeye çalışın. Kurubaklagiller demirin iyi kaynaklarındandır, fakat yapısındaki demirin vücutta kullanılmasını sağlamak amacıyla aynı öğünde bir C vitamini kaynağı (yeşil biber, maydanoz vb.) almaya özen gösterin. - Doymuş yağ alımını azalmak için süt, yoğurt, peynir gibi besinlerin yağı azaltılmış olanlarını tercih edin. Tavuğu derisiz pişirin, kırmızı etin görünür yağlarını ayırın. - Sıvı ihtiyacınızı kola, hazır meyve suları vb. şeker oranı yüksek içecekler yerine su, ayran, soda gibi daha uygun olanlarıyla karşılamaya çalışın. - Sosis, hamburger, pizza, patates, döner vb. fast food tarzı yiyeceklerin enerji yoğunluğu yüksek, besleyici değeri ise düşüktür. Günlük gereksinimlerinizi karşılayabilmek açısından bu tarz beslenmekten olabildiğince uzak durmaya çalışın".