Ekonomi ile ilgili muhtemel üç senaryodan bahsetmiştik.
Konuyla ilgili ilk yazımızda biz de günün modasına uyarak önce iyimser senaryoyu irdelemiştik.
En iyimser senaryoda dahi sadece finansal krizin ertelenebileceği, ancak büyüme, ihracat ve istihdam gibi reel ekonomide yaşanan kronik krizin daha da derinleşerek süreceğini ifade etmiştik.
Araya tezkere gündemi girince yarım kaldı.
Şimdi kaldığımız yerden devam edelim.
Ekonomi analistlerinin ikinci senaryosu belirsizlik ve sıkıntı dolu bıçak sırtı senaryosu.
Bu ikinci senaryo Türk lirasının değer kaybı üzerine kurulmaktadır. Ancak bu değer kaybı ani bir şokla değil, tedrici olacaktır.
2003 yılsonu ve 2004 enflasyon hedefleri ile uyumlu olmayan ve üzerinde bir kur artışı öngörülmektedir.
2003 yılsonunda, 1 milyon 650 bin lira ve 2004 yılsonu için 1 milyon 950 bn lira dolar kuru enflasyon düşüşünü yavaşlatacak, hatta durduracaktır.
Kur artışının getirdiği yükün dışında, kamu mali disiplininin sürdürüldüğü varsayımı altında iç talepteki genişlemenin de sınırlı kalacağı öngörülmektedir.
Bu noktada Merkez Bankası'nın faiz oranlarını düşürmesi gecikecektir.
Kamu faiz oranları da beklenildiği hızda ve seviyede gerilemeyecektir.
Böylece, 2003 yılının kamu finansmanına ve borçların sürdürülmesi ile ilgili belirsizlik devam edecektir.
Buna karşın, kurdaki artışla birlikte ihracattaki artış hızının yavaşlaması kısmen önlenecek ve cari işlemler açığı riskide azalmış olacaktır.
Bu senaryoda, enflasyonla mücadele ve kamu borçlarının sürdülebilirliği konusunda mevcut riskler halen korunurken, mücadele zamana yayılacak ve bıçak sırtının getirdiği belirsizlikle sıkıntı artacak ancak şok halinde bir kriz yaşanmayacaktır.
Bu günkü koşullar ve veriler altında iyimser senaryonun olasılığı yüzde 30, bıçak sırtı senaryosu yüzde 60...
ABD kredisinin kullanılması, ABD-IMF-AB üçgeni ile Türkiye arasında ciddi bir kriz yaşanmaması ve Irak'ta bataklığa saplanılmaması halinde bıçak sırtı senaryonun gerçekleşme ihtimali büyük Ancak, 2004 yılı dış ilişkiler açısından kırılma yılı olabilir.
O durumda üçüncü senaryo olan kötümser senaryo daha güçlü ihtimal dahiline girer.
Konuyla ilgili ilk yazımızda biz de günün modasına uyarak önce iyimser senaryoyu irdelemiştik.
En iyimser senaryoda dahi sadece finansal krizin ertelenebileceği, ancak büyüme, ihracat ve istihdam gibi reel ekonomide yaşanan kronik krizin daha da derinleşerek süreceğini ifade etmiştik.
Araya tezkere gündemi girince yarım kaldı.
Şimdi kaldığımız yerden devam edelim.
Ekonomi analistlerinin ikinci senaryosu belirsizlik ve sıkıntı dolu bıçak sırtı senaryosu.
Bu ikinci senaryo Türk lirasının değer kaybı üzerine kurulmaktadır. Ancak bu değer kaybı ani bir şokla değil, tedrici olacaktır.
2003 yılsonu ve 2004 enflasyon hedefleri ile uyumlu olmayan ve üzerinde bir kur artışı öngörülmektedir.
2003 yılsonunda, 1 milyon 650 bin lira ve 2004 yılsonu için 1 milyon 950 bn lira dolar kuru enflasyon düşüşünü yavaşlatacak, hatta durduracaktır.
Kur artışının getirdiği yükün dışında, kamu mali disiplininin sürdürüldüğü varsayımı altında iç talepteki genişlemenin de sınırlı kalacağı öngörülmektedir.
Bu noktada Merkez Bankası'nın faiz oranlarını düşürmesi gecikecektir.
Kamu faiz oranları da beklenildiği hızda ve seviyede gerilemeyecektir.
Böylece, 2003 yılının kamu finansmanına ve borçların sürdürülmesi ile ilgili belirsizlik devam edecektir.
Buna karşın, kurdaki artışla birlikte ihracattaki artış hızının yavaşlaması kısmen önlenecek ve cari işlemler açığı riskide azalmış olacaktır.
Bu senaryoda, enflasyonla mücadele ve kamu borçlarının sürdülebilirliği konusunda mevcut riskler halen korunurken, mücadele zamana yayılacak ve bıçak sırtının getirdiği belirsizlikle sıkıntı artacak ancak şok halinde bir kriz yaşanmayacaktır.
Bu günkü koşullar ve veriler altında iyimser senaryonun olasılığı yüzde 30, bıçak sırtı senaryosu yüzde 60...
ABD kredisinin kullanılması, ABD-IMF-AB üçgeni ile Türkiye arasında ciddi bir kriz yaşanmaması ve Irak'ta bataklığa saplanılmaması halinde bıçak sırtı senaryonun gerçekleşme ihtimali büyük Ancak, 2004 yılı dış ilişkiler açısından kırılma yılı olabilir.
O durumda üçüncü senaryo olan kötümser senaryo daha güçlü ihtimal dahiline girer.
İbrahim Berk / diğer yazıları
- Cübbe düştü haç göründü / 07.01.2020
- Darbe fragmanı / 22.07.2016
- Suriye bumerangı / 24.02.2016
- AKP'nin hali pürmelali / 17.02.2016
- Atlantik'in iki yakasından Türkiye'nin görünümü / 22.10.2015
- Stratejik derinlikte çırpınan Türkiye / 18.09.2015
- Ya felakete, ya felaha / 05.09.2015
- Teröristleri takviye Mehmetçiği tasfiye operasyonu / 25.02.2015
- AKP IŞİD'i niçin vuramaz? / 15.10.2014
- Kuklalar düşünemez / 09.10.2014
- Darbe fragmanı / 22.07.2016
- Suriye bumerangı / 24.02.2016
- AKP'nin hali pürmelali / 17.02.2016
- Atlantik'in iki yakasından Türkiye'nin görünümü / 22.10.2015
- Stratejik derinlikte çırpınan Türkiye / 18.09.2015
- Ya felakete, ya felaha / 05.09.2015
- Teröristleri takviye Mehmetçiği tasfiye operasyonu / 25.02.2015
- AKP IŞİD'i niçin vuramaz? / 15.10.2014
- Kuklalar düşünemez / 09.10.2014