Doğal gazda fiyat ürkütüyor

 

 

YENİ MESAJ / DETAY HABER

 

Covid-19 salgınına yönelik kısıtların dünya çapında gevşetilmeye başlaması, aşırı sıcak ve soğuk hava nedeniyle elektrik ve doğal gaz tüketiminin artması önce Asya, sonra Avrupa piyasalarında fiyatlardaki yukarı yönlü ivmelenmeyi hızlandırdı. Avrupa'da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de işlem gören vadeli doğal gaz kontratlarında, fiyatlar salgın nedeniyle talebin düştüğü geçen yıl megavat/saat (1000 kilovet/saat) başına 3.75 Euro'ya kadar gerilemişti. Geçen yıl Eylül'de TTF'de megavat/saat başına 12 Euro olan doğal gaz fiyatı, bu yıl 27 Eylül'de 85 Euro'ya yükselerek tüm zamanların rekorunu kırdı. Böylece, Avrupa'da aylık vadeli kontratlarda doğal gaz fiyatı son bir yılda yüzde 600'ün üzerinde arttı. Bu yükselişte, talepteki artışa rağmen Rusya'dan geçen yıllara göre daha az gaz gelmesi ve kıtanın yer altı depolama tesislerindeki doluluk oranlarının son 10 yıl ortalamasının altında kalması etkili oldu.

Ayrıca elektrik üretiminin yüzde 20'sinin doğal gazdan karşılandığı Avrupa'da, kuraklık nedeniyle hidroelektrik santrallerinde üretimin düşmesi ve rüzgar enerjisinden elektrik üretiminin de azalması üretimde gazın payını yükseltti.

 

İngiltere zamda ilk sırada

 

Enerji sektöründe arz-talep dengesizliği nedeniyle Avrupa'da elektrik fiyatlarının en fazla arttığı ülke İngiltere oldu. Avrupa merkezli Nord Pool enerji borsası verilerine göre, İngiltere'de bu ay elektrik fiyatları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 340 artarak 1000 kilovat/saat başına 191 İngiliz sterlinine (2288 TL) kadar yükseldi. Ülkede elektrik fiyatlarındaki artış son bir ayda ise yüzde 80'i aştı. İngiltere'de yüksek fiyatlar nedeniyle maliyetlerini karşılamayan birçok firma faaliyetini durdurmak zorunda kaldı.

Almanya'da ise geçen yıl Eylül'de 1000 kilovat/saat başına ortalama 43 Euro (445 TL) seviyesinde olan elektrik fiyatı, bu ay yüzde 200 artışla 129 Euro'ya (1328 TL) çıktı. Bu dönemde fiyatlar İspanya'da yüzde 266, İtalya'da yüzde 220, Fransa'da ise yüzde 185 arttı.

 

Kömüre talep arttı

 

Piyasalardaki yüksek karbon fiyatlarına rağmen artan enerji talebini karşılamak amacıyla Avrupa'da kömüre talep artış gösterdi. Rotterdam Kömürü Vadeli İşlemler Piyasası'nda ton başı kömür fiyatı son bir yılda yüzde 265 artışla 200 dolara çıktı. Dünyanın en büyük kömür tüketicisi olan Çin'de ise özellikle enerji yoğun sektörlerde artan talep karşısında kömür fiyatları hızla yükseldi. Kömür fiyatlarının yükselmesi ve tedarik sıkıntısı nedeniyle ülkede elektrik kesintileri uygulandı.

 

 

Türkiye'de de fiyatlar artıyor

 

Türkiye'de Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) bünyesindeki spot piyasada 1000 metreküp gazın referans fiyatı bu ay içinde rekor kırarak 2 bin 320 liraya yükselmişti. Fiyat artışlarının Ekim ayından itibaren konutlarda tüketilen doğal gaza da yansıması bekleniyor. İstanbul'da İGDAŞ halen doğalgazın metreküpünü tüketicilere vergiler hariç 1.90 TL'ye satıyor.