Daha yirmi yıl varmış

Son yılların popüler konusu yapay zeka yine gündemde. Yapay zeka, artık makale yazabiliyormuş. Yapay zeka destekli ilaç keşfi bile düşünülüyormuş. 

Bu nedenlerle yeri geldiği için konu ile ilgili katıldığım Yapay Zeka çağında hukuk açık çalıştayındaki notlarım aklıma geldi. Çalıştay; İstanbul, Ankara ve İzmir Baroları tarafından organize edilmişti. 

Programa, yabancı akademisyenler ve Türkiye'den yapay zeka ile ilgili çalışmaları olan hukukçular katılmışlardı. Yapay zekanın çıkışı, gelişimi, tarihsel süreci, disiplinler arası ilişkiler, doğal dil işleme konusunda yapılan çalışmalarla ilgili güzel bir çalışma ortaya konulmuştu. 

Uzmanların yapay zeka ile ilgili tartıştığı en önemli konu; teknolojik gelişmelere paralel olarak hukuki düzenlemelerin de yapılmasıdır. 

Mesela İnsansız Hava Araçları (İHA) veya Tesla'nın sürücüsüz aracı bir zarara sebep olduğunda cezai ve hukuki sorumluluk kimde olacaktır. Yapay zeka temelli teknolojiye paralel olarak sorumluluk hukukunu da düzenlemezseniz zincirleme sorunlar ve suiistimaller ortaya çıkar.  

Tüm bunlarla ilgili neler yapılması gerektiği örneklerle anlatıldı. Ne var ki konunun uzmanı olan konuşmacılardan biri; "Arkadaşlar hiç merak etmeyin. Türkiye olarak; yapay zeka ile ilgili bir dünyadaki gelişmelerin 20 yıl gerisindeyiz. O yüzden bu konudaki köklü düzenlemeler nasıl olmalıdır, vesaire gibi düşünmeniz, endişe etmeniz için çok erken" demişti. 

Bu üzücü bir gerçekti. Ne yani biz yapay zeka konusunda dünyayı 20 yıl geriden mi takip ediyoruz? Gelişmiş ülkelerin, hatta muasır medeniyetlerin üstüne çıkmayı hedeflemiş bir milletiz. Bu konudaki trendi 20 yıl geriden takip etmek çok üzücü. Ama anlatılanlara, dünyadaki gelişmelere ve yapılan çalışmalara baktığımızda gerçekten de 20 yıl gerideymişiz.

Sayın katılımcıdan duyduğum bu acı gerçek üzerine ben; "Neyse bana müsaade biraz erken gelmişim. Yirmi yıl sonra gelirim deyip" salondan çıkmak üzere ayaklanmak istedim. Ama nedense oturum arasında ikram edilecek kokteyl ve ikramlar aklıma geldi. Neyse biraz daha takip edelim deyip kalmıştım. Bu arada bu tür etkinliklerde ikramların önemli ve teşvik edici olduğunu vurgulamak isterim. 

Neyse. Konumuza dönelim. Ülkemizdeki bazı şirketlerin Yapay zeka uygulamalarını görüp kendimizi kandırmayalım. Yapay zeka konusunda 20 yıl gerideymişiz kıymetli okuyucularımız. Sorunumuz, dünyanın yapay zekadaki hızına nasıl yetişeceğiz? Sonra onları nasıl geçeceğiz? 

Biz daha birincil sorunlarımızı; işsizliği, geçimimizi kısacası ekonomik sorunlarımızı çözemedik. Çözüm var, model var ama bunu en başta siyasiler ve ekonomistler gizliyor. Ekonomistler kendi istihdamları için, siyasiler de siyasi bir malzeme olarak ekonomi konuşuyor.  

Oysa uygulaması ile dünya ülkelerince kanıtlanmış Prof. Dr. Haydar Baş'a ait Milli Ekonomi Modeli'miz var. Öyle bir modeli ki adına; 2005 yılından beri 10 kez uluslararası Milli Ekonomi Modeli Kongresi düzenlenmiştir. Ancak bu devlet politikasına uyarlamak, ondan sonra eğitim sistemini çözmek bizi yapay zekadaki bu yarışa sokacaktır. 

Eğer çözüme gelirsek 20 yılı çok kısa sürede kat eder hatta öne geçeriz. Daha yarış çizgisinde bile değiliz. Bunun için önce ego sorununu çözmemiz gerekir. 

Azerbaycan'ın saygın iktisatçılarından biri olan merhum Kerimov 27 Şubat 2013'de Rusya Duma'sında yaptığı tarihi konuşmasında ne demişti; "Rusya'nın iki ünlü âlimi Bogomolov ve Kavganov yahut Nobel ödüllü Stiglitz'in, fikirlerinde Haydar Baş'ın tezine yakınlaşmaya başladıklarını görüyorum ama beni üzen bir mesele var. Hocamızın fikirlerinden istifade ediyorlar ama onun adını dile getirmiyorlar. Prof. Dr. Haydar Baş'ın adını anmalarına egoizmleri engel oluyor. Ama bu uzun sürmeyecek ve hepsi itiraf edeceklerdir." 

Evet. Uzun sürmeyecek.