Dallanıp budaklanmış yalandan sakının

Ebu Besir'den, dedi ki: Hz. Ebu Abdullah (İmam Cafer Sadık) aleyhisselam'ın şöyle buyurduklarını duydum: "Yazınız, çünkü yazmadıkça hıfzedemezsiniz."

Ubeyd bin Zürare'den, dedi ki: Hz. Ebu Abdullah (İmam Cafer Sadık) aleyhisselam şöyle buyurdular: "Yazdıklarınızı koruyun, çünkü ileride onlara ihtiyacınız olacaktır."

Mufazzal bin Ömer'den, dedi ki: Hz. Ebu Abdullah (İmam Cafer Sadık) aleyhisselam bana şöyle buyurdular: "Yaz ve ilmini kardeşlerinin arasında yay. Öldüğün zaman da kitaplarını evlatlarına miras bırak. Çünkü insanlara öyle kargaşalı bir zaman gelecek ki, o dönemde insanlar ancak kendi kitaplarıyla ünsiyet bulacak, avunacaklardır."

Muhammed bin Ali merfu olarak rivayet eder ki: Hz. Ebu Abdullah (İmam Cafer Sadık) aleyhisselam şöyle buyurdular: "Dallanıp budaklanmış yalandan sakının."

Dendi ki: "Dallanıp budaklanmış yalan nedir?" Buyurdular ki: "Bir kimse sana hadis naklettiğinde, senin, onu bırakıp da onun naklettiği kimseden rivayet etmendir."

Cemil bin Derrac'dan, dedi ki: Hz. Ebu Abdullah (İmam Cafer Sadık) aleyhisselam şöyle buyurdular: "Bizim hadislerimizi, düzgün bir dille aktarınız; çünkü biz düzgün konuşan bir topluluğuz."

Hişam bin Salim, Hammad bin Osman ve başkaları dediler ki: Hz. Ebu Abdullah (İmam Cafer Sadık) aleyhisselam'ın şöyle buyurduklarını duyduk: "Benim sözüm, babamın sözüdür; babamın sözü, dedemin sözüdür; dedemin sözü Hüseyin'in sözüdür; Hüseyin'in sözü, Hasan'ın sözüdür; Hasan'ın sözü, Emirü'l-Müminin (İmam Ali bin Ebu Talib'in) sözüdür; Emirü'l-Müminin sözü, Resulullah'ın sözüdür; Resulullah'ın sözü, Allah Azze ve Celle'nin sözüdür."

Ebu Besir'den, dedi ki: Hz. Ebu Abdullah (İmam Cafer Sadık) aleyhisselam'a: "Allah yerine hahamlarını ve rahiplerini rabler edindiler…" ayetini sordum.

Buyurdular ki: "Allah'a yemin ederim ki, onlar, bunları kendilerine kulluk etmeğe davet etmediler; davet etseydiler de icabet etmezlerdi. Ama bunlara haramı helâl, helâlı de haram kıldılar; böylece farkına varmadan onlara kulluk eder oldular."

Muhammed bin Müslim'den, dedi ki: Hz. Ebu Cafer (İmam Muhammed Bâkır) aleyhisselam şöyle buyurdular: "Emirü'l-Müminin (İmam Ali bin Ebu Talib) aleyhisselam insanlara hitaben yaptığı bir konuşmasında şöyle buyurmuşlardır:

"Ey insanlar! Fitnelerin oluşu, heva heveslere uyulması ve birilerinin birilerine egemenlik kurmasında kullanılan Allah'ın kitabına aykırı hükümlerin uydurulmasıyla başlar.

Eğer batıl net ve açık olsaydı, hiçbir akıl sahibine gizli kalmazdı; eğer hak da net ve açık olsaydı, onda ihtilaf oluşmazdı. Fakat bundan bir avuç, ondan bir avuç alınarak birbirine karıştırılır; işte burada şeytan kendi dostlarına egemenlik kurarken, Allah'tan kendilerine önceden iyilik geçenler ise kurtulur."

Muhammed bin Cumhuru'l-Ammi merfu olarak rivayet eder ki: Resulullah sallallahu aleyhi ve alih şöyle buyurdular: "Ümmetimin arasında bidatler ortaya çıktığı zaman, âlim ilmini ortaya koymalıdır; kim bunu yapmazsa, Allah'ın laneti onun üzerine olur."

Yine aynı senetle Muhammed bin Cumhur merfu olarak rivayet etmiştir ki: (Resulullah sallallahu aleyhi ve alih) şöyle buyurdular: "Kim, bir bidatçinin yanına vardığında ona saygı gösterirse, İslam'ın yok edilmesi için çaba harcamış olur."

Yine aynı senetle Muhammed bin Cumhur merfu olarak rivayet eder ki: Resulullah sallallahu aleyhi ve alih şöyle buyurdular: Allah, bidatçinin tevbe etmesine engel olur."

Dendi ki: "Ey Resulullah, bu nasıl olur?"

Buyurdular ki: "Kalbi onun (bidatin) sevgisiyle doldurulmuş olur."

Muaviyet bin Veheb'den, dedi ki: Hz. Ebu Abdullah (İmam Cafer Sadık) aleyhisselam'ın şöyle buyurduklarını duydum: Resulullah sallallahu aleyhi ve alih şöyle buyurmuşlardır:

"Benden sonra imana karşı komplo kurmak amacıyla çıkarılan her bidatin karşısında Ehlibeyt'imden imanı korumakla görevli bir veli bulunur. O imanı koruyup savunur. O Allah'ın ilhamıyla konuşur, hakkı duyurup aydınlatır, düzenbazların hilelerini boşa çıkarır ve zayıfların konuşan dili olur. "Öyleyse ey basiret sahipleri ibret alın ve Allah'a tevekkül edin."

Mesadet bin Sadaka Hz. Ebu Abdullah (İmam Cafer Sadık) aleyhisselam'dan, ayrıca İbn-i Mahbub merfu olarak dedi ki: Hz. Emirü'l-Müminin (İmam Ali bin Ebu Talib) aleyhisselam şöyle buyurmuşlardır: "Allah Azze ve Celle, yaratıklar içinden en çok şu iki kişiden buğz eder:

Allah'ın kendi nefsiyle baş başa bıraktığı kimse ki, doğru yoldan sapmış, bidat sözlere ise vurulmuştur. Oruca, namaza ise pek düşkündür.

Dolayısıyla da kendisine kananlar için bir fitnedir. Kendisinden öncekilerin hidayet yolundan sapmış, kendisine uyanlar içinse yaşarken de öldükten sonra da saptırıcıdır. Başkalarının suçlarını yüklenmiş, kendi günahlarının ise tutsağıdır.

Cahil insanlar arasında oradan buradan cehalet kapıp fitne karanlıklarında tutsak düşen kimse ki, şeklen insan benzerleri onu âlim olarak nitelerler. Hâlbuki o bir gününü dahi sağlam olarak onda (ilimde) geçirmiş değildir.

Böyle biri erkenden öyle şeyleri çokça toplamaya koyulur ki, onun azı çoğundan daha hayırlıdır. Derken kokuşmuş sudan iyice kanıp da yararsız şeyleri bolca biriktirince, insanlar arasında yargıçlık makamına oturur, kendisinden önceki yargıca muhalefet etme pahasına, başkasına karmaşık gelen şeylerin çözümünü uhdesine alır.

Onun kendinden öncekine karşı davrandığı gibi, ondan sonra gelenin de onun verdiği hükmü bozmasından emin olunmaz.

Karşısına karmaşık zor sorunlardan çıkınca da, hemen onun için boş görüşünden bir şeyler hazırlar; sonra da örümcek toru gibi şüpheler içinde olduğu halde, ona inanmaya başlar. İsabet mi ettiğini hata mı ettiğini bilmez.

İlmin, bilmediği şeyde olabileceğini sanmaz. Ulaştığının ötesinde de bir yol bulunabileceğini görmez.

Bir şeyi bir şeyle kıyasladığında asla kendi görüşünü yalanlamaz (hata edebileceğini asla düşünmez); bir şey kendisine karanlık kaldığında ise, kendinde bildiği cehalet sebebiyle, 'bilmiyor' demesinler diye, onu gizler. Sonra da cüretkârlıkla hüküm verir.

Böyle biri karanlıklar anahtarı, şüpheler binicisi, cehaletler yol kat edicisidir. Bilmediği hususta mazeret bildirmez ki kurtulsun, ilimde ciddiyet de harcamaz ki kazansın.

Rüzgârın kuru otları savurduğu gibi rivayetleri savurup durur. Elinden miraslar ağlar, kanlar feryad eder. Hükmüyle haram ırzı helal, helâlı ise haram kılar.

Ne kendine sunulanı cevaplayabilecek doluluğa sahip olur, ne de kendinden geçip giden, iddiasında bulunduğu hak ilme ehliyeti bulunur."