Boykotlar soykırım destekçisi şirketleri sarsıyor

İsrail'in Gazze'de yaptığı soykırıma destek veren şirketler hüsrana uğruyor. Starbucks'ın 2024 mali yılı genelindeki küresel karşılaştırılabilir mağaza satışları yüzde 2 düşerken, McDonald's'ın küresel satışları, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 1.5 azaldı. Öte yandan Fransız market zinciri Carrefour, Ürdün'den sonra Umman'daki mağazalarını da kapatmak zorunda kaldı. Ancak Carrefour'un etkili olduğu Mısır ve Türkiye gibi pazarlarda şimdilik ciddi küçülme görülmüyor.

Bursa Uludağ Üniversitesi İnegöl İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yüksel Okşak, rekabetin yoğun, tüketicinin asıl söz sahibi olduğu dünyada boykotun geçmişe göre daha anlamlı hale geldiğini belirterek, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına destek veren dev şirketlerin mali yapılarında ve politikalarında boykot sonrası değişimler görüldüğünü söyledi.

Okşak, "Meşhur kahve zincirinin küresel mağaza satış verisine göre son 3. çeyrekte yüzde 7'lik daralma var. Daha da önemlisi aynı kahve zincirinin hisse başına karı geçen seneye göre yüzde 25 azalışla 80 sente kadar düştü. Hatta bu kahve zinciri 2025 yılına ait mali verilerini açıklamayı askıya aldı. Bu, 2025 yılı verilerinde bazı problemlerin, sıkıntıların olacağını gösteriyor" dedi.

KFC'nin de Malezya'daki 108 şubesini kapatmak zorunda kaldığını bildiren Okşak, "İkame ürün çok fazla mevcut. Zarar görenleri anlamanız için herhangi bir verinin de açıklanmasına gerek yok. Onların politikalarını izlediğinizde de her şeyi görüyoruz. İsim ve CEO değişikliği, şube kapanmaları da bunlardan bazıları. Onlar için işlerin kötü gittiğini buradan bile anlayabilirsiniz" dedi.

Okşak, bu sürecin aynı zamanda ülkelerin kendi markalarını oluşturmasına da vesile olduğuna işaret ederek, özellikle son bir yılda yerel düzeyde üretilen bulaşık deterjanı markalarının reklamlarının yapılmaya başlandığını söyledi.