Belediyeler neden borç batağında?

31 Mart'ta yapılan yerel seçimlerde Türkiye'de bazı büyükşehirler de olmak üzere pek çok beldiye el değiştirdi. 

Özellikle AKP ve MHP'den muhalefet partilerine geçen beldiyelerde, yeni seçilen başkanların bir çoğunun önlerindeki en büyük sorun belediyelerin borç yükü.

Bazı başkanlar ise mazbatalarını alır almaz, beldiyenin borçlarını afiş yaptırarak ilan etme yoluna gitti.

Peki ne oldu da belediyelerin borç yükü bu kadar arttı?

Görev alanları genişledi

Öncelikle 2012'de değişiklik yapılan Büyükşehir Yasas ile, belediyelerin göre alanları ve sorumlulukları genişledi. Ancak bu genişlemeye paralel olarak gelirlerinde artış olmadı. Bu durum, belediyelerin daha çok borçlanmasının bir nedeni oldu.

Kur farkı

Borçların artmasındaki en önemli nedenlerden biri ise kurdaki ani artış oldu. Kurdaki artış hem belediyelerin yurt dışından sağladıkları borçlanmadaki yükü katladı, hem de maliyet artışı olarak belediye faaliyetlerine yansıdı. Buna eklenen faiz artışı da kredi faiz ödemelerini artırınca borç sarmalı giderek büyüdü.

Enflasyonun neden olduğu sosyal yük

Belediye borçlarındaki artışın bir diğer nedeni ise sosyal yardımlar. Özelikle pandemiden sonra giderek artan ve kalıcı hale gelenenflasyonun neden olduğu kent yoksulluğu, belediyeleri bu alanda daha fazla harcama yapmak durumunda bıraktı. Seçim rekabeti de devreye girince, belediyeler bütçelerinde önemli bir kalemi sosyal harcamalara ayırmak durumunda kaldı. Bu da, merkezi yönetimin yükünü almaya çalışan belediyelere artna borç olarak geri döndü. 

İsraf düzeni

Tabii ki bunların yanında borçların artmasının bir diğer nedeni ise, son yıllarda kamu yönetiminde giderek artan israf ve savurganlığın belediyelerde de aynı şekilde işlemesi. Makam araçları, tanıtım giderleri ve benzer harcamaların yanı sıra lüks sayılabilecek kimi harcamalarda belediyelerin borç yükünü bazı belediyeler için sürdürülemez hale getirdi.