'Bakkal amca' dönemi

Yaşanan ekonomik krizler halkın alım gücünü iyice düşürdü. Vatandaşlar, süpermarketler yerine bakkallara yönelmeye başlayınca, veresiye defterleri açılmaya başladı

Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) "Türkiye'de Dar Gelirli Olmak'' konulu araştırmasına göre, yaşanan ekonomik krizler halkın yaşam kalitesini düşürdü.

Araştırmaya göre ikinci el ve ikinci sınıf ürünlere olan talep artarken, "devir hesap devri'' diyen vatandaş yiyeceğini evde üretip, evde tüketmeye başladı.

Araştırmaya ilişkin ATO'dan yapılan yazılı açıklamada, halkın alım gücünün düşmesi nedeniyle gelir tabakaları arasında uçurumlar oluştuğuna dikkat çekilirken, orta direk olarak tabir edilen orta gelir grubunun açık parfüm, açık deterjan, açık bakliyat gibi nispeten ucuz mallara yöneldiği, daha alt gelir gurubunun ise kırık peynir, kırık yumurta ve kırık prinç gibi düşük kaliteli ve gayrisıhhi ürünlere rağbet ettiği belirtildi.

Halkın alım gücü kötüye gidiyor

Enflasyonun yüzde 27'ler seviyesine düşmesine rağmen, hayat pahalılığı nedeniyle halkın her geçen gününün bir öncekine göre daha da kötüye gittiğine vurgu yapılan araştırmada, şu bulgulara yer verildi:

? Üretilen 120 milyon ekmeğin 22 milyonunun çöpe gittiği Türkiye'de, yarı fiyatına aldığı bayat ekmek, fakir sofraların en temel yiyeceği.

? Türkiye'de nüfusun yarısı gecekondularda yaşarken, bu gecekonduların çoğunun tuvaleti hane dışında yer alıyor. Toplam nüfusun yüzde 10'u ise halen susuz ve tuvaletsiz. Şehir merkezlerinde tuvaletsiz ev oranı yüzde 4'ü bulurken, bu oran ilçelerde yüzde 13, köylerde ise yüzde 39'lar düzeyinde.

? Birinci el otomobil sektörü düşen faizlerle birlikte canlanma yaşasa da, geçtiğimiz yıllarda dar gelirlinin rüyalarını gerçek kılan ikinci el otomobiller koyulan ek vergiler nedeniyle hala kaf dağının ardında. Vatandaş artık arabasını değişirmiyor. Yedek parça ihtiyacını ise kaza yapan araçlardan çıkan sağlam parçalarla karşılıyor.

? Bu yıl yoksulluk sınırının 1 milyon 356 bin lira olduğu Türkiye'de, dört kişilik bir ailenin dört yıldızlı bir otelde bir hafta tatil geçirmesinin maliyeti 1.5 milyar lirayı aşınca, dar gelirli vatandaş tatilini memleketinde geçirmeyi tercih etti. Böylece orta dereceli bir memurun üç aylık gelirine eşit tatil parası vatandaşın cebinde kaldı.

Bakkal Amcaya dönüş

? Çocuklarını özel okullara gönderen orta gelir grubuna mensup her üç aileden biri, bu yıl devlet okullarına yöneldi.

? Tüketici süpermarketlerden, veresiye yazan bakkala döndü. Süpermarketlerden alınan ürün yelpazesi, zorunlu maddelere kadar uzandı. Bu yılın ikinci çeyreğinde ilk çeyreğe göre zincir magazalarda satışlar yüzde 0.5 geriledi. Market ve bakkaların satışlarında ise yüzde 1.6'lık artış oldu.

? Kullanılmış buzdolabı, televizyon, çamaşır makinası gibi ev eşyalarının satışlarında altın çağ yaşanırken, alt gelir grubunun büyük bir çoğunluğu giyim eşyası ihtiyacını bit pazarlarından karşılar hale geldi. İhraç ürünleri de dar gelirli için son derece revaçta. Vatandaşın rağbet ettiği yerlerden biri de sosyete pazarları.

? Marketlerde 1 milyon 475 bin liraya satılan pastörize süt, sokak satıcılarında 500-600 bin lira.

? Marketlerde 1 milyon 675 bmin lira satılan yoğur evde yapıldığında 500-600 bin liraya mal oluyor.

? Beyaz peynir marketlerde 7 milyon 350 bin liraya satılırken, kırık peynir olarak satıldığında fiyatı 1.5-2 milyon liraya düşüyor.

? 300 bin liraya satılan ekmek, bayatladığında 100 bin liraya alıcı buluyor.

? Bayilerde 2 milyar liraya satılan çamaşır makinası, ekinci el olarak 200 milyon liraya alınabiliyor.