Aptallık ve zekâ üzerine - II

(dünden devam…)

- Aptal olmayanlar her zaman aptalların zarar potansiyelini küçümserler. Özellikle de, herhangi bir yer ve zamanda, herhangi bir durumda aptallarla ilişki kurmanın veya onlarla bir araya gelmenin, kendilerini kaçınılmaz olarak, pahalıya mal olacak bir yanlışa sürükleyeceğini unuturlar.

- Aptal insan, var olan en tehlikeli insan türüdür. Kusursuz bir haydudun eylemi bile toplumu fakirleştirmez, çünkü biri soyulurken biri de zenginleşmiştir. Ancak aptallar kendilerine çıkar sağlamadan başkalarına zarar verirler. Yani aptallar işin içine 

girince tüm toplum yoksullaşır.

- Geri ya da gerilemekte olan bir toplumda, aptallara toplumun öbür üyelerinden daha etkin olma hakkı veya imkânı tanınmıştır.

Aslında, geri bir toplumda da, ileri bir toplumda da aynı oranda aptal olması gerekir. İki toplum arasındaki temel fark, aptallara verilen bu etkin konumdan ileri gelir. Bu durumda bir de toplumun aptal olmayan kesimleri içindeki, 'Aptallık Unsuru Taşıyan Haydutlar' ile 'Aptallığa Eğilimli Saflar'ın oranında beklenmedik ve normalin üzerinde bir artış olursa, normal aptal oranın yıkıcı gücünü aşan güçler oluşur ve ülke felakete sürüklenir.

Cipolla kendilerine fayda sağlamak için başkalarına zarar verenleri haydut olarak niteliyor, ancak onları da ikiye ayırıyor: Kendilerine az fayda sağlamak için başkalarına çok zarar verenlere aptal-haydutlar diyor. Kendilerine çok fayda sağlarken başkalarına az zarar verenlere ise zeki-haydutlar. Yine yazara göre siyasiler hemen her ülkede aptal-haydutlar arasından çıkıyor.

Cipolla'ya göre demokrasi ise her ülkede eşit oranda bulunan ve ne zaman ne yapacakları belli olmayan aptalların inatla ve sürekli olarak aptal-haydutları iktidara getirmesi olarak tecelli ediyor.

Her ne kadar yazarı tarihçi de olsa bu yazının biraz da mizah içerikli olduğunu düşünecek olursak bu fikre katılıp katılmamak size kalmış. Şahsen -başka milletleri bilmem ama- Atatürk'ün Onuncu Yıl Nutku'nda söylediği gibi 'Türk milletinin karakteri yüksektir. Türk Milleti çalışkandır. Türk milleti zekidir' sözlerini bizim için daha doğru buluyorum. Çünkü biz millet olarak Türk kültür ve medeniyeti ile İslam kültür ve medeniyetinin en güzel sentezini yapmış ve bunu hayatımıza geçirmiş bir toplumuz. Biz Batılılar gibi sadece akılla bakmayız olaylara. Gönülle de bakarız. Aşkla da bakarız. Mevlana'nın sözünü doğru kabul ederiz: 'Aşkı anlamada akıl çamura saplanmış merkep gibidir.' O yüzden de idrakımız başkadır, ferasetimiz başkadır, yaşayışımız başkadır, eylemimiz de farklıdır.

Her şey akılla açıklanamaz. O yüzden Çanakkale geçilememiştir. O yüzden Sevr uygulanamamıştır, o yüzden Kurtuluş Savaşı dünya tarihinde unutulmaz bir zaferdir. Akılla bakan bir insan İngiliz gemilerinin Çanakkale'den geçmeme ihtimalini düşünemezdi bile. Ya da hasta adam durumundaki, bütün toprakları işgal edilmiş bir Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'nin doğabileceğini aklından geçirmeyi bırakın, kimse hayal bile edemezdi. Etmiyorlardı da zaten. Mustafa Kemal'le beraber Samsun'a doğru Bandırma Vapuruyla yola çıkanlar bile manda ve himayeden başka çıkış yolu olmadığını savunan akıllı mantıklı insanlardı.

Atatürk, birçok açıdan değerlendirildiğinde tartışmasız müthiş bir dehadır ama bu dehasını imanıyla taçlandırdığı için, inandığı ve inandığı değerlerden asla vazgeçmeyen ve bu uğurda elinden gelenin de fazlasını yapan bir gönül insanı olduğu için bu kadar inanılmaz, akıl almaz başarılara imza atmıştır. Hz. Ali Efendimizin buyurduğu gibi 'Akıllı ameline dayanır, akılsız emeline dayanır.' 

İşte biz böyle ataların evlatlarıyız. Zaman zaman illa ki yanlışlar yapıyoruz. Bazen -tabir caizse- kantarın topuzunu kaçırdığımız da muhakkak ki oluyor. Bunun birçok sebebi olabilir. Bu sebepler ayrı bir yazı konusu olacağından burada girmeyelim ama bu milletin mayası sağlamdır. Mevlanalar, Hacı Bektaşi Veliler, Dede Osman Avniler, Hacı Ömer Hüdailer atmıştır o mayayı, o yüzden de kolay kolay bozulmaz, eninde sonunda doğru yolu bulur, kaldığımız yerden devam ederiz Allah'ın izniyle...