El sanatlarımızın zarif örneklerinden olan oya, "Renkli bir ibrişimden iğne ile çiçek veya yaprak şekillerinde örülen işlemenin adıdır ve Türkiye'ye özgüdür. Normal dantelin iki boyutluluğuna karşılık, oya üç boyutlu biçimde de örülebilir. Kumaşlara kenar süs olarak işlenir. Oya, süslemek ve süslenmek amacı ile yapılan ve tekniği örgü olan bir sanattır. Bu tanımlardan hareketle kısaca oyayı: iğne, mekik, tığ, firkete gibi aletlerle, ipek pamuk vb. ipler ve bazen pul, boncuk vb. yardımcı malzemeler de kullanılarak yapılan bir el sanatıdır diye tanımlamak mümkündür. Anadolu kadını duygularını renklere ve oyaya dönüştürmektedir. Oyalarımız, bölgeden bölgeye değişen zevklere göre biçimlenmekte ve özgün isimler almaktadır. İsimleri yöreden yöreye değişmekle birlikte şehirden şehire dolaşan, anonim oyalar ortak isim almaktadır. Günümüzde Anadolu'da: tığ, iğne, mekik, firkete gibi araçlarla uygulanan oyaların ya bordür ya da bir motif olarak tasarlanmış olanları, kullanılan araç doğrultusunda ve tekniklere göre değişik adlar almaktadır:
Örgüler ince ve kalın olmak üzere iki türlüdür. İnce ve kalın bükümlü muhtelif cinsteki ipliklerin bir takım araçlarla ve el marifetiyle sıra ile birbiri üstüne ilmeklenerek tutturulmasından meydana gelen el sanatlarına oya denir. Oyalar kullanılan alete göre adlandırılır. İğne oyası filkete oyası, boncuk oyası, mekik oyası, şiş oyası, tığ oyası bunların bazıları giyim eşyaları bazıları süs eşyalarıdır. Kalın örgülerde malzeme kalın olup ürünler kazak, süveter, atkı eldiven, çoraptır. İnce ürünler malzeme ve araçları ince olup dantel ve oya gibi süs ihtiyacını karşılamaktadır. Köy, şehir ve mahalle kadınları ve kızları ev bakımı ve günlük işlerinden kalan zamanlarını bu işlere ayırırlar. Neticede çok güzel sanat ürünleri ortaya çıkarırlar. İğne oyalarının malzemesi ipek, tığ oyasının malzemesi ipek ve pamuk iplikleri, filket oyasının malzemesi yün ve pamuk, boncuk oyalarının malzemeleri ise iplik, ipek ve muhtelif renklerde boncuklardır. Kıymetli boncuklar kullanıldıkça oyanın değeri de o derece artmaktadır. İğne oyalarında kullanılan bazı renkler ve motifler: Papatya yeşili sarı yeşil renklerle, nar çiçeği kırmızı yeşil renklerle, sümbül oyası mavi yeşil renklerle işlenir. Boncuk oyalarında kullanılan bazı motifler:Gelin tacı, biber oyası , analı kızlı, horoz ibiği, saray süpürgesi, elti eltiye küstü, kalebodurcu, zengin salatası, mekik oyalarında ve kanaviçe işlemelerinde de muhtelif motifler işlenmektedir.
Örgüler ince ve kalın olmak üzere iki türlüdür. İnce ve kalın bükümlü muhtelif cinsteki ipliklerin bir takım araçlarla ve el marifetiyle sıra ile birbiri üstüne ilmeklenerek tutturulmasından meydana gelen el sanatlarına oya denir. Oyalar kullanılan alete göre adlandırılır. İğne oyası filkete oyası, boncuk oyası, mekik oyası, şiş oyası, tığ oyası bunların bazıları giyim eşyaları bazıları süs eşyalarıdır. Kalın örgülerde malzeme kalın olup ürünler kazak, süveter, atkı eldiven, çoraptır. İnce ürünler malzeme ve araçları ince olup dantel ve oya gibi süs ihtiyacını karşılamaktadır. Köy, şehir ve mahalle kadınları ve kızları ev bakımı ve günlük işlerinden kalan zamanlarını bu işlere ayırırlar. Neticede çok güzel sanat ürünleri ortaya çıkarırlar. İğne oyalarının malzemesi ipek, tığ oyasının malzemesi ipek ve pamuk iplikleri, filket oyasının malzemesi yün ve pamuk, boncuk oyalarının malzemeleri ise iplik, ipek ve muhtelif renklerde boncuklardır. Kıymetli boncuklar kullanıldıkça oyanın değeri de o derece artmaktadır. İğne oyalarında kullanılan bazı renkler ve motifler: Papatya yeşili sarı yeşil renklerle, nar çiçeği kırmızı yeşil renklerle, sümbül oyası mavi yeşil renklerle işlenir. Boncuk oyalarında kullanılan bazı motifler:Gelin tacı, biber oyası , analı kızlı, horoz ibiği, saray süpürgesi, elti eltiye küstü, kalebodurcu, zengin salatası, mekik oyalarında ve kanaviçe işlemelerinde de muhtelif motifler işlenmektedir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.