‘Yüze vurarak iyiliğini yok etme!’

OKAN EGESEL

Resûlullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Sadaka ne zengin için helaldir ne de salim ve güçlü olan kimse için. Sadece şiddetli bir fakirliğe veya korkunç bir borca müptela olan kimseye helaldir. Her kim varlığını artırmak için insanlara avucunu açarsa; kıyamet günü o mal, yüzünde bir sıyrık ve yuttuğu kızdırılmış bir taşa dönüşür. O halde her kim isterse fakirlikle yetinsin. Her kim de isterse (dilenerek) malını çoğaltsın." (Kenz'ul Ummal, 16548).
Rivayet edildiği üzere İmam Sadık'a (a.s) şöyle arz edildi: "Halktan bazıları, Allah Resulü'nün (s.a.a), 'Sadaka zengin olan, sağlam ve güçlü bir bünyeye sahip bulunan kimseye helal değildir' buyurduğunu rivayet etmektedir."
Bunun üzerine İmam Sâdık (a.s) şöyle buyurdu: "Allah Resûlü, 'İhtiyaçsız kimseye haramdır' diye buyurmuştur ama 'Sağlam ve güçlü bir bünyeye sahip olan kimseye' diye buyurmamıştır." (el-Fakih, 3/177/3671).
Kur'an'da buyurulur ki: "Güzel bir söz ve bağışlama, peşinden incitmeyle gelen sadakadan daha iyidir. Allah zengindir, hilm sahibidir. Ey iman edenler! Allah'a ve ahiret gününe inanmayıp, insanlara gösteriş için malını infak eden kimse gibi, sadakalarınızı başa kakma ve incitmek suretiyle boşa çıkarmayın. Onun durumu, üzerinde toprak bulunan kayanın durumu gibidir; üzerine sağanak yağmur yağdığında onu çıplak bir kaya haline getirivermiştir. Kazandıklarından hiçbir şey elde edemezler. Allah küfreden kimseleri hidayet etmez." (Bakara, 263-264).
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Minnet etmemek ihsanın süsüdür." (Bihar, 78/80/65).
İmam Sâdık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Minnet etmek iyiliği ortadan kaldırır." (el-Kafi, 4/22/2).
İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bağışlamak tabiatın yüceliğindendir. Minnet etmek ise iyiliği yok eder." (Bihar, 77/421/40).
Resûlullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Şu üç kimseyle Aziz ve Celil olan Allah konuşmaz: Verdiği her şeyde minnet edenle, elbisesini kibirle yerde sürenle ve yalan yere yemin ederek malını satan kimse ile…" (a.g.e., 96/141/6).
İmam Ali (a.s), Malik Eşter'e yazdığı mektupta şöyle buyurmuştur: "Halka karşı yaptığın iyiliği başlarına kakarak, onları minnet altında bırakmaktan ve yaptığını olduğundan çok gösterip övünmeye kalkışmaktan sakın! Söz verince sözünden dönme! Yaptığıyla kişiyi minnet altında bırakmak, ihsanı yok eder. Yaptığını çok görüp onunla övünmek, hakkın nurunu götürür." (Nehc'ul Belağa, 53. Mektup).
İmam Sâdık (a.s) şöyle buyurmuştur: "Eğer birine iyilik edersen fazla minnet ederek ve yüzüne vurarak bu iyiliğini yok etme! Aksine daha iyi bir iyilikle devam ettir. Zira bu iş senin ahlakın için daha güzeldir. Ahiret sevabını da daha farz kılar." (Bihar, 78/283/1).
Resûlullah (s.a.a) şöyle buyurmuştur: "Hiçbir beklenti içinde olmaksızın sadaka veriniz. Zira beklenti içinde olmak sadakayı yok eder." (Tenbih'ul Havatir, 2/120). (Muhammed Muhammedî Reyşehrî, Mizanu'l-Hikmet).