Yabancılar çalışacak, biz seyredeceğiz

IMF'nin istediği Kamu İhale Kanunu çıktığında 11 milyonu aşan işsizler ordusuna yenileri eklenecek, çok sayıda firma da kapısına kilit vuracak

Kamu kurum ya da kuruluşlarının mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine ilişkin mevzuat, "Kamu İhale Kanunu" ve "Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu" olarak iki ayrı tasarı şeklinde düzenlendi.

Bakanlar Kurulu'nda imzaya açılan Kamu İhale Kanunu Tasarısı "Kamu hukukuna tabi olan veya kamunun denetimi altında bulunan bütün kurum ve kuruluşların yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri" düzenliyor. Buna göre, tasarı kapsamındaki kuruluşlar şöyle:

* Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, özel idareler ve belediyeler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, birlikler, tüzel kişilikler.

* Enerji, su, ulaştırma ve telekomünikasyon sektöründekiler dahil bütün kamu iktidasi teşebbüsleri.

* Sosyal güvenlik kuruluşları, fonlar, özel kanunlarla kurulmuş ve kendilerine kamu görevi verilmiş tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar (mesleki kuruluşlar hariç) ile bağımsız bütçeli kuruluşlar.

*Bu kurum ve kuruluşların sermayelerinin yarısından fazlasına sahip oldukları her türlü kuruluş, müessese, birlik, işletme ve şirketler.

Kapsam dışındaki işler

Tasarı, bazı alım ve ihale işlerinin yeni düzenlemeden istisna tutulmasına öngörüyor. Tasarı kapsamı dışında tutulacak ihaleler şöyle:

* Kanun kapsamına giren kuruluşlarca kuruluş amacı ve mevzuatı gereği işlemek, değerlendirmek, iyileştirmek veya satmak üzere doğrudan üreticilerden veya ortaklarından yapılan tarım veya hayvancılıkla ilgili ürün alımları.

* Savunma, güvenlik ve istihbaratla ilgili uçak, helikopter, gemi, denizaltı, tank, panzer gibi araç, silah, silah malzeme, teçhizatı ve sistemleri ile bunların modernizasyonu ve mühimmat ihaleleri.

* Uluslararası anlaşmalar gereğince sağlanan dış finansman ile yaptırılacak olan ve finansman anlaşmasında farklı ihale usul ve esaslarının uygulanacağı belirtilen mal veya hizmet alımları ile yapımişleri.

* Taşınmaz alımı ve kiralanması.

Amaç şeffalıkmış?

Tasarı, kamu ihalelerinde Avrupa Birliği normları çerçevesinde kurallar getiriyor. Tasarını, yapılacak ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, gizliliği, kamuoyu denetimini sağlayacağı öne sürülüyor.

İhale yöntemleri

Yeni düzenlemeye tabi ihalelerde "açık ihale usulü" ve "belli istekliler arasında ihale usulü" temel usul olarak uygulanacak. "Pazarlık usulü" ve "doğrudan temin" yöntemleri ise tasarıda belirtilen durumlarda kullanılabilecek.

Ödeneksiz ihale yok

Tasarıya göre, ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamayacak.

Kamu ihalelerinde, ihaleye çıkarılacak alım ve yapım işleri için yaklaşık maliyet dikkate alınarak kullanılacak "eşik değerler" getiriliyor.

İdare, eşik değerin altında maliyeti olan işlerin ihalesinde daha serbest ve sadece yerli firmaları tercih edebilecek, üstündeki işlerde ise tümüyle Kamu İhale Kanunu'ndaki esasları uygulayacak.

Tasarıda esas gösterilen eşik değerler, genel bütçeye dahil idareler ve katma bütçeli idarelerin mal veya hizmet alımlarında 180 milyar TL, kanun kapsamındaki diğer idarelerin mal veya hizmet alımlarında 280 milyar TL ve kanun kapsamındaki bütün idarelerin yapımişlerinde 7.4 trilyon TL olarak belirlendi.

Yerli firmaya mini koruma

Yaklaşık maliyeti eşik değerlerin altında kalan ihalelere sadece yerli isteklilerin katılması, yaklaşık maliyeti eşik değerlerin üzerindeki ihalelerde ise yerli isteklilerin lehine yüzde 15 oranında fiyat avantajı sağlanması konusunda ihale dokümanına hükümler konabilecek.

Ancak, yabancı istekliler ile ortak girişim yaparak ihalelere katılan yerli istekliler bundan yararlanamayacak.