The Economist’ten ilginç Putin-Erdoğan analizi

The Economist dergisi 27 Şubat tarihli sayısında Putin ve Erdoğan ile ilgili bir analiz yazısı yayınladı.

Putin ve Erdoğan için "sert güç kardeşliği kurdular" ifadesini kullanan The Economist, iki lideri "garip çift" olarak nitelendirdi. Bu kardeşlik bağının "kırılgan" olduğunu vurguladı.

Yazıda Putin'in, NATO'yu kendisini devirmekle itham ettiği, Avrupa Birliği'nin de güvenilmez olarak gördüğü ifade ediliyor. Putin'in NATO üyesi ve AB adayı olan Türkiye ile diyalog geliştirmekten memnun olduğu ifade ediliyor. 

The Economist, iki ülkenin yakınlaşmasını Batı için tuhaf sorunlara yol açacak sert bir güç bağı olarak nitelendiriyor

Rusya'nın Dağlık Karabağ'daki askeri mevcudiyeti, Türkiye'nin ise Güney Kafkasya'da kendisine ekonomik bir alan açması iki ülke için bir pazarlık sonucu olarak görülüyor. Savaşın bu sayede sona erdiği ifade ediliyor. 

Bu anlaşmanın Rusya ve Türkiye için, Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana bölgedeki en büyük jeopolitik sarsıntılarından biri olarak görülüyor

Dağlık Karabağ konusundaki 30 yıl sonra gelen ve Türkiye'nin desteği, Rusya'nın buna razı olması, Azerbaycan'ın yeniden toprak kazanması önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor.

Rusya'nın yeni misyonunun; Amerika'nın yeni hegemonyasını sınırlama konusunda bir güç gösterisi olduğunu olduğu vurgulanıyor. Rusya'nın, Batılı güçlerin etkisini en az da indirmek için bölgede Türkiye ile tam zamanında işbirliği yaptığına dikkat çekiliyor. 

The Economist tam da bu noktada batının endişelenmesi gereken asıl vurucu cümlesini ifade ediyor. Dergi, Türkiye'nin Batı ile tam karşı karşıya geldiği noktada Putin'in devre yaptığını ve Türkiye'yi NATO'ya karşı bir kama olarak kullanmayı hedeflediği ileri sürüyor. 

The Economist'in bu ilişkiyi bir garip ilişki olarak nitelemesinin sebebi ise yakın tarihte yaşananlar. Bir NATO üyesi ülkesi olan Türkiye, 2015 yılında hava sahasını ihlal eden bir Rus savaş uçağını düşürdüğü, Rusya'nın ise Türk ürünlerine yaptırım uygulayarak ve Rus turistlere Türk sahillerinden uzak durmalarını tavsiye ederek karşılık verdiği ifade ediliyor.  

Analizde; Uçak krizi sonrası NATO'dan gerekli desteği bulamayan Türkiye'nin, Suriye'deki çıkarları için Rusya ile anlaşmanın yollarını aradığı ifade ediliyor.

Rusya ve Türkiye'nin artık bölgede rakip değil işbirliğine yatkın ve aralarına Çin'i de alan bir Avrasyacı grup oluşturduğu ifade ediyor. Bunun ise NATO'ya karşı bir hareket olduğu vurgulanıyor.

Yazıda öne çıkarılan bir yorum da Suriye ordusunun hizmetindeki Rus jetleri tarafından yapılan bombalama eylemleri sıcak gerilim ortaya çıkarsa da Türkiye'nin iki devlet birbiriyle karşı karşıya gelmemeye dikkat ettiği vurgulanıyor.

Ticaret ve yatırımlar, Rusya'nın enerji ihracatı Türkiye ve Rusya gibi ticari işbirliği bu kardeşliği pekiştirdiği ifade ediliyor. 

Türkiye'nin; ABD'ye üyeliği 60 yıldır reddedildiği yazıda, iki ülkenin Avrupa'dan dışlanma konusunda ortak bir acı duygusu yaşadığı ifade ediliyor.

The Economist'in analizini analiz ettiğimizde; şunları söyleyebiliriz:

The Economist diyor ki; Rus diplomatın öldürülmesi, Rus uçağının düşürülmesi ve Suriye'de Rus uçaklarının yaptığı bombalama eylemleri iki ülkeyi birbiri ile savaştırmaya yetmedi. İki ülke bu oyunu gördü ve ilişkileri kısa sürece düzeltti. Dağlık Karabağ'daki işbirlikleri ile de bunu test ettiler. 

Buradan da şunu anlıyoruz ki, Türkiye ve Rusya'yı karşı karşıya getiren kritik olayların arkasında Türk-Rus savaşının veya en azından soğuk savaşının planlayıcılar var. The Economist Batı'ya diyor ki, 'planlarınız tutmadı.' 

Türkiye ile Rusya'nın, Çin'i de yanlarına alan yeni bir Avrasyacılık grubu oluşturmaları ABD'nin tek kutuplu hegemonyası için önemli bir gelişme olarak görülüyor. Bunun önüne geçilmesi için de Türkiye ve Rusya arasındaki kırılgan yapıları gündeme taşımak ve daha çok kırılgan yapılar oluşturmak olarak satır aralarında veriliyor.

Anlaşılan o ki önümüzdeki günlerde gelişmekte olan Avrasyacılık bloğunu bozmak için, Türkiye ve Rusya arasındaki kırılgan yapılara oynayan veya yeni kırılgan yapılar oluşturacak bir tehlikeli süreç ile karşı karşıyayız. Zira NATO'nun bu bloğu hazmedeceğini sanmıyoruz.