Tahıl koridoru restleşmesi, Rusya'dan anlaşmaya dönmek için yeni şart

Rusya Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşmasından çekildi. Ukrayna ise koridorun Rusya olmadan devamını istiyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Dışişleri Bakanlığına, Birleşmiş Milletler (BM) ve Türkiye'ye, Karadeniz Tahıl Koridoru Girişimi'ni Rusya'sız sürdürmeye hazır oldukları yönünde yanıt vermeleri için resmi sinyalleri hazırlama talimatı verdiğini bildirdi.

Rusya olmadan bile Karadeniz koridorunu kullanabilmeleri için her şeyi yapmaları gerektiğinin altını çizen Zelenskiy, "Biz korkmuyoruz. Gemi sahibi şirketler bize ulaştı. Onlar Ukrayna'nın göndermesi ve Türkiye'nin de geçişlerine izin vermesi halinde tahıl tedarikine devam etmeye hazır olduklarını söylediler." diye konuştu.
Rusya'nın çekilme kararına dünyadan tepki geldi.

İşte o tepkilerden bazıları;

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres:

"Rusya'nın bugün aldığı karar, muhtaç olan tüm kişilere bir darbe vuracaktır. Dünyanın birçok yerinde mücadele veren ve gelişmekte olan ülkelerin bir seçeneği yok. Yüz milyonlarca insan açlıkla karşı karşıya ve tüketiciler artan hayat pahalılığıyla mücadele ediyor. Bedeli bu kişiler ödeyecek. Rusya'nın, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nı sonlandırma kararını derin üzüntüyle karşıladım."

ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield:

"Rusya'nın Ukrayna savaşı özellikle Orta Doğu ve Afrika'da milyonlarca ilave kişiyi açlık sınırına itti. Rusya anlaşmayı askıya alarak dünyadaki "mağdurlara" bir darbe daha vurdu. Bu zalimliktir. Rusya tüm bu ilerlemeyi çöpe attı. Rusya siyasi oyunlar oynarken, insanlar açı çekecek."

İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani:

"Afrika'daki gıda kıtlığı hepimizi etkiliyor. Rusya'nın tahıl anlaşmasından çekilmesi bizi endişelendiriyor. Halihazırda alternatif çözümler üzerine çalışıyoruz. Bu konu, 24 Temmuz'da Roma'da Birleşmiş Milletler (BM) ile beraber düzenleyeceğimiz Gıda Güvenliği Zirvesi'nde ele alınacak."

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adam Hodge:

"Bu tahılın pazarlara girmesini engellemek, dünyanın dört bir yanındaki insanlara zarar verecektir. Gerçekten de Rusya'nın girişime katılımını askıya almasının bir sonucu olarak küresel buğday fiyatlarında şimdiden bir artış görüyoruz. Rusya'yı kararından derhal dönmeye çağırıyoruz."
 

İngiltere Dışişleri Bakanı James Cleverly:

"Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yasa dışı savaşı, tahıl ve diğer gıda maddelerinin Karadeniz'den serbest akışını engelleyerek dünya çapında ızdıraba neden oldu. Girişim, başlangıcından bu yana küresel gıda fiyatlarının düşürülmesinde ve dengelenmesinde önemli rol oynayarak dünya pazarlarına 32 milyon tondan fazla gıda ürünü ulaştırdı. Rusya birkaç aydır anlaşmanın düzgün şekilde işlemesini engelledi. Bunu yaparken, Rusya kendi çıkarlarına hizmet ediyor ve sonuç olarak daha yüksek gıda fiyatları ödeyen en fakir ülkeler dahil dünyadaki herkesin ihtiyaçlarını göz ardı ediyor. "Rusya'nın küresel gıda güvenliğiyle ilgili endişeleri ele almasının en iyi yolu, kuvvetlerini Ukrayna'dan çekip savaşı bitirmek olacaktır."

Rusya: Batı yaptırımı kaldırsın biz de anlaşmaya dönelim

Tepkilere cevap veren Rusya ise Batı'nın Rus gıda ve gübresine yaptırım uygulamaktan vazgeçmesi halinde döneceklerini duyurdu.

Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada Ukrayna'da, IMF'nin talebi üzerine üzerindeki moratoryumu kaldırdıktan sonra ekilebilir arazilerin büyük bir kısmını Cargill, DuPont ve Monsanto gibi Batılı şirketlerin aldıklarına dikkat çekildi.

Açıklamada, "Öte yandan, Ukrayna gıdalarını dampingli fiyatlarla satın alan Avrupalılar, daha sonra katma değeri yüksek mamuller olarak yeniden satış için fabrikalarında işliyorlar. Aslında Batılılar hem satışta hem de tahılın işlenmesinde iki kez kazanıyorlar. Ayrıca ABD ve AB fiyatlar üzerinde spekülasyon yapıyor, suni bir ürün kıtlığı yaratıyor ve yasa dışı tek taraflı yaptırımlar uygulayarak Rus tarım ürünlerini dünya pazarlarının dışına itiyor." denildi.

"Koridor terör saldırıları için kullanıldı"

Rusya'nın, Ukrayna'nın tahıl çıkışına açtığı güvenli koridorun "Karadeniz Girişimi"nin ruhuna aykırı olarak "terör saldırıları için kullanıldığı" kaydedilen açıklamada, anlaşmanın Rusya ile ilgili olan kısmının yürürlüğe girmediğine dikkat çekildi.
AB'nin Temmuz 2022'den bu yana Rusya'ya karşı 5 defa yeni yaptırım paketi açıkladığı anımsatılan açıklamada, ABD ve İngiltere'nin de sınır ötesi sınırlamalarını eksik etmediği belirtildi. Açıklamada, sonuç olarak Rus banka ödemeleri, sigorta ve nakliye lojistiği ile yedek parça tedariki ve yurt dışı varlıklarının tamamen bloke edildiği kaydedildi.
"Yoksul ülkelere hibe edilen gübrenin 54 bin tonu gönderildi"

Rusya'nın Birleşmiş Milletlerin (BM) himayesinde en yoksul ülkelere gübre hibe etme kararını aldığı Eylül 2022'den bu yana, 262 bin tonluk gübreden, Letonya, Estonya, Belçika ve Hollanda'dan sadece Malavi'ye 20 bin ton, Kenya'ya 34 bin ton gönderildiği hatırlatılan açıklamada, Rusya-BM muhtırasında yer alan SWIFT sisteminin Rus bankasına bağlanması dahil diğer şartların yerine getirilmediği bildirildi.

Tolatti-Odessa Amonyak Boru Hattı'nın yeniden canlandırılması şartının da söz konusu hattı Ukrayna havaya uçurduğu için hayata geçirilemediğine dikkat çekilen açıklamada, "İstanbul anlaşmalarının uygulanmasında doğrudan sabotajın söz konusu olduğu bu koşullarda, insani amacına hizmet etmeyen 'Karadeniz Girişimi'nin devam etmesi anlamını yitirmektedir." ifadelerine yer verildi.

"Karadeniz'in kuzeybatısı yeniden tehlikeli bölge durumuna geçti"

Anlaşmanın ilgili maddesi uyarınca Rusya tarafının anlaşmanın daha fazla uzatılmasına itiraz ettiği vurgulanan açıklamada, Türk ve Ukrayna tarafı ile BM Genel Sekreterliğinin resmi olarak bilgilendirildiği bildirildi.
Açıklama şu şekilde devam etti:

"Bu, seyrüsefer emniyeti için verilen garantilerin geri alınması, deniz insani yardım koridorunun kısıtlanması, Karadeniz'in kuzeybatısında geçici olarak tehlikeli bölge durumuna yeniden geçilmesi, İstanbul'daki Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin dağılması demektir. Karadeniz Girişimi, 18 Temmuz'dan itibaren Rusya'nın katılımı olmadan işlevini yitirmiştir."

Ukrayna'nın kara koridorları yoluyla tahılını ihraç edebileceğine işaret edilen açıklamada, Avrupa ülkeleri ile Kiev'in dayanışmasını göstermenin zamanı geldiği belirtildi.

Batı başkentleri gerçekten Karadeniz Tahıl Girişimi'ne değer veriyorlarsa, Rus gübre ve gıda yaptırımlarından gerçek anlamda vazgeçmeyi düşünmeleri gerektiği vurgulanan açıklamada, "Rusya, vaatler ve güvenceler değil ancak somut sonuçlar alındığında anlaşmaya geri dönmeyi düşünmeye hazır olacaktır." ifadeleri kullanıldı.