‘Ruhun hayatı ilmidir’

İmam Ali (a.s), "(İyilik işlemekte) önde olanlar, (karşılıklarını almakta da) önde olanlardır. Naim cennetlerinde Allah'a en çok yaklaştırılmış olanlar işte bunlardır" ayeti hakkında şöyle buyurmuştur: "Onlar mürsel ve mürsel olmayan peygamberlerdir. Allah onlarda beş ruh karar kılmıştır: Ruh'ul-Kudus, Ruh'ul-İman, Ruh'ul-Kuvvet, Ruh'uş-Şehvet ve Ruh'ul-Beden." (Tuhef'ul-Ukul, 189).

İmam Sâdık (a.s), şöyle buyurmuştur: "Önde olanlar Allah'ın elçileri (a.s) ve özel kullarıdır. Allah onlarda beş ruh takdir etmiştir: Onları Ruh'ul-Kudus'la teyid etmiştir ki o vesileyle eşyayı tanırlar. Onları iman ruhuyla teyid etmiştir ki o sebeple aziz ve celil olan Allah'tan korkarlar. Onları kudret ruhuyla teyid etmiştir ki o vesileyle Allah'a itaate güç yetirirler. Onları şehvet ruhuyla teyid etmiştir ki o vesileyle aziz ve celil olan Allah'a istek duyarlar ve O'na karşı günah işlemekten kaçarlar. Onlarda hareket ruhunu takdir etmiştir ki o sebeple insanlar arasında gidip gelirler." (el-Kafi, 1/271/1).

İmam Bâkır (a.s), alimin marifeti hususunda soru soran Cabir'e şöyle buyurmuştur: "Peygamberler ve vasilerde beş ruh vardır: Ruh'ul-Kudus, Ruh'ul-İman, Ruh'ul-Hayat, Ruh'ul-Kuvvet ve Ruh'uş-Şehvet. Ey Cabir! Onlar Ruh'ul-Kudus sebebiyle Arş'ın altından yerin dibine kadar her şeyden haberdardırlar. Ey Cabir! Ruh'ul-Kudus dışında bu dört ruh gece ve gündüzün etkisi altında kalır. Ruh'ul-Kudus, meşguliyet ve oyunla ilgilenmez." (a.g.e., s. 272/2).

İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Bedenin altı haleti vardır: Sağlık, hastalık, ölüm, hayat, uyku ve uyanıklık. Hakeza ruh da böyledir. Ruhun hayatı ilmi, ölümü cehaleti, hastalığı şekke düşmesi, sağlığı yakîn etmesi, uykusu gaflete düşmesi ve uyanıklığı korumasıdır." (el-Bihar, 61/40/10).

İmam Sâdık (a.s), kendisine, "Acaba uykuda ruh bedenden ayrılır mı?" diye soran Ebu Basir'e şöyle buyurmuştur: "Hayır, ey Ebu Basir! Zira eğer ruh bedenden ayrılırsa artık ona geri dönmez. Lakin ruh göğün ortasındaki güneş gibidir; ışınları her yeri kaplar." (Cami'ul-Ahbar, 488/1360).

İmam Kâzım (a.s) şöyle buyurmuştur: "İnsan uyuyunca hayvani ruh bedende kalır. Kendisinden ayrılan akıl ruhudur." (el-Bihar, 61/43/19). (Muhammed Muhammedî Reyşehrî, Mizanu'l-Hikmet).

OKAN EGESEL