Nükleer mengene

Türkiye ve Brezilya'nın ABD ve İsrail namına İran'a yaptığı baskı sonuç getirdi. İran 1200 kilo düşük oranda zenginleştirilmiş uranyumunu Rusya ve Batılı ülkelerin sağlayacağı 120 kilo yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum karşılığında Türkiye'de takas edecek.

 

RECEP BAHAR - ANALİZ

İran ile Batılı ülkeler arasında Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde sürdürülen görüşmeler sonucunda uranyum takasını öngören ve üzerinde mutabakat sağlanan ortak formülü kesinleştiren 'ortak deklarasyon' dün Tahran'da imzaladı.  Mutabakat uyarınca İran ile Batılı ülkeler arasında yapılması öngörülen uranyum takası Türkiye'de yapılacak. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İran Dışişleri Bakanı Menuçehr Mutteki ve Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim, uranyum takası konusunda üzerinde uzlaşılan mutabakat metnini imzaladı. İmza töreni, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Brezilya Cumhurbaşkanı Lula Da Silva ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın huzurunda yapıldı. Türkiye ve Brezilya halen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi olmayan 9 üyesinden ikisini teşkil ediyor. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ramin Mehmanparast, "İran'ın [düşük oranda zenginleştirilmiş] yüzde 3.5'luk uranyumunun tutulacağı yer Türkiye olacak" dedi. Mehmanperest, varılan anlaşmanın bir hafta içerisinde BM nükleer denetim birimi Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na (UAEA) bildirileceğini söyledi. gDavutoğlu, Tahran'da gazetecilere yaptığı açıklamada, anlaşmanın imzalanmasıyla birlikte İran'a daha fazla yaptırım uygulanmasına da gerek kalmadığını söyledi.Ahmedinejad: Yeni görüşmeler yapılsınİran Devlet Başkanı Mahmud Ahmedinejad; İran, Brezilya ve Türkiye arasında, İran ile Batılı ülkeler arasında İran'ın nükleer programı konusunda yaşanan ihtilafı gidermek amacıyla imzalanan uranyum takası anlaşmasının ardından basına açıklamalarda bulundu. Ahmedinejad "P5 + 1 ülkeleri için, Uranyum takası anlaşmasını takiben, İran ile dürüstlük, adalet ve karşılıklı saygıya dayanan görüşmelere girme vakti geldi" diye konuştu. Ahmedinejad'ın konuşmasında sözünü ettiği "P5 + 1" ülkeleri, BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi olan ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere'ye, Almanya'nın katılımıyla oluşuyor.

İsrail daha fazlasını istiyorİran, Türkiye ve Brezilya arasında akdedilen nükleer takas anlaşması, İsrail'i tatmin etmedi. Fransıj AFP ajansına konuşan üst düzey bir İsrailli yetkili, "İranlılar, takasın Türkiye topraklarında gerçekleşmesi kabul etmiş gibi görünerek Türkiye ile Brezilya'yı manipüle ediyor" dedi. İran'ın geçmişte de benzer taktikler uyguladığına dikkat çeken yetkili, daha sert yaptırım olasılığının masadan kalkmasının ardından Tahran'ın da tavır değiştirdiğini öne sürdü. Başta ABD olmak üzere Batılı ülkeler, İran'ın elinde daha fazla 'düşük zenginleştirilmiş' uranyum olduğunu öne sürerek, takas anlaşması karşısında dün soğuk duruş sergiledi.