Mülteci krizi onlarca yıl devam edecek

Independent yazarı Patrick Cockburn "Ortadoğu'nun parçalanışı" adlı yazısında şu değerlendirmeleri yaptı. Geçmişte barış içinde yaşayan toplumlar, yıllarca süren acımasız savaşın ardından bugün birbirlerinden o kadar korkuyorlar ki, daha güçlü mezhep ya da etnik grup diğerini sürüyor. Suriye ve Iraklıların evlerine dönememesi, Avrupa ve Orta Doğu'nun onlarca yıl boyunca, savaşın yarattığı, geri çevrilemeyecek bir mülteci kriziyle onlarca yıl daha baş etmeye çalışacağı anlamına geliyor. Dış güçler Suriye'deki müttefiklerinin mezhepsel ve etnik gündemlerini önemsiz gibi gösterse de herkesin korkması için yeterince neden var.  Şimdi Şii ağırlıklı hükümete bağlı güçler burayı almaya çalışıyor. Uluslararası Göç Örgütü'ne göre Anbar'da 1,4 milyon kişi, yani nüfusun yüzde 43'ü evlerini terk etti. Suriye'de 5,3 milyon mülteci ve ülke içinde yer değiştirmek zorunda kalan 6,5 milyon kişinin çoğu, geri döndüklerinde evlerinin ya da mahallelerinin harabeye döndüğünü ya da kendilerine düşman toplumların silahlı üyeleri tarafından işgal edildiğini görecekler. Aynı şey Irak için de geçerli. Adının açıklanmasını istemeyen bir insan hakları uzmanı, Kerkük'ün güneyinde Şiiler ve Kürtler tarafından sürülen Sünni köylülerden söz ederken 'Sünniler kaçarsa insanlar bunun, onların IŞİD'le işbirliği yaptığının kanıtı olduğunu söyleyecek, kalırlarsa da 'IŞİD'in harekete geçmek için bekleyen uyuyan hücreleri' diyecekler. Irak ve Suriye'deki kaçış ve sürgün 1947'de Pakistan'ın Hindistan'dan ayrılması ya da İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda Almanya'da yaşananlara eş düzeyde.