Mangala’ya ilgi büyük
Geleneksel Türk zeka ve strateji oyunu 'Mangala' 7'den 70'e herkesin ilgisini çekiyor
11.03.2021 20:16:00
UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne alınan geleneksel Türk zeka ve strateji oyunu Mangala, basit kurallarıyla 7'den 70'e herkesin ilgisini çekiyor.
Geleneksel spor ve oyunların bilinirliklerinin artması ve yaygınlaşmasına yönelik faaliyetlerde bulunan Dünya Etnospor Konfederasyonu, geniş coğrafyalarda oynanan ve binlerce yıllık geçmişe sahip olan Mangala oyunuyla ilgili farkındalık yaratmak amacıyla eğitimler veriyor.
Etnospor Deneyim Merkezi Geleneksel Oyunlar Eğitmeni Meryem Özdemir, Şanlıurfa'da keşfedilen Göbeklitepe'nin duvarlarında Mangala'nın küçük kuyularının oyuklarına rastlandığını ve bununla oyunun tarihinin 10 bin yıl öncesine kadar dayandırıldığını belirtti.
Mangala kelimesinin etimolojisiyle ilgili çok fazla rivayet olduğunu dile getiren Özdemir, "Bunlardan bir tanesi Mangala kelimesindeki manganın askeri birliklerdeki 10'luk sistemlere adının verilmesi. Bu 10'luk sistemlerin başında bir komutan var ve komutan askerlerine bir savaş planı anlatıyor. Planın içerisinde kuyular var, kuyularda askerler var. Taşlar asker, kuyular cephe oluyor. Bu şekilde askerlere bir savaş planı anlatılıyor. Bu planlama askerlerin çok hoşuna gidiyor ve bunu oyuna çeviriyorlar. Böylece geçmişten günümüze geldiği söyleniyor." bilgisini verdi.
Kuralları çok basit
Özdemir, Mangala'da hamle sayısının yüksek olduğunu ve yapılan hamleye göre kazanma ihtimalinin arttığını aktararak, şöyle devam etti:
"2 kişilik bir oyun. Karşılıklı 6'şar tane kuyumuz var. İki kişinin de birer tane haznesi var. Mangala'da önemli olan haznelerimize taş doldurmak. Kim kendi haznesine daha çok taş doldurursa oyunu kazanıyor. 48 taşımız var. Her kuyuda 4 tane olacak şekilde 24'er tane iki oyuncuya ayrılıyor. Oyunun çok basit 4 kuralı var. İlki, kendi kuyumuzda bir taş bırakmak ve o kuyudan aldığımız diğer taşlar sağa doğru birer tane hizayı bozmadan kuyulara koymak.
İkincisi, bu taşları sırayla kuyulardan haznenin bulunduğu sağ tarafa doğru ilerletmeye çalışırken son taşımız hazneye düşerse tekrar oynama hakkımızın olması. Üçüncüsü, son taşımız rakibimizin kuyusunu çiftlerse o kuyu bizim oluyor. Dördüncüsü ise kendi kuyumuz boşsa ve boş kuyuya kendi taşımızı atarsak hem o boş kuyuyu doldurduğumuz için kendi kuyumuzu hem de karşıdaki kuyuyu almış oluyoruz. Aslında Mangala son taş kuralıyla bilinen de bir oyun. Hem kuralları çok basit hem de kolay öğrenilen bir oyun olduğu için de 7'den 70'e herkes ilgi gösteriyor." AA
Geleneksel spor ve oyunların bilinirliklerinin artması ve yaygınlaşmasına yönelik faaliyetlerde bulunan Dünya Etnospor Konfederasyonu, geniş coğrafyalarda oynanan ve binlerce yıllık geçmişe sahip olan Mangala oyunuyla ilgili farkındalık yaratmak amacıyla eğitimler veriyor.
Etnospor Deneyim Merkezi Geleneksel Oyunlar Eğitmeni Meryem Özdemir, Şanlıurfa'da keşfedilen Göbeklitepe'nin duvarlarında Mangala'nın küçük kuyularının oyuklarına rastlandığını ve bununla oyunun tarihinin 10 bin yıl öncesine kadar dayandırıldığını belirtti.
Mangala kelimesinin etimolojisiyle ilgili çok fazla rivayet olduğunu dile getiren Özdemir, "Bunlardan bir tanesi Mangala kelimesindeki manganın askeri birliklerdeki 10'luk sistemlere adının verilmesi. Bu 10'luk sistemlerin başında bir komutan var ve komutan askerlerine bir savaş planı anlatıyor. Planın içerisinde kuyular var, kuyularda askerler var. Taşlar asker, kuyular cephe oluyor. Bu şekilde askerlere bir savaş planı anlatılıyor. Bu planlama askerlerin çok hoşuna gidiyor ve bunu oyuna çeviriyorlar. Böylece geçmişten günümüze geldiği söyleniyor." bilgisini verdi.
Kuralları çok basit
Özdemir, Mangala'da hamle sayısının yüksek olduğunu ve yapılan hamleye göre kazanma ihtimalinin arttığını aktararak, şöyle devam etti:
"2 kişilik bir oyun. Karşılıklı 6'şar tane kuyumuz var. İki kişinin de birer tane haznesi var. Mangala'da önemli olan haznelerimize taş doldurmak. Kim kendi haznesine daha çok taş doldurursa oyunu kazanıyor. 48 taşımız var. Her kuyuda 4 tane olacak şekilde 24'er tane iki oyuncuya ayrılıyor. Oyunun çok basit 4 kuralı var. İlki, kendi kuyumuzda bir taş bırakmak ve o kuyudan aldığımız diğer taşlar sağa doğru birer tane hizayı bozmadan kuyulara koymak.
İkincisi, bu taşları sırayla kuyulardan haznenin bulunduğu sağ tarafa doğru ilerletmeye çalışırken son taşımız hazneye düşerse tekrar oynama hakkımızın olması. Üçüncüsü, son taşımız rakibimizin kuyusunu çiftlerse o kuyu bizim oluyor. Dördüncüsü ise kendi kuyumuz boşsa ve boş kuyuya kendi taşımızı atarsak hem o boş kuyuyu doldurduğumuz için kendi kuyumuzu hem de karşıdaki kuyuyu almış oluyoruz. Aslında Mangala son taş kuralıyla bilinen de bir oyun. Hem kuralları çok basit hem de kolay öğrenilen bir oyun olduğu için de 7'den 70'e herkes ilgi gösteriyor." AA
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
