Kırmızı et krizi ufukta göründü!

Türkiye krizlerle yatıp krizlerle kalkıyor. Geçtiğimiz günlerde ayçiçek yağında büyük sorun yaşayan ülkemiz şimdi de yaklaşan Ramazan ayı öncesinde kırmızı et kriziyle karşı karşıya kalmış durumda. Ulusal Kırmızı Et Konseyi verilerine göre son bir yılda süt yeminde yüzde 138, besi yeminde yüzde 160, karkas et maliyetinde ise yüzde 87 artış yaşandı. Hayvancılığın yaygın olarak yapıldığı bölgelerde besi hayvanı sayısında radikal düşüşler yaşandığı haberleri de geliyor. Türkiye'de çok sayıda üreticinin süt üretmek yerine dişi hayvanlarını kesmek zorunda kaldığı ve anaç hayvanları azalan Türkiye'nin kırmızı et stokunun da dip noktalara gerilediği belirtiliyor.

İki ayda et yüzde 30 zamlanacak

Türkiye'de serbest piyasadaki fiyatı 95-110 TL/kg aralığında seyreden kırmızı et fiyatlarına bu hafta Et ve Süt Kurumu (ESK) yüzde 48 oranında zam yapmış ve 1 kilogram kıymanın fiyatı 56 TL'den 83 TL'ye, kilogramı 62.5 TL olan kuşbaşı ise 92 TL'ye çıkmıştı. Toplam kırmızı et satışının yüzde 1'lik kısmını oluşturan ve sadece ESK mağazalarını kapsayan bu zammın, piyasadaki et fiyatlarına yansımayacağı belirtilmişti. Fakat sektör temsilcilerine göre, yüksek maliyetler ve arz sıkıntısı sebebiyle önümüzdeki iki ay içerisinde et fiyatlarının en az yüzde 30 artması bekleniyor.

Anaç hayvanlar kesiliyor

Sektör temsilcilerine göre et fiyatlarındaki bu önlenemeyen artışların altında birçok yapısal sebep yatıyor. Türkiye'de süt üreticisi işletmelerin sayısının, son üç yıldır çiğ süt fiyatlarının baskılanması ve artan üretim maliyetleri sebebiyle giderek azaldığını belirten sektör temsilcileri, zarar eden süt üreticilerinin çareyi hayvanlarını kesmekte bulduğu ve böylece dişi büyük baş sayısının azalmasıyla, yeni hayvan üretiminin de azaldığına dikkati çekiyor. Özellikle son 4 aydır çok yoğun bir inek kesiminin yapıldığını belirten Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği Başkanı Sencer Solakoğlu, "Yıllarca zarara mahkûm bırakılan süt çiftçileri, yoğun bir şekilde anaç hayvanlarını kesmeye başladılar. Bu kesimlerin sonucunda her geçen gün et üretimi düştü. Et hayvanı üreten çiftliklerin birçoğunun kullanım kapasitesi yüzde 50'nin altına düştü. Dolayısıyla şu anda kesimlik et hayvanı bulmakta çok ciddi zorluk çekiliyor, et fiyatlarının yükselmesi şart" dedi.

Arz sıkıntısı yaşanacak

Uzmanlara göre dişi sığır sayısının azalması ve yüksek maliyetlerin üzerine bir de turizm sezonundaki talep artışı eklendiğinde, birkaç ay içerisinde et fiyatlarında yüzde 30-40 arasında zam bekleniyor. Beklenen sayıda turistlerin Türkiye'ye gelmesi durumunda etin kilosunun 150 TL'yi göreceğini söyleyen uzmanlara göre kırmızı et konusunda arz sorunu kiritik bir hal almış durumda. Et fiyatlarındaki artışın altında yatan en önemli nedenler olarak maliyetlerin yüksekliği ve yemde ithalata olan bağımlılık olarak gösteriliyor. Ülkemizde hayvancılıkta yıllık 26 buçuk milyon ton karma yem tüketiliyor ve bu yemin yüzde 55'ini ithal hammadde oluşturuyor. Araştırmalar da bunu doğruluyor. International Farm Comparison Network (IFCN) verilerine göre, Türkiye'de hayvancılık yapma maliyeti dünya ortalamasından yüzde 23 daha fazla. Artan maliyetlerin yükü ilk önce üreticiyi etkiliyor. Ama eninde sonunda bunlar fiyatlara yansıyor ve nihayetinde yine fatura tüketiciye kesiliyor.