Kıbrıs için kritik zirve

Kıbrıs müzakerelerinde yoğunlaştırılmış görüşmelerin ardından KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis, Birleşmiş Milletler'in (BM) evsahipliğinde 25 Eylül'de New York'ta üçlü zirvede bir araya gelecek.
Kıbrıs'ta yoğunlaştırılmış müzakerelerin ikinci turuna 23 Ağustos'ta başlayan liderler, bu süre zarfında sekiz kez bir araya geldi. BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un hakemliğinde New York'ta gerçekleştirilecek üçlü zirvenin hazırlıkları için bu kentte bulunan Kıbrıslı liderler, bu yıl sonunda Kıbrıs sorununa çözüm bulmayı hedefliyor.
KKTC'de Mustafa Akıncı'nın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından yeni döneme girilen Kıbrıs müzakerelerinde, birçok konuda uzlaşı sağlanırken bazı konularda görüş ayrılıkları sürüyor. Kıbrıs müzakereleri güvenlik ve garantiler, toprak, Avrupa Birliği (AB), ekonomi, yönetim ve güç paylaşımı ile mülkiyet konularının yer aldığı altı başlıktan oluşuyor. Liderlerin son yaptığı yoğunlaştırılmış görüşmelerde ekonomi, mülkiyet, AB ile ilişkiler, yönetim ve güç paylaşımı konularında ilerleme sağlanmış durumda.
Ancak liderler bu dört başlıkta da çözülmesi gereken bazı önemli meselelerin yanı sıra teknik konuların da olduğunu ifade ediyor.
Güvenlik ve garantiler

Liderlerin Ban Ki-mun ile New York'ta yapacağı zirvede masaya yatırılacak konuların en önemlileri arasında yer alan güvenlik ve garantiler meselesinde tam bir görüş birliği henüz sağlanamadı.
Kıbrıs Rum Yönetimi, adada garantör ülkelerden Yunanistan'ın, sürekli garantörlükten çekilmek istediğini dile getirerek, aynı şeyin Türkiye tarafından da yapılmasını talep ediyor. Türkiye, adadaki etkin ve fiili garantörlüğünden vazgeçmeyeceğini, Türk askerinin adadan çekilmesine sıcak bakmadığını sıklıkla vurguluyor.
Müzakerelerin zorlu başlıklarından toprak ve mülkiyet konusunda da tarafların görüş ayrılıkları sürüyor. Rum yönetimi, KKTC'deki Güzelyurt ve Karpaz dahil bazı bölgelerin kendilerine verilmesinde ısrarlıyken, Güzelyurt verilmeden çözümün olmayacağını savunuyor.
Yargı ve yasamada tam mutabakat
KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı, yönetim ve güç paylaşımı başlığı altındaki önemli üç konu olan yasama, yürütme ve yargı organlarıyla ilgili ciddi ilerlemeler sağlandığını belirterek, "Yasama ve yargıyla ilgili başlıkların hemen hemen tamamlandığını, tam bir mutabakata varıldığını belirtmek gerçekçi bir değerlendirmedir" ifadesini kullandı.
Akıncı, yürütme konusunda da oldukça mesafe alınmasına rağmen bu başlıkla ilgili henüz sonuçlanmamış birkaç önemli konu bulunduğunu kaydederek, en önemlisinin çözüm sonrasında cumhurbaşkanlığının rotasyonu olduğunu açıklamıştı. Dönüşümlü başkanlığı, Kıbrıs Türk tarafı olarak siyasi eşitliğin vazgeçilmez bir parçası olarak gördüğünü vurgulayan Akıncı, "Dönüşümlü başkanlıkla ilgili önümüzdeki süreçte bir uzlaşma sağlayabileceğimiz yönünde iyimseriz" mesajı vermişti.
Beşli konferans muamması

Akıncı ve Anastasiadis'in New York'ta BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ile üçlü zirvenin ardından garantiler konusundaki belirsizliğin giderilmesi için garantör ülkeler Türkiye ve Yunanistan'ın da katılacağı beşli bir konferansın gündeme gelmesi de bekleniyor.
Rumlar, garantörlerin katılacağı beşli konferansa sıcak bakmazken, KKTC yönetimi Türkiye'nin var olmadığı bir ortamda garantiler konusunun görüşülmesini kabul etmiyor.