İstanbul'un sorunu salgın ve ekonomi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İstanbul İstatistik Ofisi, her ay düzenli olarak yayınlanacak yeni araştırma serisinin ilki olan İstanbul Barometresi raporunu açıkladı. Rapor, 26 Ekim-4 Kasım 2020 tarihleri arasında rastgele seçilen 622 İstanbullu ile telefon üzerinden görüşülerek hazırlandı. İstanbul Barometresi, her ay aynı temada sorular ile yapılacak anketler sayesinde İstanbullunun sıcak gündem konularına dair düşüncelerini, belediye hizmetlerine karşı farkındalığını ve tutumunu analiz edebilecek. Ekim ayı İstanbul Barometresinde katılımcılara ev içindeki gündemlerini, bu ay en çok üzerinde durdukları konuyu açık uçlu yanıt verebilecekleri şekilde soruldu. Katılımcıların yüzde 45'i aile içerisinde en çok konuşulan konunun koronavirüs olduğunu belirtti. Koronavirüsün ardından ikinci önemli gündem ise yüzde 34.9 ile ekonomik sorunlar oldu. Ekonomik sorunların içerisinde en çok dile getirilen problemler sırasıyla; hayat pahalılığı, işsizlik ve dövizdeki artış konularında oldu. Ev içerisindeki üçüncü gündem ise eğitim oldu. Eğitim başlığının altında okulların açılması, online eğitime erişim ve çocukların geleceği gibi temel konular bu ay İstanbullunun evinde en çok konuşulan konular arasında yer aldı.

Koronavirüs ilk sırada

Katılımcıların yüzde 69.5'i İstanbul'un Ekim ayındaki en önemli gündeminin Koronavirüs olduğunu belirtti. Mecidiyeköy-Mahmutbey metro hattının açılışı ise yüzde 7.7 ile ikinci önemli gündem konusu olarak öne çıktı. Ankete katılan kişilere yöneltilen "Türkiye ekonomisinin yakın dönemde ne yönde değişeceğini düşünmektesiniz" sorusuna, katılımcıların yüzde 59.8'i "Türkiye ekonomisinin kötüleşeceğini düşünüyorum" yanıtı verirken, yüzde 19.7'si değişmeyeceğini düşündüğünü, yüzde 20.5'i Türkiye ekonomisinin iyileşeceğini düşündüğünü belirtti. Ankette katılımcılara, "Kendi ekonomik durumunuzun yakın dönemde ne yönde değişeceğini düşünmektesiniz" sorusu da soruldu. Bu sorua katılımcıların yüzde 54.6'sı "Ekonomik durumumun kötüleşeceğini düşünüyorum" yanıtı verirken yüzde 30.4'ü değişmeyeceğini düşündüğünü belirtti. Yüzde 15'i ise kendi ekonomik durumunun iyileşeceği beklentisinde olduğunu söyledi. Katılımcılara yöneltilen "Ekim ayını düşündüğünüzde geçinme durumunuzu aşağıdakilerden hangisi nitelemektedir" sorusuna yüzde 50.8'i geçinecek kadar kazanamadığını, yüzde 41.6'sı geçinecek kadar kazanabildiğini belirtirken sadece yüzde 7.6'sı tasarruf edebildiğini söyledi. Tasarruf edebilenlerin en çok kullandıkları yatırım aracı olarak ilk sırada altın, ikinci sırada ise döviz geldi.

Borç alanlar çoğunlukta

Katılımcıların yüzde 39.1'i Ekim ayında borç aldığını belirtirken sadece yüzde 9'u borç verdiğini kaydetti. Katılımcılara yöneltilen "Ekim ayında kredi kartı borcunuzun ne kadarını ödediniz" sorusuna yüzde 25.4'ü tamamını ödediği, yüzde 21.7'si asgari tutarını ödeyebildiği, yüzde 4.6'sı asgari tutarından daha azını ödediği yanıtını verirken yüzde 8.9'u hiç ödeyemediğini söyledi. Katılımcıların yüzde 35.1'i ise kredi kartı kullanmadığını belirtti. Anket İstanbulluların uygun fiyatlı ürün bulabilmek için indirimlerin peişinde koştuklarını da gösterdi. Katılımcılara birden fazla cevabın seçilebildiği "Ekim ayında satış yerlerinin hangisinden alışveriş yaptınız" sorusuna katılımcıların yüzde 69.9'u indirim marketlerinden, yüzde 42.9'u semt pazarından, yüzde 31.8'i küçük esnaftan, yüzde 25.8'i diğer marketlerden, yüzde 19'u online, yüzde 9.2'si ise alışveriş merkezlerinden yaptığını belirtti.

En kritik sorun işsizlik

Katılımcılara yöneltilen "Sizce İstanbul'un en önemli sorunu nedir" sorusuna yüzde 18.8'i yoksulluk yanıtını verirken diğer cevaplar yüzde 18.3 işsizlik, yüzde 18.3 ulaşım, yüzde 11.9 afetler/deprem, yüzde 6.9 ayrımcılık, yüzde 5.8 kentsel dönüşüm şeklinde gerçekleşti. Ankete katılan kişilerin yüzde 53'ü çalıştığını belirtirken çalışanların yüzde 68.8'i işinden memnun, yüzde 10.9'u ne memnun ne memnun değil, yüzde 20.4'ü ise işinden memnun olmadığını söyledi. Çalışan katılımcılara yöneltilen "İşten çıkarılma korkusu duyuyor musunuz" şeklindeki soruya ise 33.8'i "Evet", yüzde 66.2'si de "Hayır" dedi. İş arayan kişilere yöneltilen "Yakın dönemde iş bulacağınıza inanıyor musunuz" sorusunu katılımcıların yüzde 61.4 iş bulacağına inanmadığını belirtirken, yüzde 15.7'si kararsız olduğunu, yüzde 22.9'u ise iş bulacağına inandığını kaydetti. Katılımcıların yaşam memnuniyeti seviyelerini 10 üzerinden 4.8 olarak değerlendirilirken mutluluk seviyelerini 5.2, huzur seviyelerini ise 5.7 olarak belirlendi.

İBB icraatları destek görüyor

Katılımcılara İBB'nin aldığı çeşitli kararlarla ilgili düşünceleri de soruldu.  İBB tarafından uygulamaya geçirilmesi planlanan taksi düzenlemesini katılımcıların yüzde 81.4'ü destek verirken yüzde 9.9'u desteklemediğini, yüzde 8.7'si ise kararsız olduğunu belirtti. 0-4 yaş arası çocuğu olan anneler toplu ulaşımdan ücretsiz faydalanmasını sağlayan Anne Kart uygulamasına yönelik sorularda katılımcıların yüzde 93.7'si uygulamayı desteklediğini ifade etti. Ekim ayında medyada sıkça bahsedilen konulardan biri olan yol kenarlarındaki dikey bahçelerin kaldırılması konusu katılımcılara sorulduğunda katılımcıların yüzde 50.8'i dikey bahçelerin varlığını israf olarak görürken yüzde 12.3'ü kararsız olduğunu, yüzde 36.9'u ise israf olarak görmediğini belirtti. Bunun yanında katılımcıların yüzde 51.8'i kaldırılmasını doğru bulduğunu söyledi.