İş kazalarında lideriz

YENİ MESAJ - İSTANBUL

Her yıl dünyada milyonlarca çalışan iş yerindeki kazalar sonucu yaralanıyor, binlercesi ise hayatını kaybediyor. Araştırmalara göre, işyeri kazalarındaki yaralanmaların maliyetinin dünyadaki gayrisafi milli hasılanın yüzde 4'ü olduğu tahmin ediliyor. Her yıl yaklaşık 2.2 milyon iş kaynaklı ölüm meydana geliyor. Her gün küresel işgücünün yaklaşık yüzde 5'i iş kaynaklı yaralanmalar sebebiyle işe gidemiyor.

Türkiye iş kazalarında dünya üçüncüsü ve Avrupa birincisi... Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre, son 12 yılda Türkiye'deki iş kazalarında 12 bini aşkın işçi hayatını kaybetti. Türkiye'de her gün ortalama 172 iş kazası meydana geliyor.

Yeni yasa çare olabilecek mi?

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarısı 3 Nisan'da Bakanlar Kurulu'nca TBMM'ye sevk edildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik tasarının 30 Haziran'a kadar yasalaşacağını ifade ediyor. Kanun tasarısı, 1 milyon 436 bin işletmeyi ve 11 milyon çalışanı kapsıyor; işverenlere ise iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili her türlü tedbiri alma yükümlülüğü getiriyor. İşveren bu yükümlülüklerini yerine getirirken risklerden kaçınılması, risklerin analiz edilmesi ve risklerle kaynağında mücadele edilmesi gibi “önleyici bir yaklaşım” sergilemek durumunda. Ayrıca, işyerlerinin tasarımı, uygun ve tehlikesiz iş ekipmanının seçimi, teknik gelişmelere uyum sağlanması, uygun çalışma şartları işverenin yükümlülükleri arasında.

Mevzuat internet ve medyadan takip ediliyor

Öte yandan, Türkiye İnsan Yönetimi Derneği (PERYÖN) ve Towers Watson, 4-10 Mayıs'taki “İş Sağlığı ve Güvenliği” haftasını takiben PERYÖN üyeleri arasında bir anket yaptı. “İş Sağlığı ve Güvenliği” konulu ankete 104 şirketin orta ve üst düzey yöneticileri yanıt verdi. Şirketlerin yüzde 39'u imalat, yüzde 38'i hizmet, yüzde 7'si gıda, yüzde 5'i inşaat ve yüzde 21'i diğer sektörlerde faaliyet gösterenlerden oluşuyor. Ankete katılanların yüzde 40'ı yılda 150 milyon TL üzerinde ciro yapıyor ve yüzde 55'i 250'nin üzerinde çalışan sayısına sahip. Şirketlerin yüzde 84'ünde mavi yakalı çalışan bulunuyor. 

Şirketler önlem almaya çalışıyor ama…

Ankete göre, şirketlerin çoğunluğunun iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tanımlı prosedürleri ve uygulamaları bulunuyor. Şirketler iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemleri çoğunlukla tek taraflı bir iletişim ile çalışanlarına aktarıyor. Şirketlerin yüzde 29'unda bu uygulamalar çalışanlara seminerler ve çalıştaylar, yüzde 22'sinde panolara asılan duyurular, yüzde 17'sinde e-posta, yüzde 9'unda ise hazırlanan kitapçık ve broşürler aracılığıyla duyuruluyor. Şirketlerin yüzde 13'ü ise iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önemler ile ilgili çalışanlarla iletişimde bulunmuyor. 

Türkiye'de olduğu gibi dünya genelindeki uygulamalara bakıldığında en çok odaklanılan önemler arasında; teknik altyapı anlamında daha güvenli çalışma ortamının oluşturulması, çalışanlara fiziksel çalışma ortamı ile ilgili eğitimlerin verilmesi ve çalışanların regülasyonlara uygun şekilde iş yapmasını sağlayacak prosedürlerin oluşturulmasının yer aldığı görülüyor. Ancak alınan bu önlemler belirli seviyede bir etki oluşturmakla birlikte tam bir çözüm sağlayamıyor.