İmam Zeynelabidin’in, Zühri’ye sert mektubu

Zühri'nin bu tür kara geçmişine binaen; İmam Seccad, Zühri'ye çok sert ve aynı zamanda nasihat dolu, hayrını isteyen bir mektup yazdı. Söz konusu mektubun tercümesi şöyledir:

"Allah, bizi ve seni fitnelerden korusun ve seni ateşten korusun. Bir duruma düşmüşsün ki seni bu durumda görenin sana acıması yerinde olur.

Allah'ın çeşitli nimetleri sana ağırlık ediyor. Allah, vücudunu sağlıklı ve ömrünü uzun kılmıştır.

Allah, Kur'an ilimlerini, fıkhı sana yükleyerek, seni din ahkamına ve Peygamber sünnetine aşina kılarak, sana olan hüccetini tamamlamıştır.

Allah bu nimetlere karşı şükretmeni vacip kılmıştır. Ve seni bu şekilde sınava tâbi tutmuştur.

O, buyuruyor ki: "Eğer şükrederseniz, mutlaka nimetinizi artırırım. Eğer küfran edersiniz, kuşkusuz azabım şiddetlidir." 

Düşün ki yarın; Allah'ın huzurunda durunca, Allah sana, "Nimetlerime nasıl şükrettin, hüccetlerime karşı vazifelerinde nasıl amel ettin?" diye sorduğunda durumun nasıl olacaktır?

Allah'ın, mazeretini kabul edeceğini, taksiratını affedeceğini sanma, kesinlikle!

Allah, kitabında, âlimlerden, gerçekleri halka açıklayacaklarına dair taahhüt almıştır: "O'nu (semavî kitap) halka açıklayın, gizlemeyin."

Bil ki, gizlediğin en ufak şey ve yüklendiğin en hafif şey; zalimin vahşetinin huzurlu gözükmesine sebep olmaktadır.

Ona yaklaştığında ve seni her çağırışında icabet ettin. Sapıklık yolunu onun için düzgün kıldın. Ne kadar korkuyorum; günahların sebebiyle yarınki yerinin hainlerle ayın olmasından ve zalimlerle işbirliği etmen karşılığında elde ettiğinden dolayı.

Hakkın olmayanları sana verdiklerinde, aldın, bir kimseye yaklaştın ki hiçbir hakkı sahibine geri vermemiştir. O seni kendine yakın kıldığında hiçbir bâtılı bertaraf etmedin, Allah'ın düşmanı olan kimseyi dost edindin.

Değil midir ki seni, davet edip kendilerine yakın kıldıklarında, seni zulüm değirmeninin çevresinde dönüp öğüttüğü orta mili yaptılar ve seni aykırı davranışlarına doğru geçebilmek için köprü yaptılar, sapıklık ve dalalet damına çıkmak için basamak yaptılar.

Sen, (halkı) onların sapıklığına davet ediyor ve onların yolunu kat ediyorsun. Onlar seninle alimlerin yüreğinde şüphe yarattılar, seninle cahil gönülleri kendilerine cezbettiler. (Sen dinî görünümünle onlara o kadar çok hizmet ettin ki) en yakın vezirler ve en güçlüleri; senin onların (zalim halifelerin) fesadını halkın gözünde selah (doğru) gösterdiğin kadar, onlara (zalim halifelere) yardımcı olamadılar ve senin kadar, has olup, umumun onlarla irtibat sağlayıp, yanlarına gidip gelmelerini sağlayamadılar.

(Aidat, ödenek, cevahir... adıyla) sana verdikleri, (aykırı davranışlarını doğru göstermek için) senden aldıkları karşısında çok değersiz ve önemsizdir! (Dünya diye) senin için âbad ettikleri şey ne de azdır. Şimdi gör ki (senin ahretini) ne kadar harap etmişlerdir!

Şimdi ne yapacağını düşün, kendine dikkat et, bil ki bir başkası seni kollayamaz, nefsini sorumlu bir insan olarak muhasebeye tâbi tut.

Bak ki; sana, küçüklüğünde ve büyüklüğünde nimetleriyle rızık veren Allah'a nasıl şükredersin? Allah'ın şu buyruğunun kapsamına girmenden ne kadar da korkuyorum:

"Onlardan sonra, oğulları onların yerini aldılar ki kitap (Tevrat)'ın vârisi oldular. (Ama) bu alçak dünyanın metaını alıp (Allah'ın hükmüne ve emrine tercih edip) derler: (Eğer biz günahkar olursak) pek yakında (Allah tarafından) bağışlanmış olacağız." 

Sen ölümsüz dünyada değilsin, bir dünyadasın ki göç ilanı verilmiştir. Meğer insan yaşıtlarından ve akranlarından sonra bu dünyada ne kadar kalır ki?

Bu dünyada (günahlarından dolayı) korkan kimseye ne mutlu ve ölüp de geride günahlarını bırakan kimsenin vay halline.

Uyan ve bil ki bu vesile ile tehlike sana duyurulmuş oldu. (Kendini ıslah etme yolunda) bir adım öne at, (şimdilik) sana mühlet verilmiştir. Sen bir cahille karşı karşıya değilsin.

Senin amellerinin hesabını tutan, (Allah) hiçbir zaman (sapmalarından) gafil olmaz. Yolculuğa hazırlan ki, önünde uzun bir yol vardır. Günahlarını tedavi et ki yüreğin ağır hastadır.

Seni kınadığımı, eleştirdiğimi sanma, hayır, istedim ki Allah senin geçmişteki yanlışlıklarını telafi etsin ve yitirdiğin dinini sana geri versin. Bunu yaparken Allah'ın şu buyruğunu hatırladım: "Hatırlat ki; hatırlatma mü'minlere yarar sağlar." 

Sen yalnız kalıp, kendilerini unuttuğun yaşıtlarını, akranlarını hatırla, gör ki senin (günahlara) saplandığın kadar onlar saplandılar mı?

Acaba senin düştüğün gibi onlar düştüler mi? Acaba sen iyi bir işe yeltendin de onlar görmezlikten mi geldiler? Acaba bir şeyi sen bildin de onlar bilmediler mi? Hayır, böyle değildir, aksine elde ettiğin mevkiinin etkisiyle avamın gözünde saygınlık buldun, bir makam edindin.

Senin durumun onları zahmete soktu, çünkü; senin görüşünü izliyorlar ve senin emrine uyuyorlar. Senin helal dediğini helal ve haram dediğini haram belliyorlar.

Elbette senin (helal, haram konusunda) böyle bir yetkin yoktu. Ama onları sana râm kılan şey, onların sende var olana tamah etmeleri, alimlerini kaybetmiş olmaları, bilgisizliğin sana ve onlara musallat olması, senin ve onların riyaset peşinde koşmanızdır.

Ne kadar cehalet ve gurura saplandığını ve halkın sorunlara ve fitneye ne kadar gömüldüğünü görmez misin?

Sen, onları sorunlara gömdün, halk senin durumunu, mevkiini görünce eldeki değerlerini görmezden gelip senin makamına vurulmuştur, gönülleri senin ilmî derecene ulaşmak ister veya senin makamına ulaşmayı arzu eder, böylece, senin davranışların ve tavırlarının etkisiyle dibi görünmeyen denize düşmüşlerdir, boyutları belli olmayan soruna kapılmışlardır. Allah bizim ve senin yardımına yetsin. O, (zorda kalanların) imdadına yeter.

Şimdi bütün makamlarını, mevkilerin bırak, onlardan uzaklaş ki senden önceki temiz ve sâlih insanlara kavuşasın, onlar ki şu anda çürümüş kefenleri içinde toprağın bağrında yatmaktalar, karınları sırtlarına yapışmış; onlarla Allah arasında hiçbir perde, hicab yoktur.

Dünya onları aldatmıyor ve onlar dünyaya tutkun değillerdir. (Allah'a kavuşmaya) gönül vermişler ve Mâ'bud'a çağırılmışlar ve çok geçmeden (seleflerine) kavuştular.

Kaldı ki, dünya seni bu yaşlı çağında, bu ilmî makamında ve ölüm deminde böyle saptırır, kendine tutkun kılarsa peki; yaşı ermemiş gençlerden, cahillerden, kararsızlardan ve yanılanlardan ne beklenebilir?!

"İnna lillahi ve inna ileyhi raciûn." (Hepimiz Allah içiniz ve hepimiz O'na döneceğiz).

Kime sığınmak gerekir? Sıkıntının çözümünü kimde aramak gerekir? Kendi musibetimizden ve sende gözlemlediğimizden Allah'a şikayette bulunuyor ve senden dolayı bizi kapsayan bu musibette, O'nun dergâhından mükafat ve ecir bekliyoruz.

Sana, küçükken ve büyükken rızık veren Allah'a nasıl şükrettin düşünsene ve sen dininin ışığında halk arasında haysiyet bahşeden Allah'a nasıl ta'zim gösterdin?

Ve Allah'ın seni halk arasında örtülü tuttuğu kisvenin saygınlığını nasıl gözetiyorsun? Sana, O'na yakın olmayı ve emrine teslim olmayı emreden Allah'a olan yakınlık ve uzaklık ölçün ne kadardır?

Sana ne olmuştur da gaflet uykusundan uyanmıyorsun ve sapmalarından tevbe etmiyorsun ve diyorsun ki: "Allah'a yemin ederim ki, içinde Allah'ın dinini diriltmediğim ve bir bâtılı ortadan kaldırmadığım, Allah için yapmadığım bir davranışım hiçbir zaman olmamıştır."

Seni din ilimlerinin taşıyıcısı kılan Allah'ın nimetlerine şükretmek böyle mi olur? Allah'ın Kur'an'daki şu buyruğunun kapsamına girmenden çok korkuyorum: "Namazı zâyi ettiler, şehvetlerine uydular ve pek yakında sapıklıklarının (ezasını) göreceklerdir." 

Allah, seni Kur'an (ilimlerinin) taşıyıcısı kıldı ve din ilmini sana emanet etti ama sen onu zayi ettin, bizi senin sapıklığından koruduğu için Allah'a şükrediyoruz. Vesselam." 

İşte Hz. Hasan'la ilgili mesnetsiz iddia ve iftiraların kaynağı durumunda olan Zühri böyle bir şahsiyettir." (Prof. Dr. Haydar Baş İmam Hasan eserinden)