İmam Mehdî (a.s.) hakkındaki bazı eserler -2-

EL-FÜTUHÂTU'L-MEKKÎYYE

Müellif: Muhyiddin b. Arabî ve Şeyh-i Ekber olarak tanınan Muhammed b. Ali b. Muhammed b. Ahmed b. Abdullah et-Taî el- Hatemî (560-638 Hicrî).

Âriflerin en meşhurudur. Felsefe, kelam, tefsir, edebiyat, şiir gibi birçok dalda dört yüze yakın risâle ve kitabı olduğu söylenir. Endülüs'ün Murs şehrinde doğmuş, Dimeşk'te ikamet etmiş ve burada da vefat etmiştir.

Bu eserin üçüncü cildinin, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) ile ilgili bölümünde, aklî ve naklî delillerle bu hususu belgelemiştir.

METÂLİBU'S-SEUL Fİ MENÂKIB-İ ÂLİ'R-RESÛL

Müellif: Muhammed b. Talha, eş-Şafiî (582-652 Hicrî). Muhaddislerin büyüklerindendir; Usul-ü fıkıh, edebiyat konularında ün yapmıştır.

Aslen Nusaybinli olup daha sonra, Dimeşk ve Haleb'e yerleşerek burada vefat etmiştir. Bu kitabı ilk defa, İbn- i Cevzî'nin, "Tezkiret-ü Havassi'l-Umme" adlı kitabıyla beraber, Hicrî 1287 senesinde 91 sayfa olarak taş baskıyla yayımlanmış, daha sonra da Necef'te tab edilmiştir.

Bu kitabın 12. bâbının başlığı; "Onikinci İmam Muhammed ibn- i Hasan el-Askerî el-Mehdî"dir.



TEZKİRET-Ü HAVASSİ'L-ÜMME

Müellif: Sibt b. Cevzî Hanefi Yusuf b. Kızoğlu b. Abdullah el- Bağdadî ed-Dimeşkî (581-654 Hicrî).

Fıkıh, tefsir, tarih ve hadis ilimlerine katkısı olmuş, hadis hâfızı olup, meşhur hatiplerdendir. Bağdat'ta doğup, Dimeşk'te vefat etmiştir. Eserlerinden biri olan el-Fıkh-u Ale'l-Mezâhibi'l-Erbaa (Asıl adı: İsâru'l-İnsaf fi Asari'l-Hilaf) kitabı Türkçe'ye tercüme edilmiş ve birkaç defa basılmıştır.

Yukarıda adı geçen eseri, 12 İmam'ın fazilet ve özelliklerini içermektedir. Kitabın son bölümü ise Hz. Mehdî ile ilgilidir.

ŞERH-U NEHCÜ'L-BELÂĞA

Müellif: İbn-i Ebi'l-Hadid el-Mutezilî (586-655 Hicrî).

Tarih, edebiyat ve daha birçok ilim dalında tanınmış bir isimdir. Medâyin'de doğmuş, Bağdat'ta yaşamış ve Abbasî halifelerinin divan katipliğini yapmıştır.

En meşhur eseri olan Nehcü'l-Belâğa Şerhi, Allame Hoi'nin 22 ciltlik Nehcü'l-Belağa Şerhinden sonra, bu konuda en geniş şerhlerden sayılır. Mısır, Beyrut ve İran'da defalarca tab edilmiştir.

Bu kitapta Hz. Ali'nin (aleyhi's-selâm) âhir zamanla ilgili sözleri bölümünde ve diğer kısımlarda İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) ile ilgili konulara genişçe yer vermiştir. 



MUHTASAR-U SÜNEN-İ EBU DAVUD

Müellif: Abdulazim el-Munzirî eş-Şafiî (581-656 Hicrî).

Fakih, tarihçi, hâfız, edebiyatçı ve hadis ilminin ileri gelen âlim- lerindendir. Eserleri arasında önemli bir yeri olan bu kitabın 6. cildinde İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) ile ilgili konulara yer vermiştir.

TEZKİRETÜ'L-KURTUBÎ

Müellif: Muhammed b. Ahmed b. Ebubekr b. Farah el-Ensârî Ebu Abdullah Kurtubî (ölm. 671 Hicrî).

Malikî mezhebinin büyük müfessirlerindendir. ez-Zerek, bu zâtla ilgili olarak şöyle der: "O, sâlihlerden olup, Kurtub'da doğarak, oradan doğuya göç etmiş, Mısır'ın Esyuut şehrinin kuzeyinde olan İbn-i Hasib bölgesine yerleşmiş ve burada vefat etmiştir."

Eserlerinden olan "el-Câmi-u Li Ahkâmi'l-Kur'an" 20 cilt olarak basılmış ve Kurtubî Tefsiri olarak tanınmıştır.

Yukarıda işaret edilen eseri, Tezkiretu'n bi Ahvâli'l-Mevta ve Ahvâli'l-Âhire adıyla Mısır'da iki cilt olarak basılmıştır. Kitabın ikinci cildinde, bir bölümü İmam Mehdî'ye (aleyhi's-selâm) ayırmıştır. Mehdî inancı konusunda, Ehl-i Beyt dostlarıyla aynı görüşe sahiptir. 

VEFÂYETU'L-A'YAN

Müellif: İbn-i Hallikan-ı Şafiî (608-681 Hicrî).

Aslen Erbilli olup, Mısır'a gitmiş, oradan da Şam'a yerleşerek bir süre kadılık yapmıştır. Kendisi, büyük tarihçi ve edebiyatçılardandır.

Bu kitap, âlimlerin ve araştırmacıların nazarında, düzenli, güvenilir ve en meşhur biyografi kitaplarından biri olarak kabul edilir. Bu kitabının 4. cildinde, İmam Mehdî'ye (aleyhi's-selâm) ayrılmış kısa bir bölüm bulunmaktadır.

ZEHÂİRU'L-UKBA

Müellif: Muhibiddin Ahmed b. Abdullah b. Muhammed et-Ta- berî el-Mekkî eş-Şafiî (615-694 Hicrî).

Mekke'de doğmuş ve orada vefat etmiştir. Muhaddislerin büyüklerinden, Şafiî mezhebinin şeyhlerinden ve Hicaz müftülerindendir. Hadis ve fıkıh hususunda değerli eserleri bulunmaktadır.

Hicrî 1350 tarihinde, Mısır'da basılan ve Ehl-i Beyt'in (aley- hi's-selâm) faziletlerini içeren bu kitabın bir bölümünü de, İmam MEHDÎ (aleyhi's-selâm) oluşturmaktadır.

FERÂİDU'S-SİMTAYN

Müellif: İbrahim b. Saadettin-i Horasanî (644-732 Hicrî).

Hadis hâfızı ve Ehl-i Sünnet âlimlerindendir. Zehebî, "Tezkire" adlı eserinin 4. cildinde ondan şöyle bahsediyor: "O, muhaddislerin imamı, İslam'ın iftiharlarından ve evliyanın önde gelenlerindendir. Gazan Padişahı onun vesilesiyle Müslüman olmuştur."

İbn-i Hacer el-Askalanî de "ed-Dürerü'l-Kamine" adlı eserinde Zehebî'nin sözlerini teyid eder ve ilaveten, Ehl-i Sünnet âlimlerinin birçoğunun ondan hadis rivayeti için izin aldığını nakleder.

Bu eseri, Hicrî 1398'de Beyrut'ta, daha önce de Lahor'da basılmıştır.

Yukarıda adı geçen kitabını, Hz. Zehra (s.a.), Hz. Ali (aleyhi's- selâm) ve evlatlarının faziletleri konusuna tahsis etmiş, bir bölümünü de, İmam Mehdî'nin (aleyhi's-selâm) zuhûru ve kıyamı ile ilgili hususlara ayırmıştır. 

MİŞKÂTU'L-MESÂBİH

Müellif: Veliyuddin Muhammed b. Abdullah el-Hatib-i Tebrizî (ölm. 741 Hicrî).

Büyük muhaddislerdendir. Bu kitabının 3. cildinin bir bölümü-nü, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) konusuna ayırmıştır.

HARİDÂTÜ'L-ACÂİB VE FERİDÂTÜ'L-GARÂİB

Müellif: Siracuddin Ömer b. Muzaffer eş-Şafiî İbn-i Verdî (ölm. 749 Hicrî).

Suriye'nin Numan bölgesinde doğmuş, fıkıh, edebiyat, şiir, lü-gat, nahv ve tarih konularında eserler vermiş ve kadılık da yapmıştır. Suriye'nin Halep şehrinde vefat etmiştir. Eserlerinden biri de, kıyamet alametlerini konu alan ve İmam Mehdî'yle (aleyhi's- selâm) ilgili bir bölümü de içeren yukarıda ismi geçen kitaptır.

EL-MENÂRU'L-MUNİF Fİ'S-SAHİH-İ VE'Z-ZAİF

Müellif: Şemsuddin Muhammed b. Ebi Bekr; İbn-i Kayyım el- Cevzî diye meşhurdur (691-751 Hicrî).

Hanbelî mezhebinin büyük âlimlerindendir, İbn-i Teymiye'den fıkıh tahsil etmesi ve aynı görüşleri taşıması sebebiyle, Dimeşk kalesinde zindana atılmış, İbn-i Teymiye'nin ölümü üzerine serbest bırakılmıştır.

Eserlerinden biri olan bu kitabının 50. bölümünde, İmam Mehdî (aleyhi's-selâm) konusunu işlemektedir. 

KİTABU'N-NİHÂYE (EL-FİTEN VE'L-MELÂHİM)

Müellif: Ebu'l-Fida İsmail b. Ömer; İbn-i Kesir diye meşhurdur (701-774 Hicrî).

Muhaddis, tarihçi, müfessir ve fakihtir. Şam'ın, Basra bölgesinde doğmuş, Hicrî 706 tarihinde, Dimeşk'e yerleşmiş ve burada ilim tahsil etmiştir.

Bu kitabı, Mısır ve Beyrut'ta basılmıştır. Bu kitabın 1. cildinde İmam Mehdî'yle (aleyhi's-selâm) ilgili hadisleri "Âhir Zamanda Zuhûr Edecek Mehdî" konu başlığıyla ele alınmıştır.

MEVEDDETÜ'L-KURBA

Müellif: Seyyid Ali b. Şahab b. Muhammed el-Hüseynî (714-786 Hicrî).

Horasan âlimlerindendir. Keşmir'e yerleşmiş ve gayretli çalışmaları sonucu, bölge insanlarının çoğunu İslam'a kazandırmıştır. Arapça ve Farsça olarak birçok eseri bulunmaktadır. En meşhur eseri de bu kitaptır.

Kunduzî'nin, Yenâbiu'l-Mevedde adlı eseriyle beraber ilk defa İstanbul'da Ahtar Yayınevi tarafından Hicrî 1301'de basılmış ve bu kitabında İmam Mehdî'yle (aleyhi's-selâm) ilgili bölümü "İmamların Sayısı ve Onlardan Biri Olan Mehdî" olarak ele almıştır." (Prof. Dr. Haydar Baş İmam Mehdi eserinden)