İlmihal

İnsanoğlu dünya sahnesine gönderildiği günden bu yana hayatını sürdürülebilmenin yollarını araştırmıştır. Gözlemlediği şeylerin en iyisine sahip olmak, onu kendi arzusuna göre kullanmak istemiş, belli bir ölçüye göre davranmadığı takdirde de sıkıntılar, kavgalar ve neticesinde de mutsuz bir yaşam oluşmuştur.Madem hayat sürmektedir, o zaman hayatın belli bir ölçü dâhilinde olması lazımdır. Bu ölçünün de genelgeçer bir standardı olması gerekmektedir. Toplum olarak genel manzaramıza baktığımızda hiç de iç açıcı bir durum gözlenmemektedir. Tabiri caizse "batman çağıla karışmış" "kimin eli kimin cebinde" bir hal almıştır. Peki, neden bu hallere düştük? Halimizin ilmini bilmez olduk da ondan.Halimizin ilmini dedik, yani "ilmihalimizi" demek istedik. İlmihal; herkesin durumuna göre bilgi sahibi olması demektir. Şimdi soralım kendimize; bulunduğumuz durumun, yaptığımız sanatın, ticaretin, meşguliyetimizin, kârımızın zararımızın, ilminin ne olduğunu kaç kişi bilmektedir. Doğrusunu eğrisini, ilmini irfanını ne kadar insan bilmektedir. İnsanlar uğraşacakları işin kâr ya da zararlarını araştırırken, mutlaka helalini haramını da araştırmak zorundadır. İşte bu ilim "ilmihaldir." İlmihalini bilen ona göre tavır alır daha az hata yapmaya çalışır. Mensup olmaktan şeref duyduğumuz İslam dini, insanoğlunun tüm hayatını kapsayan bir niteliktedir. Onun kapsamı içine girmeyen hiçbir durum söz konusu değildir. İslâm dininin kapsadığı hükümler esas bakımından dört kısma ayrılır:1- İtikada ait hükümler,2- İbadetlere ve amellere ait hükümler,3- Helâl-haram olan şeylere, mubah ve mekruhlara ait hükümler,4- Ahlâka ait hükümler (Büyük İslam İlmihali).Eğer daha huzurlu bir toplumda, daha rahat bir hayat arzusunda isek, yukarıdaki bilgiler ışığında; içinde bulunduğumuz durumumuzun ilmini öğrenerek işe kalkışmamız lazımdır. Böylece yapacağımız işin ahlaki yönlerini, helalini haramını, kanuna uygunluğu uygunsuzluğu iyice araştırılıp öğlece kalkışıldığı takdirde mutlaka daha faydalı ve verimli olacaktır. Toplum olarak daha bilinçli bir yaşam sürmenin yolu "ilmihalimizi" iyi öğrenmektir.