Hicaz bölgesi karışıyor - II

Tevfik Özmert'in, Şerif Hüseyin'in 1916 Martından itibaren, Mekke'de isyan hazırlıkları ile ilgili çalışmalarına ait belgeleri (Kısım -I- deki yazılı belgeler.) yorumladığımız zaman şu düşünceleri çıkarırız: Şerif Hüseyin Halka karşı Osmanlı yönetimini kötülemek ve kendi değerini halk nezdinde yükseltmek için İngilizlerle işbirliğine girişir. Bunun için Arap Yarımadası İngilizler tarafında abluka altına alınır. Arap halkı bu abluka ile aç ve sefil bir duruma düşürülür. Halk hükümetten yardım umar. Fakat Devlet Genel Seferberlik içerisinde olduğu için gerekli yardımı yapması mümkün değildir. Yalnız Osmanlı halkından topladığı Tekâlif-i Emiriye vergisini Arap halkından almama kararı alır.Şerif Hüseyin sefalete düşen halkı isyana kışkırtmak için Hanefi Müftüsü Şeyh Sarac'a, Hükümetin, İngiliz ablukasını kıramadığı yönde aleyhte konuşmalar yaptırtır. O, açlık sefaletin kaldırılması için ablukanın bir an önce kaldırılması gerektiğini halk arasına yayar. Sonra da halka kurtuluş yolu olarak, Ablukayı ancak Şerif Hüseyin'in kaldırabileceğini anlatır. Bu propagandalar sonucunda halkın ekserisi Şerif Hüseyin'in çevresinde toplanır. Başta Şerif Hüseyin'in yeğeni Şerif Abdullah ve bazı Arap önderleri de İhtilal düşüncesine tamamen karşındırlar. Tevfik Özmert bizzat taife kadar giderek Şerif Hüseyin'in isyan hazırlıklarını ve karşı olan Arap önderlerin durumları ve düşüncelerini Vali Paşa'ya rapor eder. Fakat Vali Galip Paşa bu bilgilere inanmadığı gibi hiçbir önlem de almaz.Galip Paşanın Taife yazlamaya gitmesini fırsat bilen Şerif Hüseyin ve Oğulları 1 Haziran 1916'da isyan için ilk silahı patlatırlar. 1-2 Haziran 1916 gecesi Medine Muhafızı Basri Paşa, Cemal Paşa'ya şu teli çeker:""Ali Bey Medine-Mekke yolu üzerindeki Urban Tecemmügahına (Bedevi Arap şeyhlerinin toplantı yeri), Faysal Bey de Medine şimalindeki ilk istasyon olan Hafire'nin batısındaki ilk Tecemmügahına gitti. Bunlar Mekke-Medine ulaşımını kestiler ve Hükümete karşı ilan-ı isyan ettiler. Hicazda umumi bir isyan çıkacağına dair Medine'de şayialar dolaşıyor. Şerif Ali Beyin Tahrik ile Urban Demiryolunu tahrip için hareket ettiler. Bu hareketlerin sonucunda Şerif Ali Beyin 2 Haziranda gönderdiği tezkere ile, Osmanlı Hükümeti ile Mekke Şerifliği arasındaki bütün bağlar koparılır. Fahreddin Paşa, Medine'den Telgraf Makinesi başında, Cemal Paşa'ya 2 Haziran günü şu bilgileri verir: "Buraya geldim geleli Şerif Ali ve Faysal Beylerle gayet samimi münasebette bulunuyordum? Dün gece de onların konağında misafirdim? İki güne kadar mücahidinin ilk kafilesi trenle Dara'ya sevk olunacaktı. Bu sabah gayet garip bir tahavvül karşısında kaldım. Sabahleyin henüz giyinmemiştim. Şerif Ali Beyin adamlarından birisi bana birkaç mektup getirdi? Ali Bey bana yazdığı mektupta diyordu ki"Pederimden aldığım emir mucibince mücahidinin Filistin'e sevkleri teehhür etmiştir. Bina aleyh burada boş yere vakit geçirmektense mücahidin ile beraber Mekke ye avdet etmeye karar verdim. Zat-ı Alileri ile veda etmeden hareket etmeye mecbur kaldığımdan dolayı çok müteessifim. Kusurumu affediniz? Mücahidin karargâhına bir keşif kolu gönderdim. Ordugâhta hiç kimseler bulunmuyordu. Gerçi Ali Bey Mekke'ye avdet ettiğini yazmışsa da hükümete sadık olan Urban meşayihinin (Bedevi şeyhleri) verdikleri malumata nazaran, maiyetindeki kuvveti üç kısma ayırmış. Her birini muhtelif bölgelere sevk etmiştir. Bu akşam olmazsa yarın şimendifer hattına tecavüz icra edilmesi ve bu suretle Medine ile Suriye arasındaki muvasalanın intikaını müteakikip tekmil kuvvetleri ile Medine'ye taarruz ve zapta teşebbüs etmeleri muhakkak imiş. Bittabi verdiğimiz talimat mucibince hemen Medine'dekiKıtanın kumandasını deruhte ettim. Ve şimdilik her türlü ihtimale karşı her türlü tedbire karşı her türlü tedbiri aldım. Bizi kuvvetsiz bırakmayınız."  Cemal Paşa, Fahrettin Paşa'ya İyi bir savunma hattı kurmasını söylerken şunda hangi his ve duyguların etkisi ile söylediği bilinmezken""Mekke Emiri ile aramızda gayri kabil-i imla bir hufre(doldurulamayacak bir çukur) açacak bir harekâta bizim tarafımızdan başlanmamasına fevkalade dikkat edilmesi, fakat onlar tarafından başlanacak olursa şiddetle mukabele edilmesi lazımdır"" der. Cemal Paşa Şerif Hüseyin'in isyanına inanamamakta ve ilk saldırının bizden değil onlardan gelirse savunmanın yapılmasın istemektedir. Onun bu düşünceleri de IV ü ordunun istihbaratının ne kadar zayıf olduğunun ifadesidir diyebiliriz.Şerif Hüseyin'in kuvvetleri Medine karakollarına yaptığı ilk saldırı 4-5- Haziran gecesi yapılır. Böylece Şerif Hüseyin, ilk hain saldırıyı Medine'de başlatarak İsyanı başlatmıştır.