Hayat pahalılığı Filistinlileri vuruyor

RECEP BAHAR

Her yıl kurban bayramına buruk giren Filistin'de halk, bu sene burukluğun ötesinde trajedi yaşadı zira Filistinliler için Kurban Bayramının, bayramdan öte bir anlamı var. Filistin'in El Halil kenti kurban ibadetine vesile olan Hz. İbrahim'in makamına ev sahipliği yapıyor. Ne yazık ki makama ev sahipliği yapan İbrahim Camii, 1994'ten bu yana İsrail işgali altında bulunuyor. İsrail polisinin denetiminden geçmeden, didik didik aranmadan İbrahim Camii'nde namaz kılabilmek, makamı İbrahim'i ziyaret edebilmek mümkün değil.

Kurbanlık satışları durgun geçti

İşgal altındaki Batı Şeria'da hayat pahalılığı nedeniyle kurban satışı için kurulan pazar yerlerinde ciddi durgunluk yaşandı. Batı Şeria'nın kuzeyindeki Nablus kentindeki kurban pazarında satıcılar ve müşteriler kurban fiyatlarının yüksek olmasından şikayet etti. Zira geçen seneye göre bu yıl kurbanlık fiyatlarında yüzde 50 artış vardı. Enerji sektöründeki fiyat artışıyla birlikte gıda ve ulaşım fiyatları da arttığı kaydedilen Filistin'de son dönemde hububat fiyatlarının yüzde 30, bitkisel yağların yüzde 15 ve demirin ise yüzde 17 yükseldiği belirtiliyor.

Enflasyon şekel sayesinde düşük

Hükümet verilerine göre küresel olarak artan fiyatların etkisiyle 2022'de Filistin'deki enflasyonun yüzde 5'i geçeceği ifade ediliyor. Filistin'de enflasyonun düşük olmasının nedeni para birimi olarak İsrail şekelinin kullanılması... Filistin'in kendi para birimi bulunmuyor. Bir dolar şu sıralar 3.5 şekele denk geliyor. Beş yıl önce 1 dolar, 3.75 şekeldi. Dolayısıyla dolar karşısında değer kazanan nadir para birimlerinden biri de şekel! Filistin'de artan gıda fiyatları karşısında düşük enflasyon nedeniyle ücretler yükseltilmedi. Hatta Filistin Hükümeti'nin geçen ay aldığı karara göre, kamu çalışanlarına Temmuz'dan itibaren normal ücretin yüzde 70-80'i ödenecek! Ülkede kamuda maaş ödemeleri de geçen ay gecikti, bu da alışverişin durmasına yol açtı!

Kurban fiyatları çok yüksek

Batı Şeria, bu yıl kurban kesmenin dünyada en pahalı olduğu yerlerden biri konumundaydı. Bir koyunun fiyatı 8500 liraya kadar çıktı. Filistinlilere göre Filistin'in başkenti Ramallah, dünyanın en pahalı yeri. Dolayısıyla çoğu Filistinli, bu sene kurban kesemedi. Ülkede geçim zorlaştığından boşanmalarda da artış yaşanıyor!


Yolsuzluk düzeni kurulmuş!

Görüştüğümüz Filistinliler, Batı Şeria'da gıda ürünleri ithalatçıları ile devlet yetkililerinin 'yolsuzluk düzeni' kurduğundan şikayet ediyor. Batı Şeria'da marketlerde bulunan ürünlerin çoğu ithal ve bu ürünler İsrail üzerinden geliyor. Ambalajların üzerindeki İbranice yazılar dikkat çekiyor. Şunu da belirtelim ki, bu marketlerden dünyanın en kaliteli Kudüs hurmasını, Türkiye fiyatının 4'te üçüne, hatta yarı fiyatına alabilmek mümkün! Ancak artan fiyatlar nedeniyle esnafın satışları yarı yarı azalmış. Halk acil ihtiyaç duyduğu ürünleri alabiliyor.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali Filistin'de fiyatların yükselmesinin temel nedenlerinden biri. Artan halkın temel tüketim ürünleri arasında listenin ilk sıralarında yer alan tahıl ve yağ fiyatlarının aşırı yükselmesi, dar gelirli ve ücretli kesimi vurdu. Filistin'de gıda üretimi İsrail işgali nedeniyle sınırlı. Sebze-meyve yetiştiriliyor. Buğday ve yağ ihtiyacı ithalatla karşılanıyor.