Görünmeyen katil ev içi hava kirliliği

Yeni bir araştırma, ev içi hava kirliliğinin dünya çapında her yıl milyonlarca insanın ölümüne neden olduğunu ortaya koydu. Dünya genelinde maruz kalma seviyeleri düşse bile, bu görünmeyen katil, özellikle düşük gelirli ülkelerde ciddi bir sağlık tehdidi oluşturmaya devam ediyor.

The Lancet tıp dergisinde yayınlanan analize göre, 2021 yılında 3,1 milyon kişi ev içi hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybetti. Bu kirlilik, çoğunlukla düşük gelirli ülkelerde, insanların yemek pişirmek için kullandıkları gaz yağı, kömür, odun, mahsul atıkları veya hayvan gübresi ile beslenen açık ateş veya sobalardan kaynaklanıyor.

Ev içi hava kirliliği, akciğerlere kadar ulaşabilen ve kan dolaşımına karışabilen küçük partiküller içeriyor. Bu partiküller, akciğer kanseri, felç, kalp hastalığı, tip 2 diyabet, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), solunum yolu enfeksiyonları, katarakt ve yenidoğan bozuklukları gibi bir dizi sağlık sorunuyla bağlantılı.

Araştırma, ev içi hava kirliliğinin 2021 yılında 5 yaşın altındaki çocuklar arasında 500.000'den fazla ölüme katkıda bulunduğunu gösteriyor. Bu rakam, 5 yaş altı ölümlerin yaklaşık yüzde 11'ine tekabül ediyor. Çocuklar, ev içi hava kirliliğine karşı özellikle savunmasız.

Araştırmacılar, ev içi hava kirliliğinin sağlık etkilerinin "ölümcül ve uzun süreli" olabileceğini ve yeterince ilgi görmediğini vurguluyor.

Güney Asya, 2021 yılında ev içi hava kirliliğine maruz kalan insanların yüzde 53,2'si ile en yüksek orana sahip. Orta ve Doğu Avrupa ile Orta Asya'da bu oran yüzde 7,5, yüksek gelirli ülkelerde ise sadece yüzde 0,4 olarak ölçülüyor.

Bu araştırma, ev içi hava kirliliğinin küresel bir sağlık sorunu olduğunu ve özellikle düşük gelirli ülkelerde önemli bir ölüm nedeni olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. Daha temiz ve daha güvenli pişirme yöntemlerine yatırım yapmak, ev içi hava kirliliğinin etkilerini azaltmak için hayati önem taşıyor.