İncelenen camilerde 6 ayda bir kontrol edilen, muhtemel cemaat sayısına uygun yangın tüplerinin ve acil duruma özel bir aydınlatma sisteminin olmaması da büyük eksikliktir. Ayrıca polis, itfaiye, ambulans gibi acil telefon numaralarının bulunduğu afişler insanların kolayca görebileceği şekilde duvara asılmalıdır. Bu mekânlarda öncelikli olarak ısınma için elektrik kullanımından doğan riskler de bir başka önemli sorundur. Aydınlatma ve elektrik sistemleri her yıl kontrol edilip bakımı yapılmalı ve belgelenmelidir. Günümüzde yaygınlaşan yerden ısıtma sistemi tesis edilen camiler için elektrik kontrolüne daha çok dikkat edilmeli, bakım ve onarımı aksatılmamalıdır.Camilerde çokça kullanılan uzatma kabloları da başka bir önemli sorundur. Bu kablolar mümkünse kullanılmamalı mutlak gerekiyorsa da yerden ve namaz mahallinden geçirilmemeli, 6 ayda bir uzmanı tarafından kontrol edilmelidir. Ayrıca tüm elektrik sistemi, sigorta panosunda "kaçak akım önleyici" bir elemana bağlanmalıdır. Açık alanda mimarisi gereği sivri uçlu bir yapısı olan camilerde kurulması zorunlu olan paratoner sisteminin bakımsız kalması büyük bir tehlike oluşturmakta olup, düzenli yılık bakımının yapılması gerekmektedir.Pek çok camide bulunan asma katlara çıkan ahşap ve ergonomik olmayan merdivenler de büyük bir sorundur. Asma katlara çıkan merdivenler yangına dayanıklı malzemeden yapılmalı ve bağlantı bölgeleri her yıl kontrol edilmelidir. Bu merdivenlerin çıkıştan çok acil durumlarda "iniş" için tasarlanması gerekmektedir. Bazı tarihi camilerde üst kata çıkan taş merdivenlerin tüp şeklinde yalnızca bir kişinin ancak çıkabileceği, ikincisinin olmadığı düşünüldüğünde acil durumda üst katın terk edilmesinin ne kadar büyük bir risk oluşturacağı görülmektedir. Asma kat kenarları ve merdivenler uygun yükseklik ve mukavemetteki tırabzanlarla çevrilmelidir. Tırabzan yüksekliği en az 80 cm olmalıdır.Camilerde süs ve aydınlatma amaçlı büyük avizeler ise bir başka tehlikeyi oluşturmaktadır. Bu avizelerin tavan bağlantılarının düzenli kontrol edilmediği aşikârdır. Üzerindeki büyük metal ve cam yükünün yanı sıra aydınlatmadan doğan ve tüm mekânın ısı ve neminin en yüksek nokta olan kubbede birikmesi ile oluşan ısınma ve kullanılan metalin aşınması da dikkate alındığında hem avizeyi taşıyan hem de avize üzerindeki bağlantı noktalarının her yıl uzmanı tarafından dikkatle kontrol edilmesi çok önemlidir.Hijyen ve bulaşıcı hastalık kontrolü açısından halıların uygun aralıklarla temizlenmesi ve her namaz sonrası havalandırılmasının yapılması gerekir. Özellikle ahşap ve yapım tarihi eski olan, nem oranı yüksek bölgelerde, yağmur yalıtımı ve havalandırmaya uygun olmayan küçük veya açılmayan penceresi olan camilerde ayrı bir hava?nem kontrolü sağlayan iklimlendirme sistemleri (klima) kullanılması özellikle kış aylarında bulaşıcı hastalıkların kontrolünde önemlidir.Acil durum eylem planlarının yapılması, imam, müezzin, dernek başkanı ve üyeleri vs. personelin iş güvenliği, acil durum ve ilk yardım konularında eğitilmesi de gerekmektedir. Son olarak denilebilir ki, kendilerine bağlı bulunan camilerde Diyanet İşleri Başkanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü ve ilgili derneklerle işbirliği içerisinde "ibadette güvenlik" adı altında köklü bir çalışma yapması gereklidir. Ayrıca ibadethanelerde güvenlik konusunu gündem ederek ilgili kanunlarda değişiklik ve yeni bir yönetmelik yapılması için ortak bir çalışma da gerekmektedir.Bir iş güvenliği uzmanı olarak bu konunun ilgililerinin dikkatini çekmek ve önemini duyurmak niyetiyle selam ve saygılar?
Emine Mumcuoğlu Selçuk / diğer yazıları