Ellere var bize yok

DETAY HABER / EYÜP KABİL

Türkiye'de yaşanan derin ekonomik sıkıntı, pandemiyle birlikte zirve yaptı. Ekonomik darboğaza paralel olarak kredi faiz oranlarının da yüksekliği konut satışlarına olumsuz yönde yansıdı. Konut satışları haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29.1 azaldı. Aynı dönemde, kredi kullanım oranına işaret eden ipotekli konut satışındaki gerileme ise yüzde 71.5 oldu. Ayrıca satışlar yılın ilk 6 ayında geçtiğimiz yıla göre yüzde 11.5 azaldı. Yabancılara yapılan konut satışları ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 185.3 arttı. Bu da demek oluyor ki, Türkiye'de yabancılar rahatlıkla konut alabilirken, Türk vatandaşları konut alımından mahrum kalıyor.

Konut satışları yüzde 29.1 azaldı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) haziran ayı konut satış istatistiklerini yayınladı. Buna göre, Türkiye genelinde konut satışları haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29.1 azalarak 134 bin 731 oldu. Konut satışlarında İstanbul 25 bin 833 konut satışı ve yüzde 19.2 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u 13 bin 401 konut satışı ve yüzde 9.9 pay ile Ankara, 7 bin 522 konut satışı ve yüzde 5.6 pay ile İzmir izledi. Konut satış sayısının en az olduğu iller sırasıyla 12 konut ile Hakkari, 32 konut ile Ardahan ve 64 konut ile Bayburt oldu.

İpotekli konut satışı yüzde 71.5 azaldı

Türkiye genelinde haziran ayında ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 71.5 azalış göstererek 28 bin 878 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 21.4 olarak gerçekleşti. İpotekli satışlarda İstanbul 6 bin 217 konut satışı ve yüzde 21.5 pay ile ilk sırada yer aldı. İpotekli konut satışının en az olduğu il 2 konut ile Hakkari oldu. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 31.6 azalarak 40 bin 92 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 29.8 oldu. İlk satışlarda İstanbul 6 bin 772 konut satışı ve yüzde 16.9 ile en yüksek paya sahip olurken, İstanbul'u 2 bin 647 konut satışı ile Ankara ve 2 bin 128 konut satışı ile İzmir izledi.

İkinci el konut satışları yüzde 28 azaldı

Türkiye genelinde ikinci el konut satışları haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 28.0 azalış göstererek 94 bin 639 oldu. İkinci el konut satışlarında İstanbul 19 bin 61 konut satışı ve yüzde 20.1 pay ile ilk sırada yer aldı. İstanbul'daki toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı yüzde 73.8 oldu. İkinci el konut satışlarında Ankara 10 bin 754 konut satışı ile ikinci sırada yer alırken, Ankara'yı 5 bin 394 konut satışı ile İzmir izledi. Ayrıca ocak-haziran döneminde de konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11.5 azalışla 552 bin 810 olarak gerçekleşti.

Yabancılara konut satışı yüzde 185.3 arttı

Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 185.3 artarak 4 bin 748 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Haziran ayında ilk sırayı 2 bin 257 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul'u sırasıyla 906 konut satışı ile Antalya, 300 konut satışı ile Ankara, 221 konut satışı ile Mersin ve 148 konut satışı ile Bursa izledi. Ocak-haziran döneminde de de yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 43.7 artarak 20 bin 488 oldu. Haziran ayında Irak vatandaşları Türkiye'den 773 konut satın aldı. Irak vatandaşlarını sırasıyla, 683 konut ile İran, 300 konut ile Rusya Federasyonu, 250 konut ile Afganistan ve 192 konut ile Almanya vatandaşları izledi.

Vatandaşlık 1 yılda 445 bin lira değer kaybetti

Kur farkı nedeniyle Türk varlıklarının ucuzlaması ve yabancılara 250 bin dolar karşılığında vatandaşlık veriliyor olması yabancılar için Türkiye'den konut almayı cazip hale getiriyor. Türk Lirası, dolar karşısında her gün erirken vatandaşlık tutarı 250 bin dolara sabitlenmiş durumda. Böylece dolar bazında gerileyen fiyatlar yabancıların iştahını kabartıyor. Örneğin geçen yıl haziran ayında 250 bin dolar, 1 milyon 705 bin TL yapıyordu. Bu yıl haziran ayında ise 250 bin dolar, 2 milyon 150 bin TL yapıyor. Yani vatandaşlık ücreti bir yılda 445 bin lira değer kaybetmiş durumda.

İnşaat maliyeti yüzde 40 arttı

Öte yandan TÜİK, 2021 yılı Mayıs İnşaat Maliyet Endeksi verisini açıkladı. Buna göre, inşaat maliyet endeksi, 2021 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 4.41, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 39.56 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 6.32 arttı, işçilik endeksi yüzde 0.03 azaldı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 49.45, işçilik endeksi yüzde 19.97 arttı.

Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi ise bir önceki aya göre yüzde 4.35, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 40.90 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 5.73, işçilik endeksi yüzde 0.83 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 51.33, işçilik endeksi yüzde 18.95 arttı.