Ekonomiyi kim büyüttü

Hükümet, Türkiye'nin yüzde 7.5 büyüdüğünü açıkladı. Peki nasıl oldu bu? Milliyet yazarı Osman Ulagay, büyümeye küresel güçlerin sıcak parasınının yol açtığına işaret ediyor Türkiye ekonomisi bu yılın ikinci çeyreğinde de hızlı büyümüş. Hiç merak etmeyin 'Onlar'da bu iştah oldukça Türkiye ekonomisi hızlı büyümeye devam eder. 'Onlar' Türkiye'ye para sokmaya, Türkiye'nin varlıklarına para bağlamaya, Türk parası ile fiyatlanan finansal araçlara para yatırmaya iştahlı ise Türkiye ekonomisi büyür, döviz şoku ve kriz bekleyenler avucunu yalar. Şu ya da bu nedenle 'Onlar'ın Türkiye'ye yönelik iştahı kalıcı biçimde kaçarsa bütün bunların tersi olur, işler bozulur.'Onlar'ın kim olduğunu açıklamadan önce bu kişilerin çok maymun iştahlı olduklarını ve iştahlarının sık sık kaçıp geri geldiğini hatırlatalım. Örneğin mayısta kaçan iştahın temmuzda geri gelebildiğini görebiliyoruz. İşte bu nedenle kalıcı olmayan iştahsızlıklar piyasaları ve ekonomiyi çok fazla etkilemiyor. "İştiha"dan iştaha"İştah" sözcüğü bana, Tevfik Fikret'in belleğime kazınmış olan dizelerini anımsatır: "Yiyin efendiler yiyin, bu han-ı iştiha sizinDoyunca, tıksırınca, çatlayıncaya kadar yiyin"Tevfik Fikret bu dizeleri 1912 yılında, kendisini düş kırıklığına uğratan İttihat ve Terakki yönetimini eleştirmek için yazmış.Bugünün dünyasında iştahlarıyla ya da iştahsızlıklarıyla Türkiye gibi ülkelerin kaderini etkileyenler ise uluslararası piyasalarda paraya yön veren yatırımcılar ve fon yöneticileri. 'Onlar'ın aralarında çok sayıda Türk de var. Zaten önemli olan da 'Onlar'ın milliyeti değil iştahları. Bu iştah tada, tuza, bibere, şekere duyarlı bir iştah değil, riske ve getiriye duyarlı bir iştah. Elde edilecek faiz ya da getiri yükseldikçe 'Onlar'ın risk alma iştahı artıyor. Nitekim, ABD, Japonya ve Avrupa'da elde edilecek getirinin düşük kaldığı 2002 - 2005 döneminde 'Onlar'ın, Türkiye gibi daha yüksek getiri sağlayan 'Yükselen Pazar' ülkelerinde risk alma iştahı arttı. Bizim gibi ülkeler de bundan yararlandı, büyük miktarda fon bu ülkelere aktı.Ancak bu yılın mayısında ABD, Avrupa ve Japonya'da faiz artışlarının süreceği beklentisi doğunca, 'Yükselen Pazar'lara yönelik iştah bir anda kesildi ve Türkiye dahil birçok ülkenin döviz kurlarında ve mali piyasalarında ciddi dalgalanmalar yaşandı.Bu iştah kalıcı mı?Bu da uzun sürmedi ve özellikle ABD'deki faiz artışlarının sonuna gelinmiş olabileceği izleniminin yaygınlaşması 'Yükselen Pazar'lara yönelik iştahı geri getirdi. Bu arada özellikle Türkiye gibi faizlerini yükselten ülkelere yeniden para girmeye ve bilinen etkilerini yapmaya başladı.Şimdi soru şu: Bu iştah daha ne kadar sürer?Faiz cephesinde işler gene karıştı. Avrupa Merkez Bankası artırıma kararlı görünürken ABD'de de kafalar karışık. Bu durumda bizim gibi ülkeler yeni bir iştahsızlıkla karşılaşabilir. Ayrıca Türkiye, Avrupa Birliği ile ilişkilerden Ortadoğu'ya, Cumhurbaşkanlığı seçiminden Kürt sorununa ve dış açığa, 'Onlar'ın yakından izlediği risklerin artabileceği bir ülke olarak görünüyor. New York Times'da "Türkiye bıçak sırtında" diye başyazı çıkması, iştah kaçırabilecek gelişmelerin kaygı verici bir örneği.