Pamuk yalnız giyim sanayiinde değil, ayni zamanda barut yapımında da kullanılan zirai bir üründür. Savaştan önce imzalanan Londra Bildirgesinde pamuğun savaş kaçağı olamayacağı, İngiltere'nin baskısı ile kabul edilmişti. Savaş öncesinde Amerika'daki pamuk üreticileri ve tüccarları da, Almanya'ya bol miktarda pamuk satarak çok iyi para kazanıyorlardı. Bu nedenle Amerika, pamuk teciminde savaş kaçağı ve kontenjan uygulanmasına daima karşı olmuştur.
İngiltere, Almanya'ya pamuk satışın durdurulması için Temmuz 1915'de, pamuğun savaş kaçağı ilan edilmesini ister. Amerika bu karara karşı direnir. Fakat Almanya'nın pamuk alımını denetleye alması üzerine Amerika Birleşik devletleri 22 Ağustosta İngiltere'nin koyduğu savaş kaçağı uygulamasını kabul eder.Fransa ve sömürgeleri, 1914'de genel savaş başlayınca yansız devletlerle yaptığı tecim anlaşmalarında kontenjan uygulamıştır. Amaç: Yansız devletlerin, Fransa ve sömürgelerinden aldığı malların Almanya'ya satışını önlemek içindi.22 Ağustos 1915'de pamuğa savaş kaçağı ilanının bütün devletlerce uygulanması üzerine, Fransa bütün malların teciminde Almanya'ya karşı mal akışını önlemek için kontenjan usulünün uygulanmasını ister. Açıkçası Fransa, Almanya ya karşı uygulanan deniz ablukasının, kontenjan usulünün uygulanması ile daha da kuvvetlenmesine inanmaktadır.
İngiltere de devletlerarası tecimde karşı kontenjan uygulamasına karşı iken, Almanya'nın ve Avusturya'nın ekonomik ambargoya alınmasında faydalı olduğunu görünce 16 Ekim 1915'de kabul eder. Devletlerarası tecimle büyük kar sağlayan İngiltere'nin ambargo anlayışını kabul etmesinin en büyük nedeni şu olaydır: Kasım 1914'de yakalanmış olan Kim adlı bir yük gemisinde ki domuz yağına İngiliz Deniz Mahkemesince el konulması olayı İngiltere'yi etkileyen en büyük neden olmuştur. Çünkü, o yıllarda Danimarka dış ülkelere tarım ve gıda maddesi ihraç eden bir ülke idi. Bu nedenle Danimarka dışarıdan 700 ton civarında bir domuz yağı ithal ederek ihtiyacını karşılayabiliyordu. Halbuki Kim adlı yük gemisi New York'tan, Kopenhag'a 9,5 milyon kilo domuz yağı götürmekteydi. Bu da Danimarka'nın ihtiyacından fazla olan yağı Almanya'ya satıyordu. İşte bu satışların önlenmesi için İngiltere,devletler arası tecime kontenjan uygulanmasına karar verir.
Amerika Birleşik Devletleri ise devletlerarası tecime kontenjan uygulanmasına şiddetle karşı çıkar. Çünkü Almanya'ya komşusu olan yansız devler aracılığı ile çok sayıda mal satarak büyük paralar kazanıyordu. Almanya'ya malları satılan üreticilerle, tüccarlar tecimde kontenjan uygulanmasının tamamen karşısındaydılar.Genel savaştan önce Almanya'ya karşı rekabet edemeyen İngiliz ve Fransız sanayicilerinin çoğu iflas ederek fabrikalarının çoğunu kapatmışlardı. Hatta bunların bir kısmı savaş öncesinde Amerika'ya göç ederek fabrikalar açarak Amerikan sanayisini kuvvetlendirmişlerdiBilhassa savaş sanayisi ile ilgili mal üreten sanayiciler de genel savaş döneminde İngiltere ve Fransa'ya savaş malzemesi satarak büyük paralar kazanabilmek için Fransa ve İngiltere'nin isteklerine karşı çıkamıyorlardı. İki gurup arsında da sert tartışmalar başlar. Bu tartışmalar 1916'ya kadar devam eder.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Ahmet Oğuz Bahadır / diğer yazıları
- Erzincan ateşkesi ve sonucu / 14.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011
- Bolşevik Rusya'nın Ermeni siyaseti / 12.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar - II - / 10.02.2011
- Savaş şurası'nda alınan kararlar / 09.02.2011
- Alman - Gürcü işbirliği ve amaçları / 06.02.2011
- Başkan Wilson'un ince hesapları / 05.02.2011
- Başkan Wilson'un siyasi amaçları / 04.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - II / 03.02.2011
- Brest Litovks Konferansı'na İngiltere'nin tepkisi - I / 02.02.2011
- Mustafa Kemal'in Almanya seyahati / 01.02.2011