Balık geçitleri ne işe yarar?

Van'ın Muradiye ilçesinde 5 balık türünün yaşadığı Bendimahi Çayı üzerine kurulan hidroelektrik santrallerindeki (HES) balık geçişlerinin çaydaki türlere uygun olmadığı belirtildi. 
Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı, bir yıldan bu yana yürüttüğü çalışmada, geçitlerin çaydaki türlere uygun olmamasının, balıkların yaşam alanını sınırlandırdığını ileri sürdü.
Bir yıllık araştırma sonucu elde ettiği bilgileri basın mensuplarıyla paylaşan Sarı, HES'lerin aşağı kısımlarındaki balık türlerini üst kısımlarda göremediklerini söyledi.
Sarı, derenin üst kısımlarına gitmek isteyen balıkların, uygun yapılmayan geçiş kanallarına takıldığını belirterek şöyle konuştu:
"Geçiş yapamayan balıkların belli bir  alanda yaşamak zorunda bırakılarak aynı zamanda avcıların da hedefi konumunda bırakıldıklarını tespit ettik. Balıkların yaşama, beslenme ve barınma alanı suyun tamamıdır. Biz bunu balığın geçemeyeceği şekilde engellersek hayvan da geçiş yapamaz ve doğal yaşam döngüsünü sürdüremez. Buradaki balık geçidi somon balıkları için uygun ancak burada sazangiller var. Bu nedenle geçidin yapılmasının anlamı yok. Bu geçitlerin çaydaki sazangillere göre bilimsel tavsiyelere uygun şekilde düzeltilmesi lazım."


'Balık özelliğine uygun geçitler yapılmalı'


Araştırma görevlisi Mustafa Akkuş ise bir yıllık araştırma sonucu geçitlerin, balıkların hareketleri üzerine olumsuz etki gösterdiği yönünde tespitlerde bulunduklarını kaydetti.
Ayrancılar Hidroelektrik Santrali için yapılan geçitlerin, balık popülasyonu üzerindeki olumsuz etkilerin en açık görüldüğü yerlerden biri olduğunu aktaran Akkuş, "Buradaki mevcut habitat yapısı, akarsu üzerindeki balıkların yaşamlarına en uygun yer. Yaklaşık 6 kilometrekarelik bu alan, barındırdığı su bitkileri ve taban yapısıyla balıklar için sığınma, üreme ve beslenme için harika bir yer. Ancak balık türlerine uygun yapılmayan geçitler, balıkların dar bir alana sıkışıp kalmasına ve her geçen yıl popülasyonun azalmasına sebebiyet vermiş" diye konuştu.
Akkuş, HES inşaatları sırasında kanunlara uygun balık geçitlerinin yapılması gerektiğini vurgulayarak, Bendimahi Çayı üzerindeki geçitlerin buradaki balıkların biyolojik yapısına uygun olmadığına dikkati çekti.