Antalya’da anlaşma umudu

MURAT ÇABAS / HABER ANALİZ

24 Şubat'ta başlayan Rusya-Ukrayna savaşı sürecinde en kritik görüşme yarın Antalya'da yapılacak. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ile Ukraynalı mevkidaşı Kuleba, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'nun arabuluculuğuyla bir araya gelecek. Söz konusu üçlü görüşme, Antalya Diplomasi Forumu kapsamında gerçekleşecek. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, bugün Lavrov'un Türkiye'ye gitmek için Moskova'dan ayrılacağını açıkladı. Kuleba ise yaptığı açıklamada, Lavrov ile yapılması planlanan görüşmenin öncelikle Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu sayesinde gerçekleşeceğini bildirdi. Rusya Dışişleri yetkilileri daha önce, Rusya, Ukrayna ve Türkiye dışişleri bakanlarının Antalya'daki görüşmenin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Pazar günü gerçekleştirdikleri telefon görüşmesinde varılan anlaşma doğrultusunda yapılacağını kaydetmişti.

En üst düzey görüşme

Görüşme, savaşın başlamasından bu yana Rusya ile Ukrayna arasında yapılmış en üst düzey temas olacak. Rus ve Ukraynalı heyetler daha önce 3 kez bir araya geldi. İlk tur müzakereleri, 28 Şubat'ta, Belarus'un Ukrayna ile sınırındaki Gomel bölgesinde gerçekleşti ve 5 saat sürdü. Çatışmaların durması ve ateşkesin sağlanması amacıyla yapılan müzakerelerde ateşkesin sağlanması için ikinci tur müzakerelerin yapılması kararlaştırıldı. Müzakerelerin ikinci turu 3 Mart'ta Belarus sınırındaki Brest'te yapıldı. Müzakereler sonucunda tarafların, çatışmaların yoğun yaşandığı yerlerde sivillerin tahliyesi için ortak insani koridor oluşturulması konusunda mutabakata vardığı bildirildi, bunun için bu bölgelerde geçici ateşkesin sağlanması konusunda anlaşmaya varıldı. Ancak geçici ateşkes tam olarak sağlanamadı, sivillerin tahliyesinde sorunlar yaşandı. Taraflar, birbirini suçladı. 7 Mart'ta ise Belarus'un Brest bölgesinde heyetler arasında üçüncü tur müzakereler gerçekleşti, iki taraf da görüşmelerde insani yardım koridorları konusunda olumlu sonuçlar alındığını açıkladı. Bu görüşme neticesinde Ukrayna'nın Kiev, Harkiv, Çernigiv, Sumi ve Mariupol şehirlerinden sivillerin tahliyesi için geçici ateşkes devreye sokuldu. Rusya ve Ukrayna heyetlerinin gerçekleştirmekte olduğu barış görüşmelerinde şimdiye dek, sivillerin Ukrayna kentlerinden tahliyesi ve tahliye sırasında uygulanacak geçici ateşkes dışında somut bir sonuç alınmış değil. Gözler bugün Antalya'da yapılacak üst düzey görüşmeye kilitlenmiş vaziyette... Tüm dünyada büyük gerilime neden olan ve ekonomik sonuçları her geçen gün kötüleşen bu savaşın bir an önce bitmesi isteniyor.

Zaharova: Biz hazırız

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova, dün yaptığı açıklamada Rusya'nın, Ukrayna ile görüşmeye her zaman hazır olduğunu belirterek, "Bizim açımızdan bakacak olursanız, ki prensibimiz belli, biz görüşmeye hazırız. Asıl sorulması gereken, karşı tarafın esaslı bir görüşmeye ya da konuşmaya ne derece hazır olduğu" ifadelerini kullandı. Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba dünkü açıklamasında, Lavrov'un iki yıldır ikili veya Normandiya Dörtlüsü formatında kendisiyle herhangi bir şekilde görüşmekten kaçındığını kaydetti ve "Şimdi aniden kabul etti, belki bir şey iletmek istiyor. Dinleyeceğiz ama Lavrov'un Ukrayna'ya yönelik saldırganlığın mimarlarından olduğu anlayışıyla onunla konuşacağım" ifadesini kullandı. Kuleba, Kırım ve Donbas'ın görüşmede gündeme gelip gelmeyeceğine ilişkin soru üzerine, ülkesinin müzakerelerde bir şeylerden vazgeçme pozisyonunda olmadığını söyledi. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenski, yayınladığı video mesajda, "Savaş bitmeli. Müzakere masasına oturmalıyız. Ancak eski ölümcül hırslar için değil, dürüst, somut, halkın çıkarları için" dedi.

ABD, Polonya'nın 'uçak' önerisini reddetti

ABD, Polonya'nın elindeki tüm MiG-29 savaş uçaklarını ABD aracılığıyla Ukrayna'ya teslim etme önerisini reddetti. Polonya, sürpriz bir öneriyle ordu envanterindeki tüm MİG-29 uçaklarını derhal ve ücretsiz olarak ABD'nin Almanya'daki Ramstein Hava Üssü'ne taşımaya ve ABD hükümetinin emrine vermeye hazır olduğunu açıklamıştı. Polonya'nın bu önerisi, Ukrayna lideri Zelenski'nin savaş uçağı talebinden kaynaklanıyor. Pentagon sözcüsü John Kirby, savaş uçaklarının ABD-NATO üssünden Ukrayna'ya havalanmasının tüm ittifak açısından endişe yaratacağını söyledi. Önerinin zorlu lojistik sıkıntılara yol açacağını belirten Kirby, Polonya'yla istişarelere devam edeceklerini kaydetti.

Ukrayna'dan ilginç 'garantörlük" teklifi

Ukrayna'da iktidardaki Halkın Hizmetkarı Partisi, Türkiye ve ABD'nin de garantör olduğu yeni güvenlik anlaşması önerisini gündeme getirdi. NATO'nun gelecekteki 15 yılda Ukrayna'yı kabul etmeye hazır olmadığını açıkça belirttiği hatırlatılan açıklamada, ittifakın savaş konusunda bile Ukrayna'ya destek vermediği vurgulandı. Önerilen açıklamada, güvenliğin garantörü olan devletlerin somut siyasi, ekonomik ve askeri adımlar atması gerektiğine dikkat çekildi. Açıklamada, "Bu garantör ülkeler ABD, Türkiye, Ukrayna'nın komşu ülkeleri olabilir. Rusya'nın da Ukrayna devletini tanıdığını yasal olarak düzenlemesi ve devletimizi tehdit etmeyeceğini garanti etmesi gerekiyor" ifadeleri kullanıldı. Böyle bir garantörlük anlaşması ile Türkiye'nin işin içine girmesi, Türkiye'yi "taraf" haline dönüştürüp Rusya ile karşı karşıya getireceği için oldukça sakıncalı görülüyor. Türkiye'nin tarafsızlığını bozacak her türlü girişimden uzak durması gerekiyor.