Ahlak-ı hamidenin temeli: İhlas

Prof. Dr. Haydar Baş'ın kaleminden Hz. Mevlana

"Dikkat edin, halis din Allah'ın dinidir."

"Rabbine kavuşmayı uman kimse yararlı iş işlesin ve Rabbine kullukta hiç ortak koşmasın."

"İnsanlar, ancak Allah'a ve peygamberine inanmış, sonra şüpheye düşmemiş, Allah uğrunda malları ile canları ile cihad etmiş olanlardır. İşte onlar, doğru sözlü olanlardır."

Resul-i Ekrem (sav), ihlasın kalbde hakimiyeti için çok titiz davranmış, insanlara bunu ısrarla tebliğ etmiştir:

"Üç şey var ki, bunlara hased edilmez. (Birisi de) Allah için ihlas ile amele niyyet eden müminin kalbidir."

"Allahu Teala'nın bu ümmete yardımı, ancak zayıflarının dua, ihlas ve ibadetleri sayesindedir."

İhlas ahlâk-ı hamidenin temellerinden ve Allah'a ulaştıran vesilelerdendir. Nebevî metodla fert ve toplum eğitiminde, ihlasın aşılanması ve yaşanması bir asıl olmuştur.

* Muhabbetullah, Şevk ve Rıza

İslâm'da iman, bir ilmî gerçek, bir tasdik olmasının yanında aynı zamanda bir muhabbet olayıdır da. Muhabbetullahın sebebi zikrullah, sonucu şevk ve rızadır.

Allah'a kulluk yolunda muhabbet ve rıza en yüce makamdır. Kulluk kâmil anlamda muhabbetullah ile gerçekleşir. Cenab-ı Hakk'ın rızası da bunu takip eder.

"Allah onları, onlar da Allah'ı severler."

"İman edenlerin Allah'a sevgisi ise sağlamdır."

"De ki: Eğer babalarınız, oğullarınız, kardeşleriniz, eşleriniz, kabileniz, elinize geçirdiğiniz mallar, kesada uğramasından korkageldiğiniz ticaret ve hoşunuza gitmekte olan meskenler, size Allah'tan, O'nun peygamberinden ve O'nun yolundaki bir cihaddan daha sevgili ise, artık Allah'ın emri gelinceye kadar bekleyedurun."

"Allah düşmanlarınızı çok iyi bilir. Allah size dost olarak da yeter, yardımcı olarak da yeter."

"Ey Muhammed de ki: Eğer Allah'ı seviyorsanız bana uyun, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın."

Bu konudaki hadis-i şerifler de muhabbetin merkezini ortaya koyarlar:

Resul-i Ekrem (sav) duasında: "Allah'ım bana, sevgini, seni sevenin sevgisini, sevgine beni yaklaştıracak şeyin sevgisini nasip et ve senin sevgini, soğuk sudan benim için daha sevimli kıl." derdi.

"Allahu Teala dünyayı sevdiğine de sevmediğine de verir. Ahireti ise ancak sevdiğine verir."

"Kişi sevdiği ile beraberdir."

"Allah güzeldir, güzeli sever."

"Allah insanın içine iki kalp koymamıştır."

Bunlar güzel ahlâkın yüce faziletleri ve yüksek mertebeleridir. Ve ideal anlamda insan ve toplum yetiştirmenin göstergeleridir. Resul-i Ekrem (sav) bunları aşılamış, Allah'a yönelişte kalbi bu yüce vasıflarla techiz etmeyi sağlamıştır. Sahabeyi büyük yapan, bu vasıflardır, nur tevhid ve nur nübüvvettir. İlâhî ve nebevî metod da budur.

Varlık gayesine, yaratılış hikmetine mutabık ve muvafık, üstün faziletlerle donatılmış, gerçek insan ve ihlas sırrını yakalamış, gerçek medenî ve yüce insanlar bu yolla yetişmektedir. Sevgili Peygamberimizin yaptığı da bu olmuştur.