8.3 milyon işsizimiz var

AHMET HAYDAR TARHANLI/ DETAY HABER

Ülkemizin en kangren sorunlarından birisi şüphesiz işsizlik. Her ne kadar çalışan vatandaşlarımızın yoksulluk sınırı olarak tanımlanan normal yaşam standardının çok altında oldukça yetersiz bir gelire talim etmesi de büyük bir sorun olsa da, milyonlarca vatandaşımız işsiz olduğu için bu gelirden de mahrum.  Ülkemizdeki üretim koşullarının zorluğu, maliyetlerin sürekli artması ve gelir yetersizliği sebebiyle iç pazarın ciddi manada daralması işsizliği körükleyen başlıca etkenlerden. Mevcut ekonomi yönetimi, bu olumsuz koşulları körükleyen yanlış ekonomi politikalarında devam ettiği için işsizlik probleminin yakın bir zamanda çözülebilmesi mümkün gözükmüyor. Resmi olarak açıklanan veriler sahadaki gerçekleri tam olarak yansıtmasa da, durumun vahametini gösteriyor.

Atıl iş gücü oranı yüzde 21.8

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mart ayına ilişkin iş gücü istatistiklerini açıkladı. Buna göre, Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaş grubunda işsiz sayısı, Mart'ta bir önceki aya göre 4 bin kişi artarak 3 milyon 508 bin kişi oldu. İşsizlik oranı değişim göstermeyerek yüzde 10 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı, geçen yılın aynı ayına göre ise 1.2 puan azaldı. Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı Mart'ta bir önceki aya göre 37 bin kişi artarak 31 milyon 462 bin kişi, istihdam oranı ise değişim göstermeyerek yüzde 48.2 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 66 iken kadınlarda yüzde 30.7 olarak gerçekleşti. Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel iş gücü ve işsizlerden oluşan "atıl iş gücü" oranı Mart'ta bir önceki aya göre 1.6 puanlık azalışla yüzde 21.8 oldu.

Genç işsizlik artış gösterdi

TÜİK'in verilerine göre, mevsim etkisinden arındırılmış iş gücü, Mart'ta aylık bazda 41 bin kişi artarak 34 milyon 970 bin kişiye çıktı. İş gücüne katılma oranı değişim göstermeyerek yüzde 53.6 olarak hesaplandı. İş gücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 71.9 iken kadınlarda yüzde 35.7 olarak tahmin edildi. İş gücüne katılma oranının Almanya gibi gelişmiş ülkelerde yüzde 80-90'lar seviyesinde olduğu hesaba katıldığında Türkiye'de gerçek işsizliğin boyutları tahmin edilebilir. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı Mart'ta bir önceki aya göre 0.7 puanlık artışla yüzde 20.1 oldu. Bu her 5 gençten birinin işsiz olduğu anlamına geliyor. Bu yaş grubunda işsizlik oranı, erkeklerde yüzde 15.2, kadınlarda ise yüzde 28.9 olarak hesaplandı. İstihdam edilenlerden referans döneminde iş başında olanların, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi Mart'ta bir önceki aya göre 0.2 saat azalarak 44.5 saat olarak gerçekleşti.

Deprem bölgesi hesaba katılmadı

TÜİK'ten yapılan açıklamada, Hanehalkı İşgücü Araştırması şubat ayı anket uygulamasının, Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye'de yapılamadığı belirtildi. Bu illerdeki örnek hane sayısının örneklem içindeki payının yüzde 4.4 olduğu kaydedildi. Mart ayı bülteninde yer alan sonuçların anket uygulaması gerçekleştirilebilen iller üzerinden Türkiye bazında tahmin verecek şekilde ağırlıklandırma yapılarak hesaplandığına dikkati çekilerek, bu illerde uygulama gerçekleştirilemediği için, depremin etkisinin göstergelere yansıtılamadığı, gelecek dönemde alan uygulamasına başlanabilmesiyle geçmiş dönemlere ait deprem etkisinin ölçülmesine yönelik çalışmaların yapılmasının planlandığı bildirildi.

Geniş tanımlı işsizlik artıyor

DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre, mevsim etkisinden arındırılmış "geniş tanımlı işsiz" sayısı, Mart 2023'te 8 milyon 308 bin kişi olarak gerçekleşti. TÜİK'e göre 2019 Mart'ta yüzde 13.9 olan "dar tanımlı işsizlik" Mart 2023'te yüzde 10 olarak gerçekleşti. Ancak aynı yıllarda geniş tanımlı işsizlik yüzde 19.6'dan yüzde 21.8'e yükseldi. Öte yandan işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. İŞKUR'un Mart 2023 verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 435 binde kaldı. DİSK-AR'ın açıklamasına göre, Mart 2023'te resmi işsizlerin sadece yüzde 12.4'ü işsizlik ödeneği alabildi.