Yetişkinlerde otizm hızla yaygınlaşıyor
Çoğu zaman çocukluk çağıyla ilişkilendirilen otizm spektrum bozukluğu (OSB), aslında yaşam boyu süren bir gelişimsel farklılıktır
27.03.2025 11:39:00
Orhan Dede
Orhan Dede





Çoğu zaman çocukluk çağıyla ilişkilendirilen otizm spektrum bozukluğu (OSB), aslında yaşam boyu süren bir gelişimsel farklılıktır. Yetişkinlerde otizm, çocukluk dönemindeki belirtilerden farklı şekillerde kendini gösterebilir ve bu da tanı ve desteğin zorlaşmasına neden olabilir. Yetişkin otizminin anlaşılması, doğru teşhis ve destek hizmetlerinin sağlanması için son derece önemlidir.
Yetişkinlerde otizm belirtileri, çocukluk dönemindeki belirtilerden farklılık gösterebilir. Bazı yetişkinler, çocukluklarında teşhis edilmemiş olabilir ve sosyal beceri eksikliği, tekrarlayan davranışlar ve sınırlı ilgi alanları gibi belirtiler yetişkinlikte daha belirgin hale gelebilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:
Sosyal etkileşim zorlukları: İletişim kurmada zorluk çekme, sosyal ipuçlarını anlamada güçlük, sosyal durumlardan kaçınma veya sosyal etkileşimlerde rahatsızlık hissetme.
Tekrarlayan davranışlar ve kısıtlı ilgi alanları: Belirli rutinlere sıkıca bağlı kalma, tekrarlayan hareketler yapma, sınırlı ilgi alanlarına aşırı odaklanma ve esnekliğin az olması.
Duyusal hassasiyetler: Belirli seslere, ışığa, dokunmaya veya kokulara karşı aşırı duyarlılık veya duyarsızlık.
İletişim zorlukları: Sözlü veya sözsüz iletişimde zorluk çekme, kelime haznesinin sınırlı olması veya iletişimin anlaşılmasında güçlük.
Esneklik eksikliği: Değişikliklere uyum sağlamada zorluk çekme, rutin bozulmalarına karşı aşırı tepki verme.
İşlevsel zorluklar: Gündelik yaşam aktivitelerinde zorluk çekme, örneğin planlama, organizasyon ve zaman yönetimi konularında güçlük.
Yetişkin Otizminin Tanısı
Yetişkinlerde otizm tanısı koymak, çocukluk dönemine göre daha zor olabilir. Çünkü belirtiler farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve yetişkinler kendi zorluklarını farklı şekilde ifade edebilirler. Tanı süreci, kapsamlı bir değerlendirmeyi içerir ve genellikle şunları kapsar:
Psikiyatrik muayene: Bir psikiyatrist veya uzman tarafından yapılan detaylı bir görüşme.
Psikometrik testler: Otizm belirtilerini değerlendiren standartlaştırılmış testler.
Gözlem: Davranışların ve sosyal etkileşimlerin gözlemlenmesi.
Öz geçmiş incelemesi: Kişinin çocukluk ve yetişkinlik dönemine ait bilgilerinin incelenmesi.
Yetişkinlerde Otizm Desteği:
Yetişkinlerde otizm için birçok destek seçeneği mevcuttur. Bu seçenekler, kişinin bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlanmalıdır ve şunları içerebilir:
Psikoterapi: Sosyal becerileri geliştirmek, iletişim becerilerini iyileştirmek ve duyguları yönetmek için terapi.
Davranış terapisi: Tekrarlayan davranışları azaltmak ve uyum sağlamayı kolaylaştırmak için terapi.
Duyusal düzenleme terapisi: Duyusal hassasiyetleri yönetmek için terapi.
Destek grupları: Diğer yetişkin otizmli bireylerle bağlantı kurmak ve deneyimleri paylaşmak için gruplar.
İş ve eğitim destekleri: İş bulmada ve iş yerinde başarılı olmada destek.
Yetişkin otizmi, yaşam boyu süren bir durumdur, ancak doğru tanı ve destek ile yetişkinler başarılı ve tatmin edici bir yaşam sürebilirler. Erken teşhis ve uygun destek hizmetleri, yetişkin otizmli bireylerin yaşam kalitelerini önemli ölçüde artırabilir. Otizm spektrum bozukluğu olan yetişkinlerin, kendilerini anlayan ve destekleyen bir çevreye sahip olmaları önemlidir.
Yetişkinlerde otizm belirtileri, çocukluk dönemindeki belirtilerden farklılık gösterebilir. Bazı yetişkinler, çocukluklarında teşhis edilmemiş olabilir ve sosyal beceri eksikliği, tekrarlayan davranışlar ve sınırlı ilgi alanları gibi belirtiler yetişkinlikte daha belirgin hale gelebilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:
Sosyal etkileşim zorlukları: İletişim kurmada zorluk çekme, sosyal ipuçlarını anlamada güçlük, sosyal durumlardan kaçınma veya sosyal etkileşimlerde rahatsızlık hissetme.
Tekrarlayan davranışlar ve kısıtlı ilgi alanları: Belirli rutinlere sıkıca bağlı kalma, tekrarlayan hareketler yapma, sınırlı ilgi alanlarına aşırı odaklanma ve esnekliğin az olması.
Duyusal hassasiyetler: Belirli seslere, ışığa, dokunmaya veya kokulara karşı aşırı duyarlılık veya duyarsızlık.
İletişim zorlukları: Sözlü veya sözsüz iletişimde zorluk çekme, kelime haznesinin sınırlı olması veya iletişimin anlaşılmasında güçlük.
Esneklik eksikliği: Değişikliklere uyum sağlamada zorluk çekme, rutin bozulmalarına karşı aşırı tepki verme.
İşlevsel zorluklar: Gündelik yaşam aktivitelerinde zorluk çekme, örneğin planlama, organizasyon ve zaman yönetimi konularında güçlük.
Yetişkin Otizminin Tanısı
Yetişkinlerde otizm tanısı koymak, çocukluk dönemine göre daha zor olabilir. Çünkü belirtiler farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve yetişkinler kendi zorluklarını farklı şekilde ifade edebilirler. Tanı süreci, kapsamlı bir değerlendirmeyi içerir ve genellikle şunları kapsar:
Psikiyatrik muayene: Bir psikiyatrist veya uzman tarafından yapılan detaylı bir görüşme.
Psikometrik testler: Otizm belirtilerini değerlendiren standartlaştırılmış testler.
Gözlem: Davranışların ve sosyal etkileşimlerin gözlemlenmesi.
Öz geçmiş incelemesi: Kişinin çocukluk ve yetişkinlik dönemine ait bilgilerinin incelenmesi.
Yetişkinlerde Otizm Desteği:
Yetişkinlerde otizm için birçok destek seçeneği mevcuttur. Bu seçenekler, kişinin bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlanmalıdır ve şunları içerebilir:
Psikoterapi: Sosyal becerileri geliştirmek, iletişim becerilerini iyileştirmek ve duyguları yönetmek için terapi.
Davranış terapisi: Tekrarlayan davranışları azaltmak ve uyum sağlamayı kolaylaştırmak için terapi.
Duyusal düzenleme terapisi: Duyusal hassasiyetleri yönetmek için terapi.
Destek grupları: Diğer yetişkin otizmli bireylerle bağlantı kurmak ve deneyimleri paylaşmak için gruplar.
İş ve eğitim destekleri: İş bulmada ve iş yerinde başarılı olmada destek.
Yetişkin otizmi, yaşam boyu süren bir durumdur, ancak doğru tanı ve destek ile yetişkinler başarılı ve tatmin edici bir yaşam sürebilirler. Erken teşhis ve uygun destek hizmetleri, yetişkin otizmli bireylerin yaşam kalitelerini önemli ölçüde artırabilir. Otizm spektrum bozukluğu olan yetişkinlerin, kendilerini anlayan ve destekleyen bir çevreye sahip olmaları önemlidir.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.