Yaş çay fiyatları üreticiyi sevindirmeyecek

YENİ MESAJ/İSTANBULGeçen yıl 7 Mayıs'ta açıklanan yaş çay fiyatlarının bu sene de Mayıs ayının başlarında açıklanması bekleniyor. Karadeniz Bölgesi'ni 31 Mart tarihinde etkileyen şiddetli don olayına rağmen yaş çay fiyatlarında enflasyon oranında bir artış olacağı belirtiliyor. Türkiye'de geçen yıl yıllık enflasyon yüzde 7.4 oranındaydı. Buna göre destekleme primi hariç yaş çay fiyatının bu sene kiloda 1.32 TL olması bekleniyor. Çaykur, Türkiye'de yetiştirilen çayın yüzde 55'ini satın alabildiğinden, vatandaş ürününü özel sektöre satmak zorunda kalıyor. Özel sektör ise geçen yıl Çaykur'un kontenjan kısıtlaması nedeniyle kilosu 65 Kuruşa dahi çay almıştı. Seylan tipi çay üretecekTürkiye Araştırmacılar Derneği (TÜAD) tarafından bu yıl 17.'si düzenlenen Araştırma Zirvesi arasında basın mensuplarıyla sohbet toplantısı düzenleyen Çaykur Genel Müdürü İmdat  Sütlüoğlu, Yeni Mesaj'a bu sene çay fiyatlarında enflasyon oranında bir artış beklediklerini açıkladı. Sütlüoğlu öte yandan bu sene Çaykur'un Seylan tip çay üreteceğini, 3 yıldır bu istikamette çalıştıklarını bildirdi. Kaçak çayın özellikle Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yaygın olduğuna işaret eden Sütlüoğlu, "Seylan kökenli kaçak çay farklı tadı olan bir çay... Bizim hammaddemiz ve teknolojimiz bu tadı oluşturmuyor. Dolayısıyla farklı proseslerin devreye girmesi lazım. Uzun araştırmalardan sonra o noktaya ancak gelebildik. Bu yıl üretim esnasında yapacağımız bir takım uygulamalarla bu tadı yakalamaya çalışacağız. Doğu ve Güneydoğu Anadolu geçmişte bizim pazarımızdı. Tekrar bu pazarda egemen olmak istiyoruz. Bunun için Seylan çayındaki damak tadını yakalamak istiyoruz. Vatandaş o tatta bir çay içmek istiyor. Tüketiciye bir şey dayatamazsınız, dayatmaya kalktığınızda da sonuç alamazsınız. Neyi istiyorsa onu sunacaksınız. Burada fiyat mesele değil... Yabancı menşeli çaylar bizim fiyatlarımızın yüzde 50 üzerinde satılıyor. Vatandaş parasını veriyor ve alıyor. Bölgeye hitap edecek ürünümüzün ismi de belirlendi ama şimdilik bunu açıklamayacağız" dedi. 60 bin ton Seylan çayı tüketiliyorTürkiye'de 50-60 bin civarında bir kaçak çay pazarı olduğuna işaret eden Sütlüoğlu, şunları söyledi: "Seylan damak tadında olan çayı tüketen pazar bayağı büyük... Türkiye'den büyük çok sayıda ülke bu kadar çay tüketmiyor. İthalat resmi çerçevede yapılmadığından parasal boyutunu bilmiyoruz ama kilosu 20 TL'ye satıldığı hesaba katıldığında Türkiye'de 100 milyon TL'lik bir kaçak çay pazarı bulunuyor. Türkiye'ye yasal olarak ithal edilen Seylan çayının miktarı ise düşük... Sağlıksız ortamlarda haşere zehirleri kullanılarak üretilen, çok dem vermesi için boya kullanılan ve kötü ortamlarda paketlenen kaçak çaylar da Türkiye'ye giriyor."Don olayı üretimi etkileyecek31 Mart'ta Karadeniz'de görülen don olayının en fazla dere kenarlarındaki ve düz arazilerdeki çay bahçelerini etkilediğine işaret eden Çaykur Genel Müdürü, "206 bin üretici ile çalışıyoruz. Gelişmeyi birebir takip ediyoruz. Bazı yerlerde yüzde 5-10, bazı yerlerde yüzde 30-40 gibi yanma var... Etkilenme ilçe ilçe değişiyor. Ancak çay farklı bir ürün... Mesela fındıkta yanma olursa, o sene kendisini telafi edemez. Yanma nedeniyle ilk sürümde rekoltede düşüş olacak. Çay yansa bile geriden filiz geliyor, yanan çay 15-20 içinde kendisini kısmen de olsa toparlıyor" şeklinde konuştu. Çay ihracatı kolay değilKüresel ısınmanın dünyada çay üretimini etkilediğini söyleyen Sütlüoğlu, başta Sri Lanka olmak üzere bazı ülkelerde yaşanan sıkıntıların bu sene çay fiyatlarında yaklaşık yüzde 10'luk artışa yol açacağını ifade etti. İhracata da değinen Çaykur Genel Müdürü, "Bizim kültürümüz farklı... Çay ihraç etmek için kültürünüzü de ihraç etmelisiniz. Mesela biz çift demlik ve ince belli bardak kullanıyoruz. 55 ülkeye ihracat yapıyoruz ve geçen yıl 4 bin çay ihraç ettik. Poşetlere alışılmış, onu tercih ediyorlar. Uluslararası 8 havaalanındaki free-shop'larda artık çaylarımız satılıyor. Dünyada pazarlarda boşluk yok ancak biz kendimize bir yer arıyoruz. Dünya markası uzun bir süreçte olunuyor" ifadelerini kullandı. Sütlüoğlu, Türkiye'de kişi başına en az 4 kilo çay tüketildiğini, kendisine göre Türkiye'nin kişi başına dünyada en fazla çay tüketen ülke olduğunu ifade etti.