Van'da ilk Ermeni isyanı / Ahmet Oğuz Bahadır

Çanakkale kara saldırılarının, Amiral Robecce ile General Hamilton'un beraber hazırladıkları savaş planına göre 14 Nisanda başlaması gerekiyordu. Fakat hazırlıkların gecikmesi nedeni ile saldırı 25 Nisanda başlar. Bu gecikme Osmanlı ordusu için çok yararlı olmuştur. Eğer saldırı 14 nisanda yapılmış olsaydı, Osmanlı ordusu çok büyük zorluklarla karşılaşabilirdi. On günlük bir hazırlık onlar için büyük avantajdı. Zira beşinci ordu, 25 nisanda saldırı başladığı zaman daha planlı bir şekilde yerleşememişti. Ayrıca komuta gurubunda moral bakımından büyük bir çöküntü vardı. Bunun da en büyük nedeni daha önce girilmiş olan iki savaşı da kaybetmemizdirÇanakkale savaşından hemen önce yaptığımız savaş Irak'ta 12 nisan 1915'de Şuayyibe vuruşmasıdır. Arap askerlerinin cepheden kaçması ile, İngilizler karşısında ağır bir mağlubiyet aldık. Kaybetmenin acısına dayanamayan Komutan Süleyman Askeri bey intihar eder. Sonuçta Basra Körfezinin kuzeyindeki Irak topraklarını kaybederiz.Genel savaşta ilk mağlubiyeti Sarıkamış'ta alırız. Bu mağlubiyetin en acı tarafı tek kurşun dahi atamadan, yanlış komutan kararları ile askerimizin vatan savunması uğruna donarak şehit olmalarıdır. Bu iki savaşta hezimetin nedenlerini araştırdığımız zaman suçun savaşan askerin ve komutanının değil, tamamen Osmanlı genelkurmayının akıldan çok hisleri ile hareket etmeleridir. Vuruşmadan sonra, Osmanlı hükümeti, bir daha doğuda büyük bir ordu toplayamaz. En büyük neden de doğu Anadolu'daki ulaşım sorunudur. 9 mart 1915 de Üçüncü Ordu Komutanı Mahmut Kamil Paşanın emrinde 129700 asker vardı. Bunun 43200'ü silahsızdı.Kafkas Cephesinde, Rusların kuvveti Osmanlı askerinden daha kuvvetlidir. 188600 askeri vardır. Fakat 1915 baharı ve yazında Ruslar bu askeri cepheye sürerek yeni kazanımlar elde etmeye girişmemiştir. Daha ziyade Kafkasya'da savaş için yol yapmışlardır. Bu nedenle, Doğu Anadolu ve kara Deniz kıyılarındaki yolların temelini Ruslar yapmıştır. Rusların 1915 nisanında en büyük kazanımları Van Gölü çevresinde olmuştur. Bu da silahlandırarak isyana sevk ettikleri Ermeni Çeteleri sayesinde olmuştur.İlk Ermeni İsyanı Van gölü çevresindeki köy ve kasabalarda başlar  (15 nisan 1915). Ermeni çeteleri kasaba ve köylere ani baskınlar yaparak jandarmaları memurları ve halkı (Kürt ve Türkleri) kurşuna dizerek katlettiler. Evleri yağmaladıktan sonra yaktılar.