Tekne üretenler de dert küpü

YENİMESAJ.COM.TR

Türkiye'nin tek deniz fuarı Bosphorus Boat Show, MarinTurk İstanbul City Port Pendik'te 21-29 Ekim 2023'te açılmaya hazırlanıyor.

ED Fuarcılık, Yat ve Tekne Endüstrisi Derneği (YATED) desteği ve YATED Fuarcılık iş birliği ve Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) ana sponsorluğunda düzenlenecek fuarda 500'den fazla tekne ve yat görücüye çıkacak. Yaklaşık 50 bin kişinin ziyaret etmesi beklenen fuarda sergilenecek teknelerin toplam değeri ise 10 milyar TL'yi buluyor. Fuar, geçen yıla göre yüzde 25 büyürken, gelecek yıllar için de hedef belirlendi. Fransa'daki Cannes Yachting Festival'i hedefe alan tekne ve yat sektörü, 5 yıl içinde İstanbul'u tekne ve yat fuarları konusunda liderliğe taşımayı hedefliyor.

İleri tarihli siparişler alınıyor

YATED Yönetim Kurulu Başkanı Murat Bekiroğlu, fuar öncesinde ED Fuarcılık Kurucu Ortakları Dilek Soydan ve Emel Yılmaz'ın ev sahipliğinde düzenlenen basın toplantısında yaptığı değerlendirmede, pandemiyle birlikte tekne ve yat sektöründe ciddi bir ivmelenme olduğunu ifade eden Murat Bekiroğlu, talebin arttığını ancak tedarikte sıkıntılar yaşandığını söyledi. O dönemin atlatıldığını vurgulayan Murat Bekiroğlu, "Şu anda bazı modellerde 2027 yılı için teslim tarihleri veriliyor. Daha küçük modellerde ise 2024 ve 2025 yılı için siparişler alınıyor" dedi.

Sektörün hacmi düşük

Tekne sektörünün dünyada otomotivin yüzde 2'si kadar bile olmadığına işaret eden Bekiroğlu, Yeni Mesaj'ın soruları üzerine şunları söyledi:

"Bu sektörde Yunanistan'ın bile 10 kat gerisindeyiz. Oysa tekneyle gelen turist 10 kat fazla para harcıyor. Türkiye'de marina fiyatları oldukça yüksek... Monako'da günlük 650 Euro, Göcek'te 1200 Euro… Bodrum'da bir marinaya girmek isteyen tekne günlük 700 Euro öderken, Yunanistan'da günlük 35 Euro'ya kalınabilecek yerler var. Elektrik ve su fiyatları Avrupa'dan daha yüksek… Marina açmak için izin süreci en az 5 yıl sürüyor. Bu nedenle güney illerindeki kiralama şirketleri batma noktasına geldi. Güney illerindeki şirketler yabancı turiste haftalık kiralama yapıyor. Sektörün önemli bölümü güneyde konumlanmış durumda. İstanbul'da günlük ya da saatlik kiralama yapılıyor. Dahası marina ücretleri bizde Yunan Adalarına göre 4-5 kat fazla... Yunanistan ile Türkiye arasında marina kapasitesi açısından 10 kat fark var. Marina fiyatları tekne satışlarını olumsuz etkiliyor. Öte yandan marinaların aşırı dolu olmasından dolayı koylarınız aşırı kirleniyor. Denizlerimizi kirletirsek ne yabancı turist gelir ne de biz tekne satabiliriz. Denizlerin sürdürülebilirliği YATED'in öncelikli konularından biri. Bunun için teknelerin atıklarını toplayacak bir katı ve sıvı atık toplama teknesi inşa ediyoruz. Özel olarak tasarlanan bu tekne SANMAR tarafından üretilecek. Teknemiz Mayıs 2024'te Göcek ve çevresinde dolaşmaya, denizi temizlemeye başlayacak. Şu an için bir tekne ile yola çıktık."

Marina kapasitesi en az yüzde 50 artmalı

Türkiye'de marinalarda yer bulma konusunda çok ciddi sıkıntılar yaşandığının altını çizen Murat Bekiroğlu, "Şu anda Türkiye'de 25-30 arasında marina var. Bunların toplam bağlama kapasitesi ise 6 bin 500 civarında. Kapasitenin ilk etapta çok hızlı bir şekilde en az yüzde 50 artırılması gerekiyor. Yeni yatırımların da Türkiye'nin cennet koylarına değil, uygun görülen hazine arazilerine yapılmasında yarar var. Marina yatırımları için de özel sektörün ve yatırımcının teşvike, desteğe ihtiyacı var. Ayrıca balıkçı barınakları da oradaki balıkçılar korunarak küçük marinalara dönüştürülebilir. Bu konuda da çalışılabilir. Yüksek marina fiyatları nedeniyle tekne sahipleri koylara demirliyor. Yıl boyu orada kalıyorlar. Burada kalanlar tekne atıklarını denize boşaltabiliyor. Şu anda denizlerimizde ciddi bir kirlilik söz konusu" şeklinde konuştu.

Cumhuriyetin 100'üncü yılını tekne ve yat sektörünün denizde kutlayacağını ifade eden ED Fuarcılık Kurucu Ortağı Dilek Soydan da "Sektörün yükselişi ve satışı böyle devam ederse bugün denizde 450 üzerinde olan tekne sayımız, en az 600'e çıkar. Bu yıl Cannes'da sergilenen tekne sayısı ise 800'dü. İstanbul tekne ve yat fuarları konusunda Cannes'ı yakalayabilir hatta geçebilir" dedi.