Tarlada 'para etmiyor' markette 'para yetmiyor'

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Şubat ayında üreticiden markete gelinceye kadar gıda fiyatlarında yaşanan değişimle ilgili açıklamalarda bulundu. Bayraktar, "Şubat ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla lahanada yüzde 309.80'i bulurken, maydanozda yüzde 292, patateste yüzde 245.87, elmada yüzde 226.48, sütte yüzde 224.45, marulda yüzde 223.05 oldu. Lahana 4.1 kat, maydanoz 3.9 kat, patates 3.5 kat, elma 3.3 kat, süt ve marul 3.2 kat fazlaya tüketiciye satılmaktadır. Bugün üreticide 68 kuruş olan lahana 2 lira 79 kuruşa, 50 kuruş olan maydanoz 1 lira 96 kuruşa, 50 kuruş olan patates 1 lira 73 kuruşa, 2 lira 20 kuruş olan elma 7 lira 18 kuruşa, 2 lira 74 kuruş olan süt 8 lira 89 kuruşa, 1 lira 68 kuruş olan marul 5 lira 41 kuruşa satılıyor" şeklinde konuştu.

Maliyetler üreticiyi zorladı

Üretici market fiyatlarında, Şubat ayında, markette 42 ürünün 29'unda fiyat artışı, 8'inde fiyat azalışı, üreticilerde ise 34 ürünün 16'sında fiyat artışı, 6'sında fiyat azalışı meydana geldiğini kaydeden TZOB Başkanı Bayraktar, şunları söyledi: "Şubat ayında takip edilen ürünlerin bazılarında görülen fiyat artışlarında, girdilerdeki fiyat artışları da etkili olmuştur. Nitekim başta gübre olmak üzere, elektrik, tarımsal ilaç fiyatları ve sulama ücretleri son bir yılda oldukça artmıştır. Girdi fiyatlarında görülen kur baskısı fiyatları yükseltirken, kurdaki düşüş fiyatlara yansımamıştır. Özellikle gübre fiyatları, son zamanlarda çiftçimizi çok fazla zorlar hale gelmiştir. Son bir yılda enflasyon yüzde 14.97 artarken, DAP gübresi fiyatı yüzde 63.4, üre gübresi fiyatı ise yüzde 76.7 artmıştır.  Fiyat artışlarında etken olan döviz kuru Kasım ayından bu yana yüzde 10.4 düşerken, gübre fiyatları bu dönemde üre gübresinde yüzde 37.2, DAP gübresinde yüzde 19.6 artmıştır. Kurdaki düşmenin gübre fiyatlarına yansımadığı görülmektedir. Son bir yılda cazibe sulama ücretlerinde yüzde 20.8 ile yüzde 25 arasında, pompaj sulamada ise yüzde 31.6 ile yüzde 34.8 arasında değişen oranlarda artışlar yaşanmıştır."

Ucuz gıdaya ulaşmak nasıl olacak?

Üretici maliyetlerini düşürmeden insanımızın ucuz gıdaya ulaşması mümkün olmadığını ve gübre, elektrik, sulama ve ilaç gibi girdilerde indirime gidilmesi gerektiğine vurgu yapan TZOB Başkanı Bayraktar, "Üreticide fiyatı düşen ürünlere baktığımızda, salatalık, patlıcan ve kabakta hasat edilen ürün miktarındaki artış, fiyatlarda düşüşe yol açmıştır. Üreticide fiyatı en fazla düşen ürün patates olmuştur. Patates ve soğan depolarda alıcı beklemektedir. Havalar gün geçtikçe daha da ısınmaktadır. Patates ve soğan acilen pazara arz edilmezse çürüyecek, milli servet ve üreticilerimizin emeği heba olacaktır. Üreticimizin bin bir emekle ürettiği bu ürünler pandemi döneminde kısıtlı talep yüzünden üreticimizin elinde kaldı. Halen depoda olan ürünlerin pazarlanması konusunda Hükümetimiz üreticimize sahip çıkmalıdır. Kamu kurumları, kooperatifler ve belediyeler daha fazla alım yapmalıdır. Birçok üründe bu kısır döngüyü yaşamaktayız. Para etmeyen ürünler üretici üretimden vazgeçtiği için bir yıl sonra para ediyor. Ürünlerin para ettiğini gören üretici daha sonraki sezonda üretimini artırıyor. Plansız bir şekilde yapılan bu üretim ürünün elde kalmasına neden oluyor. Bunun sonucunda üretici bankalara ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçlarını ödeyemiyor" dedi.