Suyun başındakiler!

Tema vakfının yayınladığı Worldwatch Enstitüsü'nün hazırladığı bir rapora göre yerküremizin su döngüsü incelendiğinde, suyun gezegende bazı bölgelerde diğerlerine oranla çok daha fazla bulunduğunu görülmektedir.

Brezilya, Rusya, Kanada, Endonezya, Çin ve Kolombiya dünyanın 40,700 kilometre küplük toplam yenilenebilir tatlı su kaynaklarının yarısını (yalnızca nehir ve yeraltı suları dâhil) topraklarında barındırıyor.

Bir bölgenin su açısından zengin olup olmadığı, nüfusuna oranla ne kadar su kaynağına sahibi olduğuna bağlıdır.

Mesela Kanada, kişi başına 92,000 metreküpten fazla su ile su zenginliği açısından ilk sırada yer almaktadır. İbrenin su fakiri diğer ucunda ise kişi başına 138 metreküp suyla Ürdün, 124 metreküp ile İsrail ve neredeyse sıfır ile Kuveyt bulunuyor.

Dünya nüfusunun yüzde 21'i Çin'de yaşamasına rağmen, Çin dünyadaki yenilenebilir tatlı su kaynaklarının yalnızca yüzde 7'sine sahip durumda. Üstelik bu kaynakların büyük bölümü de Çin'in güney bölgesinde bulunuyor. Sarı Irmak'ı da içine alan Kuzey Çin Ovası, dünya genelinde su sıkıntısının en çok çekildiği bölgelerden biri durumunda. 450 milyon insanın yaşadığı bölgede kişi başına yılda 500 metreküpten de az yenilenebilir su kaynağı düşüyor.

Çin'in tahıl ihtiyacının dörtte birini üreten Kuzey Çin Ovasının büyük kısmında da yeraltı su seviyesi yılda 1-1,5 metre düşüyor.

Su iktisatçısı Jeremy Berkoff'un açıklamalarına göre, Kuzey Çin Ovası'ndaki su sıkıntısı, "daha uzak yerlerde tahıl yetiştiren küçük çiftçiler, yani su kullanmaya maddi gücü yetmeyenler için daha da artacak." Mısır'da kişi başına düşen su tüketimi Rusya'dakinin hemen hemen iki katıdır ama bunun nedeni Mısırlıların su açısından açgözlü olmaları değil (Nil'in suyundan kendi paylarına düşenden fazlasını kullanmalarına karşın), Rusya'daki ekili alanların yalnızca yüzde 4'ünde sulama gerekirken, Mısır'dakilerin tamamında gerekli olmasıdır. Oysa ABD su açısından çok açgözlüdür. Ülkedeki ekili alanların yalnızca yüzde 11'inin sulama gerektirmesine karşın, kişi başına düşen su tüketiminde ABD dünyanın ilk sıralarında yer alıyor.

Öte yandan, Doğu Afrika'ya, 2003 yılında 12 milyondan fazla kişinin açlık yaşadığı Etiyopya'ya gittiğimizde ise, Nil suyunun yüzde 84'ünün kendi topraklarından çıkmasına karşın suya muhtaç bir ülke görüyoruz. Güç, siyaset ve paranın etkisi nedeniyle, doğal su sıkıntıları sudan yoksunluk anlamına gelmiyor ama doğal bolluk da bu suların kullanılabilmesi demek olmuyor.

Türkiye'yi ele aldığımızda da bulunan su kaynaklarımızı gerektiği şekilde kullanabildiğimizi söyleyemeyiz.

Mevcut su kaynaklarının yetersizliği günümüzde ve gelecekte su kaynaklarına sahip olan ülkelere yeni tehditlerin yöneleceğini kesinleştirmektedir.

Türkiye şimdiden eğer varsa geleceğe yönelik güvenlik politikalarını yeniden gözden geçirmelidir.