Özelleştirme cinayeti

Özelleştirme adı altında peşkeş çekilen kurumlar arasında yeralan Türk Telekom'un yıllarca yatırımsız bırakılarak güçsüz hale getirilmesi ve daha sonra haraç-mezat satılması çarpık özelleştirmeyi gözler önüne koyuyor.

Türkiye'de özelleştirme adı altında işlenen cinayetlere Türk Telekom'da eklenmişti. Kar eden karlı kuruluşları özelleştirme adı altında haraç-mezat satan AKP hükümeti, tüm tepkilere rağmen peşkeş gibi satışlardan vazgeçmeyeceğe benziyor. Son yıllarda yatırımdan mahrum edilerek, altyapısız bırakılan ve bu nedenle kan kaybeden ve daha sonra, önceki özelleştirme girişimlerinde olduğu  gibi kelepir bir fiyattan satılan Telekom, çarpık özelleştirmenin en açık örneği olmuştu...  AKP hükümeti, "Nasılsa satacağız" mantığıyla yeni stratejilerden ve rekabete uygun planlamalardan yoksun bıraktığı birçok dev kurum ve kuruluşu yok pahasına yabancılara peşkeş çekiyor. Tıpkı Türk Telekom örneğinde olduğu gibi... 1998 yılında yapılan değer tespit çalışması ile Türk Telekom'un tamamının minimum değeri 10 milyar dolar olarak tespit edilirken, Telekom'a ait taşınmazların 2004 sonu itibariyle değeri 1,6 milyar dolarda kaldı. Özellikle 1998 yılında 2 cep telefonu operatörünün lisans alarak hızlı büyümeye başlaması, Türk Telekom'un bu sektöre 4. ve en son operatör olarak 2001 yılında girişi, şirketin gelirlerini, karlılığını  ve değerini etkiledi. Türk Telekom özelleştirmesi sırasında tartışmalara neden olan peşin veya vadeli ödeme seçenekleri arasında büyük fark bulunduğu, alıcı firmanın vadeli ödemede, (bugünkü libor değerinin dönem boyunca sabit kalacağı varsayıldığında), peşin fiyata göre yaklaşık 1 milyar dolar daha fazlaödeyeceği ve rakamın 7.5 milyar doları geçeceği hesaplandı. Türk Telekom'un toplam personeli 54 bin 783 kişiyi buluyor. Bunlardan Temmuz sonu   itibariyle nakle tabi olanların sayısı ise toplam 25 bin 357. Türk Telekom'da hisse devri sonrasında, hizmetine ihtiyaç duyulmayanlarla, kendi isteği ile nakil talep edenler, talep tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde Türk Telekom tarafından Devlet Personel Başkanlığı'na bildirilecek ve başka kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilecek. Türk Telekom'un yüzde 55'i için en yüksek teklifi veren OgerTelecom, Riyad merkezli ve Oger Grubu çatısı altında faaliyet gösteriyor.

Aralık başına kadar 5 bin 500 kişiAralık başı itibariyle Türk Telekom'da emeklilik hakkını kazanacak ve yukarıdaki düzenlemeden yararlanacak personel sayısı ise 5 bin 518 kişi olarak belirlendi.  Bu düzenlemeler çerçevesinde, hisse devir tarihinden sonra nakle tabi personelden bir bölümünün, hizmetlerine Türk Telekom'da devam etmek isteyebileceği, bir kısmı da emeklilik ve istifayla ayrılmayı tercih edebileceğinden, nakli yapılacak personel sayısının net olarak tespiti şu an için mümkün görünmüyor. Diğer taraftan, dünyada telekomünikasyon sektöründe kabul edilen hat başına çalışan sayısı ile Türk Telekom'un karşılaştırılması sonucunda, Türk Telekom'un kapasite kullanımının normal olduğu ve bu bağlamda, personel sayısının, dünya ortalamasına uygun bir yapıda bulunduğu görülüyor. Başka bir ifadeyle, Türk Telekom'un ihtiyaç fazlası çalışanı bulunmuyor.

Telekom'un, telefon geliri azalıyorYatırımsız bırakılan Türk Telekom'un son iki yıla ait telefon gelirlerine bakıldığında, 2004 yılında telefon gelirleri bir önceki yıla göre 138 milyon YTL düşüş gösterdi. Bu düşüşün 2005 sonu itibariyle de 1 milyar 97 milyon YTL'ye ulaşması bekleniyor. Kontör değerlerine bakıldığında da 2000 ile 2004 yılları arasında yüzde 24'lük bir düşme oluştu. Benzer şekilde 2005 yılının ilk yarısında milletlerarası telefon gelirleri bir önceki yıla göre yüzde 61.3, şehirlerarası telefon gelirleri yüzde 24.3, şehiriçi telefon gelirleri ise yüzde 4.7 oranında azaldı. Bu durumun başlıca nedenlerinden biri olarak, mobil telefon hizmetlerinin sabit telefonun yerine almaya başlaması olarak gösterilirken, Türk Telekom'un 31 Mayıs 2005 tarihi itibariyle 19 milyon 123 bin abonesine karşılık, GSM işletmecilerinin abone sayısı ise 36 milyon 792 bin kişiyi bulmuş durumda. Rekabet baskısı ve iletişimin mobile kayıyor olması nedeniyle, Türk Telekom'un gelirlerindeki düşme trendi kaçınılmaz olarak düşünülürken, Türk Telekom'un 2004 yılındaki 2 milyar 169 milyon YTL'lik net karının büyük bir kısmının GSM işletmecilerinden olan alacaklarının sulhen tahsilinin sağlanmış olması yolu ile elde edildiği, bu girdinin bir defaya mahsus olduğu vurgulanıyor.